Beleggen in commodities (grondstoffen, zoals olie, goud, koper e.d.) is de laatste tijd erg populair. In dit korte artikel zal ik ingaan op de vraag hoe ik tegen beleggen in deze beleggingscategorie aankijk. Laat ik beginnen met de volgende drie feiten:
- De vraag vanuit beleggers is momenteel groter dan de industriële vraag;
- Er is veel vraag vanuit China;
- De meeste beleggers begrijpen onvoldoende de complexiteit omtrent prijsvorming van commodities.
De vraag vanuit beleggers is momenteel groter dan de industriële vraag
De laatste tijd is de vraag naar commodities vanuit beleggers sterk gestegen. Het percentage van een totale portefeuille dat wordt geïnvesteerd in commodities is aanzienlijk gegroeid. Volgens Barclays Capital is het totale vermogen dat is belegt d.m.v. commodity-index gerelateerde beleggingen in 2009 gegroeid met 36% tot $ 257 miljard. Passieve beleggingen, zoals o.a. ETP’s, ETF’s, ETN’s en ETC’s zijn zelfs met 48% gegroeid tot $ 92 miljard.
Waarom wordt er steeds meer in commodities belegt? De belangrijkste redenen zijn:
- 43 % spreiding binnen een beleggingsportefeuille (diversificatie)
- 31 %, het streven naar alleen maar positieve rendementen;
- 9 % bescherming tegen inflatie;
- 17 %, de opkomst van de opkomende markten met name China.
Volgens onderzoek van Barclays hebben beleggers een voorkeur om een ETP (Exchange Traded Products) te gebruiken om in deze beleggingscategorie te beleggen. ETP’s die gekoppeld zijn aan een commodity-index hebben een stormachtige groei doorgemaakt en is het product voor beleggers geworden. Dit is helaas voor veel beleggers een slechte keuze geweest. Veel commodity-markten zijn namelijk klein en de invloed van zogenaamde ‘index-linked products’ werd steeds groter. Het gevolg was dat commodities steeds meer financiële ‘assets’ werden in plaats van echte fysieke assets. Dit gegeven wordt door veel beleggers totaal over het hoofd gezien. Op het moment dat beleggers zelf de markt zijn geworden, dan is de situatie zeer gevaarlijk geworden.
Klik op grafiek om te vergroten (opent in nieuw venster)
Bovenstaande grafiek laat de ontwikkeling zien van de verhouding tussen de reële en financiële vraag naar future-contracten in de crude oil markt. Over de afgelopen vijftien jaar is de verhouding opgelopen van 2 naar 15. Op de vraag waarom het belangrijk is om te weten wie nu eigenlijk de prijs bepaalt, hoef ik alleen maar te wijzen naar de volgende grafiek.
Klik op grafiek om te vergroten (opent in nieuw venster)
In deze grafiek ziet u het verband tussen de olieprijs en het belegde vermogen in passieve beleggingsfondsen. Alhoewel je altijd voorzichtig moet zijn met het verwarren van correlatie en causale verbanden, lijkt het gemakkelijk om te concluderen dat de vraag en aanbod van beleggers in ieder geval een rol heeft gespeeld in de sterke koersschommelingen van de afgelopen jaren.
De vraag vanuit beleggers richt zich niet alleen op de energie gerelateerde commodities. Ook in andere segmenten is de vraag vanuit beleggers veel groter dan de fysieke vraag. Omdat financiële markten veel groter zijn dan de relatief kleine commodity-markten, zorgt dit ervoor dat prijzen al snel verstoord kunnen worden.
