Handelen in de VIX-spread

In de eerste vijf artikelen over “de veelzijdige VIX” hebben wij gebruik gemaakt van de VIX (de volatiliteit index op de S&P500) en van de VXN (de volatiliteit index op de Nasdaq100). Maar er zijn veel meer volatiliteit indexen. Wat wij in deze artikelen lieten zien kan men in het algemeen ook bereiken met om het even welke volatiliteit index dan ook. Wij hebben ons beperkt tot deze twee indexen om het geheel niet te ingewikkeld te maken en omdat deze indexen de meest gevolgde en bekende zijn op dit terrein.

Volatiliteit in Europa

Ook in Europa vindt men volatiliteit indexen en in het onderstaande artikel, waarin wij een handelssysteem zullen beschrijven, dat uitgaat van een spread tussen twee indexen, ieder met een andere berekeningstijd, zullen wij gebruik maken van de V611 en de V613. Het zijn beide volatiliteit indexen op de EuroStoxx 50. De eerste wordt berekend over 1 maand en de tweede wordt berekend over 3 maanden. Er hoort echter wel een opmerking bij. Op deze beide Volatiliteit indexen zijn geen Speeders, Sprinters of Turbo’s verkrijgbaar.

De onderstaande mogelijkheid is dus min of meer  theoretisch. Er is een (gedeeltelijke) oplossing en wij zullen deze aangeven aan het einde van dit artikel. Overigens kan men het onderstaande ook toepassen op de VIX door de eenmaand VIX en de driemaand VIX te nemen.

Termijnstructuur

Een volatiliteit index weerspiegelt de verwachte beweeglijkheid van een aandeel of van een index. Hoe groter de fluctuaties in de dagelijkse koersen hoe hoger de koers van de betreffende volatiliteit index en hoe kleiner de dagelijkse fluctuaties hoe lager de koers. Beleggers zijn in het algemeen zeer gevoelig voor dagelijkse berichten en daarmede zijn ze vooral korte termijn gericht. (vaak is het dus zo dat de korte termijn volatiliteit index, de V611 in dit geval, hoger geprijsd is dan de langere, de V613).

Maar het komt ook voor dat de belegger heel anders denkt over de langere termijn waardoor de verwachte beweeglijkheid op de langere termijn groter is dan die op de kortere termijn. In dat geval zal de V613 hoger geprijsd zijn dan de V611.

Figuur 8

In de figuur hierboven hebben wij de volgende grootheden opgenomen:

1. De dagkoersen van de V611;

2. De dagkoersen van de V613;

3. Een quotiëntlijn van de V613 gedeeld door de V611, (de Customline);

Wij tekenen hier het volgende bij aan:

1. Wij beschikken slechts over de koersen van beide volatiliteit indexen vanaf maart 2010. Een koersbestand van twee jaar laat natuurlijk niet toe om statistisch verantwoorde conclusies te trekken. Wij zullen dat ook niet doen. Wij zullen hieronder alleen maar laten zien hoe wij een spread in beide indexen benaderen;
2. Boven en onder de Customline hebben wij horizontale lijnen getrokken. Het niveau waarop deze lijnen getrokken zijn ( 1,17 en 0,68) is volledig arbitrair.

Systeem

Wij leggen een spread als de Customline naar boven door de grens van 1,17 breekt en wij ruimen deze spread weer op als de Customline naar beneden door de 0,68-lijn breekt.

Uitwerking

Op 22 juni 2010, zet de Customline een top boven 1,17. Dit betekent dat de langere termijn index hoog noteert ten opzichte van de kortere termijn index (het is V613/V611). Wij rekenen er dus op dat V611 nu gaat stijgen en dat V613 gaat dalen. De spread die wij gaan leggen is dus:

Op 16 november 2011 breekt de Customline door de 0,68 lijn. Wij ruimen de  spread op, wij verkopen de V611 en wij kopen de V613 terug.

Uiteraard leggen we onmiddellijk bij het opruimen van de spread een nieuwe maar nu de omgekeerde, want in de lage positie gaan wij ervan uit dat de 613 nu gaat stijgen en de 611 zal gaan dalen.

In totaal waren er sinds 22 juni 2010 zeven omslagpunten (zie bij de pijltjes in de figuur). Zes hiervan werden afgewikkeld met een winst van in totaal 123 punten en de laatste positie staat nog uit en hij staat nu op het moment van schrijven op winst. Het systeem houdt ons continu in de markt.

