Indexbeleggen groeit aan populariteit. In steeds meer financiële producten gaan de fondsen die een index volgen een rol spelen. Het is een goedkope en effectieve manier van beleggen, maar er zijn ook valkuilen.
De markt voor Exchange Traded Funds (ETF’s) is eind december door de psychologisch belangrijke grens van 1.000 miljard dollar gebroken. Dat schrijft BlackRock in zijn jaarrapport ETF Landscape Year End 2009 De Amerikaanse vermogensbeheerder heeft eind vorig jaar Barclays Global Investors overgenomen, waartoe ook ETF-producent en wereldmarktleider iShares behoort. De markt voor ETF’s is, ondanks de kredietcrisis, in 2009 met 45 procent gegroeid. Eind 2008 was deze markt wereldwijd nog 711 miljard dollar groot. In hetzelfde jaar nam het vermogen van de graadmeter MSCI World Index met 27 procent toe. De ETF-industrie omvatte eind 2009 1939 ETF’s met 3775 noteringen van 109 aanbieders aan 40 beurzen.
Volgens Jacques Winterman die het boek ‘De Schitterende Eenvoud van Indexbeleggen’ heeft geschreven is indexbeleggen goedkoop en eenvoudig. Iedereen kan het gemakkelijk zelf doen, dus zonder hulp van dure adviseurs. En het rendement is meestal hoger dan van duur, actief beleggen.
Valkuilen
Door de toegenomen populariteit bieden aanbieders van indexproducten een steeds groter assortiment aan. Naast de voordelen zijn er ook valkuilen die onderbelicht blijven.
Zo kunnen twee indexfondsen die dezelfde beursgraadmeter volgen toch een aanzienlijk verschillend rendement boeken.
Een voorbeeld is de IShares MSCI Emerging Markets Index ETF (EEM) en de Vanguard Emerging Markets ETF (VWO). Zij volgen beide de MSCI Emerging Markets Index. De Vanguard ETF is vorig jaar met 76% gestegen terwijl de iShares evenknie slechts 72% omhoog ging. De beursgraadmeter zelf heeft 78,5% bijgeschreven.
Dit verschil benadrukt dat beleggers op hun hoede moeten blijven en zorgvuldig een indexbelegging moeten selecteren. De vraag is hoe u de beste indexfonds kunt selecteren die de beursgraadmeter volgt. Er is hierop geen eenduidig antwoord op te geven. In goede jaren zal namelijk het Vanguard fonds beter dan de markt presteren maar in slechte jaren doet het iShares fonds het juist beter.
Dit verschil komt vanwege het aantal, dat een ETF volgt. Bij iShares is dat slechts 50% terwijl het Vanguard fonds alle aandelen van de beursgraadmeter volgt. Dat betekent dat in een slecht jaar, zoals in 2008, het iShares fonds theoretisch de beste papieren heeft om beter dan de index te presteren. Inderdaad, in 2008 zakte het Vanguard fonds met bijna 53% terwijl de iShares ETF 50% daalde.
Niet zo simpel
Indexproducten lijken op het eerste gezicht een eenvoudige belegging maar zo simpel ligt het niet. Er zijn twee redenen aan te wijzen waarom de resultaten van de bovengenoemde fondsen van elkaar afwijken.
Ten eerste zijn de kosten bij het Vanguard fonds lager dan bij het iShares product. Het eerste fonds vraagt een vergoeding van 0,27% terwijl iShares 0,72% in rekening brengt. De besparing van 0,45% komt ten goede aan de belegger en stuwt het rendement.
Een tweede reden waarom indexproducten van elkaar verschillen qua prestatie is de samenstelling van ETF’s. Het Vanguard fonds kopieert de gevolgde beursgraadmeter volledig terwijl iShares dit slechts voor 50% doet. (400 aandelen)
iShares houdt rekening met de weging van de aandelen in de index en zorgt dus daarmee voor een betere liquiditeit van haar fonds. De Vanguard’s ETF is eigenlijk een kopie van haar Emerging Markets Index Fund. Het kan dus aandelen uitwisselen binnen het productenpalet zodat de kosten beperkt blijven. De Vanguard Emerging Markets Stock heeft een marktwaarde van 30,5 miljard dollar. Als er dus behoefte is vanuit de ETF kan het bedrijf daarvoor zorgen.