De vraag vanuit China
Gezien de invloed van China op de vraag naar commodities is het belangrijk om ook hier aandacht aan te schenken. De sterke waardeontwikkeling van commodities wordt vaak gekoppeld aan de sterke vraag vanuit China. Beleggers dienen dan ook extra aandacht te schenken aan signalen die invloed kunnen hebben op de toekomstige vraag. Vanuit China lijkt het duidelijk dat de Chinese Overheid de sterke economische groei wenst te beteugelen. Recentelijk zijn de kapitaalseisen voor banken verhoogd. Dat is al de derde keer dit jaar. Deutsche bank verwacht dat de groei in infrastructurele uitgaven dit jaar tussen de 5% en 10% zal bedragen. In 2009 bedroeg dit nog 120% (!). Met name industriële metalen zijn erg gevoelig voor dit soort ontwikkelingen. Het wordt algemeen aanvaard dat China tot de grootste kopers van commodities behoort, al is het lastig om betrouwbare data te krijgen over de werkelijke Chinese vraag. Een recent onderzoek van Royal Bank of Scotland toont aan dat met name in 2009 er een enorme vraag was naar industriële metalen. De grafiek laat de vraag vanuit China voor commodities zien.
Klik op grafiek om te vergroten (opent in nieuw venster)
De centrale vraag is dan ook: “Wat gaat China doen?”. Kopen de Chinezen commodities om zeker te zijn dat er in de nabije toekomst voldoende in voorraad is? Kopen ze commodities omdat ze hun overschotten willen spreiden in ‘harde’ assets. De signalen worden steeds duidelijker dat de Chinese overheid probeert de economische groei te beteugelen. Gezien het feit dat China al massaal grondstoffen heeft aangekocht, vraag ik me af of het op de huidige koersniveaus nog steeds aantrekkelijk is om te beleggen in grondstoffen.
De prijsvorming
Het laatste argument om voorzichtig te zijn met beleggen in grondstoffen heeft te maken met de complexiteit van de prijsvorming. De meeste fondsen beleggen in grondstoffen door het aankopen van futures. De prijs van een future kan verschillen van de zogenaamde spotkoers. Als de futureprijs lager is dan de spotkoers, dan wordt dit backwardation genoemd. Ligt de futureprijs hoger, dan heet dit contango. Als er sprake is van backwardation en de futurepositie moet worden doorgerold, dan heeft de belegger een positief resultaat gerealiseerd. Dit wordt een positieve roll yield genoemd. Als de markt in contango is, dan is de roll yield negatief. Dit is voor veel beleggers een probleem. De meeste grondstoffen zijn namelijk vaker in contango dan niet. Als ik bijvoorbeeld naar olie kijk, dan is er sprake van contango sinds 2005, met een kleine uitzondering aan het einde van 2007 en begin 2008.
Beleggingsfondsen leiden dus continue verlies als er door middel van futures wordt belegt. De enige oplossing is om te investeren op de spotkoers. In dat geval dient het fonds daadwerkelijk de grondstof aan te kopen. Een beleggingsfonds dat in olie belegt, zal dus fysiek de olie op moeten slaan. Ik hoef niet uit te leggen dat dit voor de meeste beleggingsfondsen geen aantrekkelijke optie is. Het leidt er wel toe dat de prestaties van dergelijke fondsen ver achter blijven bij de koersontwikkeling van de betreffende grondstof. Kijk maar eens naar de onderliggende grafiek. Hier zit u de prijsontwikkeling van de spotkoers van WTI-olie ten opzichte van een indextracker dat pretendeert deze koers te volgen.
Klik op grafiek om te vergroten (opent in nieuw venster)
Over goud
Beleggen in goud is erg populair. Goud wordt algemeen beschouwd als bescherming tegen inflatie of tegen financiële rampen. Over langere termijn gezien blijkt dat goud ongeveer gelijk presteert als de inflatie. Het is dus geen lange termijn belegging. Goud is in mijn ogen een bescherming tegen financiële rampen, zoals we momenteel meemaken. Beleggingsfondsen die in goud beleggen presteren ongeveer gelijk aan de spotkoers van goud. Dat betekent dat er vooral op de spotkoers wordt belegt. Er zijn echter een aantal kanttekeningen te plaatsen. De meeste fondsen kopen niet daadwerkelijk goud op maar gebruiken synthetische transacties. Er is dan sprake van counterrisk. Dat betekent dat de tegenpartij niet om moet vallen. Daarnaast weet zelfs de taxichauffeur mij te vertellen dat je in goud moet beleggen. Dat doet mij denken aan de internethype. Zodra het algemeen bekend is, zijn de risico’s het hoogst. In mijn optiek dienen beleggers dan ook erg voorzichtig te zijn om veel geld in goud te investeren.
