Nu vol in aandelen?

De Amerikaanse beursgraadmeter Dow Jones is sinds 9 maart met 46% gestegen. De rally startte toen het erop leek dat er een einde zou komen aan de wereld. In de hele 113-jarige geschiedenis van de Dow zijn er slechts zes oplevingen geweest die groter en sneller waren dan de huidige rally.

Volgens columnist Jason Zweig van zakenblad The Wall Street Journal is dit juist een reden om voorzichtig te zijn. In maart werden aandelen verhandeld tegen 11,7 maal de gemiddelde winst over de afgelopen 10 jaar, gecorrigeerd voor inflatie, zo blijkt uit cijfers van professor Robert Shiller van Yale University. Dat was de laagste waardering sinds januari 1986. De waardering van (Amerikaanse) aandelen is na de rally gestegen tot 18,4 (exclusief verlieslatende bedrijven, red.). Dat is een forse stijging ten opzichte van maart en ligt boven het langjarige gemiddelde van 16,3 keer de winst.

Insiders verkopen massaal

Een ander waarschuwingssignaal komt van de verkopen van ingewijden. TrimTabs Investment Research meldde dat de insiders aan een record tempo hebben verkocht ($ 105 miljard aan eigen bedrijfsaandelen in amper vier maanden). Ook de transactieratio is een record sinds het registratiejaar 2004: insider-verkopen liggen 31 maal hoger dan insider-aankopen. Op het dieptepunt van de bear market lag deze ratio op 2:1, terwijl het langjarig gemiddelde op circa 7:1 ligt.

De ingewijden hebben weliswaar geen glazen bol, maar ze weten meer over hun eigen ondernemingen dan buitenstaanders. Als zij op deze schaal verkopen, moet de massa dan kopen?

Achter de feiten aan rennen

Het is bekend dat beleggers aandelen kopen die in het verleden tot succes hebben geleid. Wat echter relatief onbekend is, is dat beleggers ook meer aandelen kopen waaraan ze in het verleden geld hebben verdiend. Uit een studie van professor David Laibson verbonden aan Harvard University, blijkt dat deelnemers aan een pensioenfonds stukken bijkopen van fondsen die het meest gestegen zijn. “Beleggers verwachten dat effecten die in het verleden het meest opgeleverd hebben, dit ook in de toekomst gaan doen, ongeacht of dit logisch is of niet”, aldus Laibson.

Historische vergelijkingen

Wat gebeurde in het verleden na een opleving van deze omvang? Beleggers lijken er van uit te gaan dat de rally zal aanhouden en met de stijgende trend lijkt de beurs in hun ogen weer voorspelbaar te zijn. Daarmee lijkt het op een patroon in de jaren dertig van de vorige eeuw tijdens De Grote Depressie. De Dow Jones boekte een soortgelijke 46,5% winst in de periode van 117 dagen die eindigde 9 april 1930, maar verloor bijna 51% in de jaren daarna. Een herstel van 47% in 1971 leidde tot een lange, schokkerige daling van meer dan 37%.

Ook kan de beurs na de rally zijwaarts bewegen, zoals dat in 1975 gebeurde. De aandelenmarkten kunnen ook nieuwe toppen neerzetten, zoals dit in 2004 het geval was. In dat jaar steeg de markt door na een opmars van 47% volgend op het dieptepunt in 2002. Als belegger moet je er van uitgaan dat bewegelijkheid inherent is aan het nemen van risico. Wie daar niet tegen kan, moet zich volgens superbelegger Benjamin Graham zich niet op de aandelenmarkt begeven.

Om op dit moment meer te kopen van wat gestegen is, alleen maar omdat het gestegen is, klinkt alsof beleggen in aandelen veiliger is geworden omdat de koersen opgeklommen zijn. Dat is volgens Zweig dezelfde denkfout die beleggers maakten voorafgaand aan de beursmalaise in 1929, 1972, 1999, 2007 en iedere andere zeepbel in de geschiedenis. Het verkeerslicht voor de markt staat op oranje, ga u niet overhaasten.

Satilmis Ersintepe
www.dekritischebelegger.nl