Vanguard volgt dus de index nauwgezetter en heeft door zijn relatie met het eigen beleggingsfonds lagere kosten.
Als u het volgen van een index belangrijk vindt, dan is de beste manier om de resultaten van indexfondsen in verschillende perioden te vergelijken.
Inspelen op thema’s
Naast beleggen in een brede beursgraadmeter kunt u er ook voor kiezen om bepaalde thema’s te bespelen. Ook hier zijn valkuilen voor de indexbelegger.
Stel dat u wilt beleggen in kleine ondernemingen (‘Small Caps’). Verschillen in indexproducten kunnen ontstaan in de definitie van kleine bedrijven. Daardoor kunnen ze een andere beursgraadmeter volgen. De verschillen kunnen dus veel groter zijn dan bij de indexproducten die een brede beursgraadmeter volgen.
Conclusie
Indexproducten zijn goedkoop en eenvoudig. Net als met andere zaken bij beleggen zijn er ook valkuilen. Dit betreffen de kosten en de samenstelling van de ETF’s. Zonder u huiswerk niet te doen is het onmogelijk om te bepalen welke benadering een ETF heeft gekozen en wat de karakteristieken van die indexproduct zijn.
Gratis nieuwsalert
Als u nog geen abonnement heeft op onze gratis nieuwsalerts kunt u lid worden. Daarmee blijft u op de hoogte wanneer er een nieuw artikel is gepubliceerd. De alerts zijn toegesneden op uw interesse gebied. Klik hier om u aan te melden als u dat nog niet heeft gedaan.
Start met Automatisch Beleggen
De meeste beleggers richten hun inspanningen op het vinden van een investering die een hoog rendement belooft. Een andere benadering is echter veelbelovender.
De reputatie van Private equity (PE) komt steeds meer onder druk. Vooral de claim dat PE superieure beleggingsresultaten behaalt lijkt nergens op te steunen.
Beleggers hebben tijdens de coronaviruspandemie geld gestoken in passieve fondsen, aangezien actieve fondsbeheerders de markt niet hebben verslagen. In totaal werd volgens onderzoeksbureau Calastone i...
Bent u ook op zoek naar een manier om zowel in te spelen op een stijging als een daling van de beurs? Dan bent u bij ons op het juiste adres.
Beste Satilmis,
Goed dat je ook het fenomeen indexbeleggen kritisch onder de loep neemt! We moeten met elkaar op zoveel mogelijk zaken positief kritisch zijn en blijven. Dat de verschillen in kosten bij indexbeleggen inderdaad redelijk groot kunnen zijn heeft mij diverse malen zeer bevreemd, maar hangt vanzelfsprekend ook samen met de omvang (populariteit) van de desbetreffende belegging. Doorgaans hoe groter hoe goedkoper. In Amerika is men veel verder met indexbeleggen en de prijzen van Amerikaanse aanbieders liggen veel lager.
Het grote nadeel van Vanguard Indexbeleggingen is dat je die niet zo makkelijk kunt kopen. Je bent als belegger genoodzaakt een rekening bij J.P. Morgan te openen terwijl beleggers iShares bij de meeste banken in Nederland makkelijk kunnen aanschaffen. Bovendien kun je tijdens de normale beursopeningstijden in Nederland gewoon je zaken doen. Vanguard fondsen kun je maar eenmaal per dag verhandelen. Deze nadelen zijn voor veel van onze klanten meer dan voldoende reden Vanguard producten niet te willen aanschaffen.
Overigens heb ik even de moeite genomen de rendementsconsequenties van de door jou ter sprake gebrachte Emerging Markets Index producten door te rekenen en kom dan tot de volgende conclusie: als je in 2008 en 2009 in de iShares (-14,00%) variant had belegd i.p.v. Vanguard (-17,28%) dan zou je verlies dus 3,28% minder hebben bedragen.