Conclusie
Ik ben ervan overtuigd dat de prijzen van commodities bepaald worden door beleggers en dus niet door de fundamentele vraag en aanbod. Beleggers die hieraan mee doen, dienen zich te realiseren dat zij zelf de markt zijn geworden en dat hierdoor de risico’s zeer groot zijn geworden.
Veel beleggers zullen ondanks de gestegen prijzen teleurgesteld zijn over de prestaties van hun beleggingen. Dit komt doordat zij het principe van contango en backwardation niet begrijpen.
Bron: Neils Jensen: The Commodities Con
Jan de Vries
www.devriesinvestmentservices.nl
Beste heer De Vries,
Het interesante artikel is naar mijn mening een bijna letterlijke vertaling van het artikel “The commodities con” van Niels Jensen. Misschien dat enige verwijzing hiernaar op zijn plaats is. Jammer dat de laatste grafiek is weggelaten waarbij de Shanghai index 4 maanden vooruit blijkt te lopen op de CRB commodity-index. Dit met een 70-80% correlatie.
Mvg
mark
Beste Mark,
Voor de beleggersberichten die ik schrijf voor mijn cliënten maak ik soms gebruik van vertalingen van gerenommeerde instellingen. Ik noem research van pimco, gmo en anderen. In dit geval heb ik een artikel vertaald van de Absolute return letter, uitgegeven door Absolute Return Partners (ARP). In mijn haast om heb ik een stuk van mijn beleggersbericht genomen. In dit beleggersbericht staat aan het einde de bronvermelding. Inmiddels staat de bronvermelding in het artikel.
als de man op straat zegt dat je geld moet sparen (zoals heden ten dage)…is het moment dan daar dat je het als een gek moet uitgeven voordat het in waarde daalt?
Dat de taxichauffeur een zgn wijsheid verkondigd dat je goud moet kopen, dan zegt hij er niet bij of dat fysiek of giraal is en ook niet waarom…hij heeft ergens de bel horen luiden, maar weet niet waar de klepel hangt. Een taxichauffeur heeft doorgaans geen verstand van commodities, net als de ‘internetfantasten’ geen verstand hadden van de beurs…ze kochten misschien aandelen, of deden hun uitspraken op basis van hun kennis over internet zelf en daarmee hadden ze nog steeds (ook na leegloop van internetbubble) 100% gelijk! Internet is groter en belangrijker dan ooit, maar het begrip van een ‘newconomy’ in de zin van nooit meer recessie/depressie of altijd eeuwigdurende economische groei kan ook id prullebak.
De beurzen zijn geen verkondigers van waarheden, maar slechts waarden…
Als je belegt, heb je altijd te maken met golfbewegingen. Ook op de lange termijn. Met de internetbuble was goed geld te verdienen mits je een goede exitstrategie had. Met grondstoffen zal dit niet anders zijn.
@Silversem
Dat ben ik niet je eens, Je zult eerst eens een wereldbevolkingsgroei moeten bekijken, daarnaast is het ook goed om de globale klimaatverschuivingen te bestuderen.
Er zijn meerdere factoren die een investering verdienstelijk maken, maar hierbij hoef je niet over 1 nacht ijs te gaan.
Mocht je erover twijfelen, begin er niet aan. Je zult jezelf tekort doen.
@ Joop
Volledig mee eens.
@ Jan
Het voltooid deelwoord van beleggen is ‘belegd’.