Wederom een nieuwe front in de crisis: deflatie. Maar waarom is het een probleem?
De Amerikaanse consumptieprijzen zijn in oktober met 1 procent gezakt tegenover september. Dat is de scherpste daling sinds de maandelijkse metingen begonnen in 1947.
Een situatie van dalende prijzen kan de consumentenbestedingen en investeringen van bedrijven verder terugschroeven. Als producten en diensten steeds goedkoper worden, dan loont het te wachten met uitgaven omdat consumenten dan goedkoper kunnen inslaan. Hetzelfde geldt voor bedrijven die hun investeringen uitstellen totdat de prijzen lager staan. Zo kan een neerwaartse prijsspiraal ontstaan die de economie ernstig kan beperken. Japanners hebben ervaring hiermee.
Toen daar de vastgoed- en bankzeepbel in 1989 barstte, werd het land ruim tien jaar lang meegezogen in een spiraal van lagere prijzen en almaar dalende investeringen. Ook de Japanse beurs (Nikkei 225-index) is sindsdien niet hersteld. Zie onderstaande grafiek.
De beursgraadmeter staat bijna op het laagste punt in 26 jaar, op 7,910.79 punten.
Volgens Nobelprijswinnaar Paul Krugman stijgt door de deflatie de kredietkosten van bedrijven. Die zijn recent dramatisch opgelopen.
De bovenstaande figuur toont de reële rente op bedrijfsobligaties. De verwachte inflatie is herleid van het verschil tussen de 20-jarige inflatie-gecorrigeerde rente en de vergoeding op de 20-jarige staatslening. Alle cijfers zijn afkomstig van St. Louis Fed.
De toename in de reële kredietkosten wordt veroorzaakt door een combinatie van toenemende risico’s, zelfs voor leners met de laagste risicograad (AAA), en een afnemende inflatieverwachting. Naarmate de prijzen dalen zullen dus de reële kredietkosten van bedrijven toenemen.
De hogere kosten van kapitaal is één van de redenenen voor de enorme neerwaartse druk op de economie. De situatie verslechtert dus aanzienlijk.
Centrale banken zullen naar verwachting de rente verder verlagen. Volgens analisten kan de Fed, de rente binnen twee maanden verlagen naar 0%. Japan voerde hetzelfde beleid in de jaren 90 van de vorige eeuw.