Dat neemt niet weg Satilmis dat wij Blackrock, de huidige eigenaar van iShares, kritisch moeten gaan bevragen waarom hun kosten zoveel hoger liggen dan bij Vanguard. Een leuke uitdaging om daar een vinger achter te krijgen en daarover te gaan schrijven. We hebben nog een hoop te doen!
Hartelijke groeten, Peter
Wij feliciteren beleggers die in de afgelopen maanden fraaie rendementen hebben gerealiseerd met indexfondsen. Maar misschien moeten we ook wijzen op de performance van bijvoorbeeld de Nasdaq en onze eigen AEX -toonaangevende indices in welvarende landen- sinds 2000. Beleggers die in 2000 één van deze graadmeters gingen volgen met een indexfonds, likken op dit moment nog steeds hun wonden. De Nasdaq is vanaf de top in het jaar 2000 50% gedaald. Dit is in dollars, dus nog afgezien van het valutakoersverlies en inflatie. Wie in 2000 ging beleggen in een indexfonds dat de AEX volgt, kwam eveneens van een koude kermis thuis: de index verloor tot op heden eveneens ruim 50% (van 700 punten naar circa 330 punten nu) en dan hebben we het nog niet eens over belasting en inflatie.
En wat te denken van de Nikkei? Die stond 20 jaar geleden rond 40.000 punten en beweegt nu rond 10.000 punten. Beleggers die indertijd voor hun oude dag belegden via een beleggingsfonds dat de Japanse index volgde, zagen 75% van hun vermogen in rook op gaan. Uit het bovenstaande blijkt dat indexbeleggen ook kritisch bekeken moet worden, tenzij beleggers een heel lange adem hebben en heel erg oud kunnen worden.
Nu leven de meeste Japanners erg gezond, maar of ze lang genoeg leven om het instapniveau nog eens te zien, is maar zeer de vraag. Wij geven daarom de voorkeur aan een actievere benadering van de markt.
Met vriendelijke groet,
Harm van Wijk
Geachte heer Van Wijk, was een ‘actieve benadering’ maar een panacee voor de door u aangehaalde kwalen. Ik heb tientallen jaren gewerkt voor een zeer actieve grootbank op het terrein van beleggen. Deze bank beschikte over de best getalenteerde medewerkers, met de beste papieren, de meest geavanceerde systemen, het beste netwerk, met de beste veelal ook lokaal gehuisveste analisten en ik kan u verzekeren met een zeer actief en zeer innovatief beleggingsbeleid. Evengoed wist deze bank slechts zelden de markt te verslaan als gevolg waarvan ik vele honderden beleggers met lede ogen heb zien vertrekken om vervolgens bij een andere bank hetzelfde lot te zien ondergaan. Ik heb dat wederom met eigen ogen kunnen aanschouwen omdat ik later, als directeur bij de gespecialiseerde Private Bank, deze klanten weer tegenkwam.
Ik durf u en iedereen die het horen wil te zeggen, dat de financiële sector grotendeels een carrousel van kletsverhalen en grote flauwekul is, uitsluitend gericht op het financiële eigenbelang en die dit alleen maar in stand houdt en grotendeels nog houdt, wegens gebrek aan kennis bij het grootste deel van het beleggend publiek.
Dit neemt overigens niet weg dat ook indexbeleggen geen wonderen kan verrichten. Als een land als Japan al 15-16 jaar in de versukkeling zit dan valt daar uiteraard voor een aandelenbelegger weinig eer te behalen. De kunst is en blijft je belangen goed te spreiden en je als belegger aan je uitgangspunten te houden.
De groep meest actieve, hoogst gekwalificeerde en best betaalde beleggingsadviseurs, en ik richt mij dan op hedgefunds, alternatives van gerenommeerde huizen, heeft in 2008 en 2009 vele tientallen miljarden euro’s en dollars door het spreekwoordelijke ‘putje’ gespoeld, de beleggers ontgoocheld achterlatend en met hun eigen zakken gevuld het hazenpad nemend.
Maar goed, meneer Van Wijk, u bent niet de eerste de beste en ik denk dat u beste met uw klanten voor hebt. Als u met actief beleggen oprecht het beste met uw klanten voor heeft en uw eigen belang hieraan ondergeschikt maakt, dan heeft u mijn sympathie en respect. Komend jaar hebben wij meer tijd om de ontwikkelingen in de markt te volgen. Ik zal uw bijdrage met verhoogde interesse volgen. Dank u zeer voor uw reactie.
