Centrale bankiers zullen de boodschap van historicus Paul Schmelzing niet leuk vinden. Deze man heeft berekend dat de reële rente al daalt vanaf de 14de eeuw. Dat was de tijd dat het kapitalisme vorm kreeg.
De dalende rente vanaf de jaren tachtig is derhalve geen incident, maar een terugkeer naar een eeuwenoude trend. Als meneer Schmelzing gelijk heeft en zijn sommetjes inderdaad kloppen, dan zal de korte rente aan het einde van dit decennium definitief in negatief territorium zijn beland. Enkele decennia later zal de lange rente hetzelfde doen.
Als dat inderdaad het geval zal zijn, dan zal dat grote gevolgen hebben voor de mogelijkheden van centrale banken om crises en recessies te bestrijden. Hoe onconventioneel zal het monetair beleid van de nabije toekomst moeten zijn om nog iets uit te richten?
Het heeft ook gevolgen voor beleggers. Het rendement op geïnvesteerd vermogen door bedrijven zal ook geleidelijk gaan dalen, evenals het rendement op eigen vermogen. Ook de zogeheten secular stagnation van Larry Summers is niet van de jaren zeventig van de vorige eeuw, maar ook al eeuwen oud.
P. Schmelzing, eight centuries of global real interest rates, R-G, and the suprasecular decline, 1311 – 2018. Bank of England Staff Working Paper no 845. January 2020.
