In de trading update die Shell afgelopen vrijdag presenteerde zaten geen verrassingen. De hoger dan verwachte inkomsten uit gas waren een herinnering dat de gasprijzen nog wel een tijd lang hoog zullen blijven, mede doordat de stakingen bij Chevron in Australië binnenkort worden hervat. Op 2 november beloven de definitieve kwartaalcijfers ook geen spektakel op te leveren, zeker niet nu Shell de begeleidende persconferentie heeft afgelast.
Exxon biedt $60 miljard voor Pioneer
Spektakel is mogelijk wel te vinden aan de andere kant van de Atlantische Oceaan, waar het gerucht rondgaat dat ExxonMobil een overnamebod van $60 miljard op branchegenoot Pioneer Natural Resources voorbereidt. Dat zou de grootste financiële transactie van 2023 betekenen. Pioneer is een grote speler bij de winning van schaliegas in de VS, dat zeer gewild is sinds Russisch gas uit de gratie is. Buitenstaanders zullen wellicht verbaasd zijn over een aankoop in de fossiele sector, die in de komende decennia het risico loopt van uitfasering. Voor Exxon is Pioneer echter een uitstekende fit. De productie van olie is nauwelijks aan- en uit te zetten als die eenmaal is gestart. De productie van schaliegas is dat wel. Pioneer kan oliereus Exxon meer flexibiliteit geven, wat zeer wenselijk is gelet op de grote fluctuaties in de olieprijs tussen $30 en $120 per vat. De spraakmakende transactie is een teken dat de Westerse olie-industrie al volop bezig is met het eindspel.
Als het gaat om gas had Exxon ook een bod op Shell kunnen doen. Een analist van Citi opperde zoiets in januari, als middel om de onderwaardering van Europese oliebedrijven zoals Shell weg te werken. Voor Exxon is het inlijven van Pioneer echter veel gemakkelijker. Het bedrijf is de grootste speler in de Permian Basin, een gebied in Texas en New Mexico, dat voor Exxon de spreekwoordelijke achtertuin is. Dat is dichterbij en daar hoeven geen lastige discussies met Europa te worden gevoerd. Als het bod wordt gedaan moet het nog wel worden goedgekeurd door president Biden, die Exxon er vorig jaar nog van beschuldigde “meer geld te verdienen dan God” toen de jaarwinst van $59 miljard bekend werd.
Wat is het eindspel voor Shell?
Wat zijn de opties in het eindspel voor Shell? Het op twee na grootste bedrijf in de AEX Index verkocht in 2021 zijn bezittingen in de Permian Basin al aan ConocoPhillips voor $9,5 miljard. Ook schreef het $5 miljard af als gevolg van het vertrek uit Rusland. Strategisch ligt de nadruk op gas (LNG) en olie uit de diepzee, waar hoge marges op gemaakt worden. Geld lenen om naar nieuwe olievelden te boren, zoals het decennia lang gedaan heeft, is geen optie, want vanaf 2025 stopt het concern daar definitief mee.
Als de deal tussen Exxon en Pioneer doorgaat heeft Exxon geen tijd meer voor Shell. Een combinatie van Chevron (beurswaarde $310 miljard) en Shell (beurswaarde $215 miljard) zou kunnen, maar lijkt erg complex en onwaarschijnlijk. Een verkoop van bepaalde olie-onderdelen, in navolging van de Permian Basin, ligt meer voor de hand. Nu de olieprijs hoog is leveren die bezittingen veel op, straks zijn ze misschien veel minder waard. Of heeft de wereld tot in lengte van dagen olie nodig, zoals OPEC in deze dagen weer betoogt? Daar lijkt het niet op. Anders dan in de jaren ’70 levert een olieprijs van $90 per vat anno 2023 geen recessie op. Technologische vooruitgang, efficiënter gebruik, een verschuiving van industrie naar dienstverlening en het beschikbaar komen van alternatieven heeft het olieverbruik in de afgelopen decennia al flink verminderd, met name in Europa. Hoe langer de olieprijs hoog blijft, hoe sneller die trend zal doorzetten.
Voor wie er nog niet zeker van is lijdt het geen twijfel dat Shell een belangrijke rol wil spelen in de energietransitie. De vraag is alleen hoe. Het waterstofproject in Nederland heeft nog geen contracten afgesloten met afnemers, zo zei topman Frans Everts van Shell Nederland vorige week nog maar eens. Aan windenergie op zee is door de sterk gestegen kosten voor geen enkele partij fatsoenlijk brood te verdienen. Op het vlak van zonne-energie heeft een olieconcern als Shell niet direct een concurrerend voordeel in huis. Vorige maand opende Shell in China het grootste laadstation voor elektrische auto’s, zoals we in een eerder commentaar schreven, maar dat soort activiteiten zijn voor Shell van een totaal andere orde dan de winning en distributie van olie en gas.
Het Internationaal Energie Agentschap voorspelt dat de vraag naar olie zal pieken in 2030. Zo bezien heeft Shell nog wel even om uit te vinden waar de toekomst ligt. Tot die tijd doet CEO Wael Sawan wat hem is gevraagd: de hem toevertrouwde middelen inzetten om een optimaal resultaat te bereiken. Voor beleggers is het belangrijk om te weten dat de koers van het aandeel Shell voorlopig nog steeds in hoge mate afhangt van de ontwikkeling van de olieprijs.
Geschreven door eToro’s marktanalist Jean-Paul van Oudheusden