Met vriendelijke groet, Peter van der Slikke
@Peter: Zoals je weet zijn wij een echt onafhankelijke site. Een plek waar beleggers terecht kunnen om eerlijke informatie te verkrijgen. Als zodanig zijn wij kritisch ten opzichte van beleggingsfondsen, maar we moeten ook goed kijken naar trackers.
Ik heb in dit artikel twee aspecten aan de kaak gesteld waarop beleggers moeten letten als ze ETF’s kopen: de “tracking-error” (de mate van afwijking ten opzichte van de relevante beursgraadmeter) en de kosten van trackers.
Ik merkte namelijk dat in bepaalde gevallen de tracker sterk afweek van de index.
Inmiddels heb ik ook een e-mail gestuurd naar Barclays/BlackRock met het verzoek te reageren. Zij komen hierop later terug.
Het ging dus niet om het voorbeeld (IShares MSCI Emerging Markets Index ETF (EEM) en de Vanguard Emerging Markets ETF) maar het principe ervan. Voor lange termijn beleggers kan dit echt een verschil uitmaken en niet alleen voor 2008 en 2009.
Daarmaast heeft Edzard van Citters op deze site de voor-en nadelen van indexbeleggen op een rijtje gezet: http://www.dekritischebelegger.nl/beleggen/indexfondsen/voor-en-nadelen-van-indexbeleggen/
@Harm ik ben het met je eens. Luidt het adagium van Keynes immers niet dat
“The market can stay irrational longer than you can stay solvent”.
Beurzen kunnen voor lange termijn in een dalende trend geraken. Dat herhinnert ons dat beleggen een riscante bezigheid is. Voor mij is het dan ook essentieel dat beleggers zich daar bewust van zijn, hiermee weten om te gaan en het risico zoveel mogelijk afdekken.
Door alleen in aandelen te beleggen is het risico immers hoger dan door gespreid te beleggen. Ook is het zo dat in een bepaalde periode “alles” omlaag gaat, zoals in 2008. Wie streeft naar vermogensbehoud op lange termijn kan het beste in de permante portefeuille beleggen.Zie : http://www.dekritischebelegger.nl/beleggen/de-permanente-portefeuille/speculeren-versus-beleggen/
Doordat je alleen in aandelen belegt, verhoog je inherent het risico op geld te verliezen. Dat beursgraadmeters de laatste 10 jaar slecht hebben gepresteerd is dan geen reden om een actieve benadering te kiezen.
Ik heb aan Barclays/BlackRock de volgende vragen gesteld:
De vraag is dus waarom de kosten zoveel hoger liggen dan bij Vanguard.
Geldt dit bij alle trackers? Wat is de grootste tracking error.
Mijn vraag is dus of je wilt reageren op het artikel.
Alvast bedankt voor de genomen moeite.
Beste Satilmis,
Zoals beloofd zou ik hier nog even op terugkomen. Zie hieronder onze reactie.
Bij iShares staat de dienstverlening aan onze klanten centraal en niet de kosten.
• iShares streeft ernaar om een aantrekkelijke waardepropositie te bieden, hierbij balanceren we competitieve prijsstelling met het bieden van het grootse aanbod aan producten en diensten in de ETF industrie.
• Bij het kijken naar kosten is het van belang dat belegggers de totale kosten van bezit begrijpen.
• Bij de totale kosten van bezit wordt naast de expliciete TER (red. Total Expense Ratio) ook rekening gehouden met impliciete kosten zoals spreads, handelskosten en herwegingskosten en extra inkomstenstromen zoals securities lending inkomsten voor ETF’s.
Met vriendelijke groet,
Mirjam de Munnik
Barclays/BlackRock
“de totale kosten van bezit”: niet te begrijpen! Met zo’n antwoord schiet Satilmis even weinig op als wij lezers. Heeft Barclays geen betere vertaler dan google? Ik zie nu pas dat Mirjam’s antwoord al van een jaar geleden stamt: geen wonder dat er verder niet gereageerd werd.