Pas op met aandelen!

De strategieën van Invest4You zijn gedurende het derde kwartaal uiterst voorzichtig en terughoudend bij het investeren geweest. Dit was te merken aan de mate waarin de toevertrouwde gelden in aandelen belegd waren. Hoewel daardoor de performances van de meeste strategieën achterbleven is toch gekozen voor veiligheid. De redenen daarvoor worden duidelijk als het verloop van enkele belangrijke indexen wordt bezien. Het verloop van de Amerikaanse Standard & Poor 500 index liet behalve grote fluctuaties op dag- en maandbasis ook zien dat de mogelijkheid van een neerwaartse uitbraak, ondanks geruststellende taal van de officiële Amerikaanse instanties, aanwezig is. Een neerwaartse doorbraak van de rode en de blauwe lijnen binnen het omcirkelde gebied kan als het hijsen van de stormvlag worden beoordeeld.

Hoewel het lange termijn beeld er op het eerste gezicht beter uitziet geldt, bij nadere beschouwing, ook hier dat de kans op topvorming reëel moet worden geacht. Het feit dat de onderkant van het opgaande trendkanaal in 2014 regelmatig wordt aangetikt en de bovenkant na medio 2013 niet meer duidt op afnemende groeikracht; ook de lager wordende toppen van de MACD (negatieve divergentie met de hogere koerstoppen) wijzen in die richting.

Het valt te bezien of de FED en het inmiddels gerenommeerde “Plunge Protection Team” er in zullen slagen de index nog lang in het opgaande trendkanaal vast te houden. De situatie zoals die is ontstaan is niet vrij van ironische elementen. Als de FED beleidsmatig gevolg gaat geven aan de eigen optimistische berichtgeving dan is een einde van de economische (schijn)opleving in zicht. Dat zal zeker zichtbaar worden op de beurzen. Gaat men echter door met de “ruim-geld” politiek omdat er wederom een “onvoorzienbaar” probleem moet worden opgelost en de illusie van groei in stand moet blijven dan steekt men zich dieper in de (niet meer aflosbare) schulden.

Op de Europese beurzen zijn de tekenen van topvorming beter zichtbaar dan in de VS. Hoewel de economische ontwikkeling niet synchroon loopt met die in de VS is het beeld dat geschetst wordt door de grafiek van de DJ EU 600 duidelijk. Met het toenemend pessimisme over de Duitse economie, de gevaarlijke tekort/schuldpositie van de Fransen en de Italianen en de door bezuinigingen wegvallende (overheids)investeringen in vele EU-landen is de kans op een nieuwe economische terugval levensgroot. Het zou kunnen dat de Europese beurzen hierop al beginnen te anticiperen.

De kwartaalgrafiek van de DJ eurostoxx total market vergroot de dubbele top zoals die in de voorgaande grafiek te zien was verder uit. Ook hier is weer cruciaal wat er de komende weken zal gaan gebeuren binnen het door de cirkel afgegrensde gebied.

Een vergelijking van de ontwikkeling in de VS en Europa over het afgelopen jaar kan plaatsvinden door de relatieve sterkte van de S&P500 ten opzichte van de Eurostoxx total market grafisch weer te geven. Om dat zuiver te doen zou een omrekening van de dollarwaarden van de S&P500 naar Euro’s toegepast moeten worden. Het “Draghi-effect” i.c. de sterke daling van de Euro ten opzichte van de dollar, als begeleidend verschijnsel van (onder andere) de maatregelen en teksten van de ECB president, zou dan zichtbaar zijn. Tegenvallende macrocijfers uit het Eurogebied kunnen de daling van de Euro in de toekomst verder versterken.

Duidelijk is wel dat de Amerikaanse aandelen het al langer ook ongecorrigeerd voor de stijgende dollar beduidend beter hebben gedaan dan de Europese. Koopkrachteffecten, dus de gevolgen van inflatie in de VS en deflatie in Europa zijn in de gegevens voor deze grafiek evenmin verrekend..

Dat niet alle Europese beurzen slecht presteerden moge duidelijk worden uit de onderstaande grafiek. De relatieve sterkte van een aantal indexen is daar weergegeven t.o.v. de DJ Euro STOXX total market. De variabele index (bv AEX) wordt op 100 gesteld (rode lijn) en de prestatie van de benchmarkindex (hier Eurostoxx total market) t.o.v de vergeleken beursindex is de paarse lijn. De DAX en de AEX doen het dus (vanaf eind 2010) gemiddeld beter dan de Europese index. De CAC40, de IBEX en de MIB blijven daarentegen achter.

De dalende Eurowaarde is in de hierna volgende maandgrafiek goed zichtbaar. Beneden de waarde van $1,26 is er volop ruimte voor een versnelde neergang. Op zich is een dalende Euro niet ongunstig voor een aantal Europese economieën. Zuidelijke Eurolanden zullen daardoor, zo is de verwachting, makkelijker kunnen exporteren en hun economieën revitaliseren. In hoeverre die ontwikkeling voor Nederland, dat een extreem groot handelsoverschot met het buitenland heeft, gunstig is valt te bezien. Het Nederlandse overschot op de betalingsbalans wijst op een kolossaal spaaroverschot, dus op te weinig (binnenlandse) investeringen van bedrijven en overheid. De overschotten worden kennelijk in het buitenland belegd (geïnvesteerd). Dat gaat zich op den duur vertalen in afnemende binnenlandse economische groei, achterblijvende voorzieningen en stagnerende werkgelegenheid.

De ontwikkeling van de goudprijs doet ondertussen niet vermoeden dat de wereld zich al afkeert van het reguliere geld en het monetaire stelsel. De dreigende topvorming op een aantal beurzen heeft kennelijk nog geen stimulerende gevolgen voor de goudprijs. De steeds vaker opduikende verhalen over deflatie spelen het edele gele metaal bovendien evenmin in de kaart. Als de goudprijs beneden lijn B komt dan zijn zelfs buitenproportionele reacties op de markt niet ondenkbaar. Voor de uitgevers van “papieren goud” en daaronder vallen zeer machtige (zaken)banken, ontstaat dan een mooie mogelijkheid de bij hoge prijzen verkochte verplichtingen goedkoop af te sluiten.

Gegeven het op topvorming wijzende beeld op aandelenmarkten, de labiele economische situatie en de zelfopgelegde beperkingen van de Invest4You strategieën is voor de komende tijd de verwachting dat niet of voor kleine bedragen geïnvesteerd zal worden in aandelen. Voor de maand oktober is voor de Europese strategieën gekozen niet in aandelen te investeren; in de wat bredere en vooral diepere Amerikaanse markt wordt nog een klein bedrag in aandelen gestoken.

Jan Adriaansen
www.invest4you.nl