Conclusies

De posities in de V611 waren allemaal winstgevend, de posities in de V613 waren op één na allemaal verliesgevend. De vraag is dus waarom we een spread zouden leggen. Natuurlijk vermindert de spread de totale investering maar vanuit het oogpunt winst is dat niet zinvol. De V611 bracht 160 punten op en geen verliesgevende transactie. Maar vanuit het oogpunt risico is een spread wel degelijk zinvol. Ook als men alleen maar positie inneemt in de V611 is men altijd in de markt en de meeste posities moet u lang aanhouden.

De eerste transactie die hierboven beschreven werd hield ons 105 beursdagen in spanning. En ook al is de constatering correct dat de V611 veel sterker fluctueert dan de V613 dan blijft staan dat de V613 een tegenwicht vormt tegen onverwachte ontwikkelingen die de V611 op verlies zouden kunnen zetten. Inderdaad werd gedurende de onderzochte periode geen enkele netto verliestransactie gedaan.

De ervaren belegger zal misschien wel de enkelvoudige transactie aandurven. En hij heeft met het bovenstaande een simpele vervanger (maar minder interessant – er wordt geen gebruik gemaakt van de toppen in de V611), voor de systematiek van ons derde artikel over de vele mogelijkheden van de volatiliteit indexen. Maar toch is een waarschuwing nog op zijn plaats. Wij hebben het in dit artikel over de Eurostoxx50 en in artikel drie over de S&P500. De handel in de VIX is veel intensiever dan die in de serie van de EuroStoxx. De fluctuaties in de VIX zijn daarom ook veel geringer. Een spreadsysteem in de VIX/VXV analoog aan wat wij hierboven beschreven staat, is zonder meer mogelijk, maar als men in de VIX handelt dan is risico beheersing des te belangrijker.

De plaatsing van de “omkeerlijnen”, is zoals wij stelden arbitrair. U kunt ze op vele hoogten leggen. Als u ze dichter bij elkaar legt worden de handelsperioden korter, het aantal transacties stijgt maar ook uw verlieskansen stijgen.

Welke instrumenten?

Helaas zijn er, zoals boven gesteld, geen Sprinters, Turbo’s of Speeders verkrijgbaar op de volatiliteit indexen op de Eurostoxx50. Er zijn uiteraard wel futures, maar de futuremarkt wordt gedomineerd door professionele handelaren en dan met name door de uitgevers van ETF’s. Wij zijn geen voorstander van het handelen in futures op deze markt maar de ETF’s bieden ons wel een kans.

De Trackers op de volatiliteit van de Eurostoxx50, die wij gevonden hebben zijn: Bofaml IVST met notering in Duitsland onder de code 49ETL6, de Bofaml IVST met notering in Londen onder de fondscode 44VSTX en de iPath VSTOXX Short met fondscode VSXX. Short gaan in ETF’s moet u vergeten. Zolang de banken ons niet voorzien van andere derivaten dan ETF’s blijft er daarmede dus alleen maar de mogelijkheid open om positie in te nemen in de longkant van de spread met alle voor- en nadelen. In de Duitse ETF is op dit moment de meeste handel en daarmede vormt deze voor ons de keuze.

Waarschuwing bij het gebruik van Volatility ETF’s

Er zijn studies die laten zien dat de markt voor Volatility futures voor meer dan 60% gedomineerd worden door de fondsbeheerders van Volatility ETF’s. Het werken met futures betekent dat bestaande posities voortdurend moeten worden doorgerold naar futures met langere looptijden. Immers, een future heeft per definitie een beperkte looptijd en moet derhalve na verloop van tijd worden vervangen door een future met een langere looptijd. Maar als partijen in een specifieke markt een marktaandeel hebben van meer dan 60% dan ontstaat het probleem dat de handel haar stellingen gaat aanpassen aan deze voordturend op de markt verschijnende vraag / aanbodverhouding.

De handel weet dat korte futures moeten worden gesloten en moeten worden vervangen door lange futures. Die langere futures worden dan vanzelf duurder geprijsd dan de kortere. En dat betekent dat bij elke doorrolactie een ETF geld verliest. En dat kan zelfs tot het verlies van het gehele fondsvermogen leiden zoals enige tijd geleden bijvoorbeeld is geschied in de gasmarkt in de VS (Natural GAS). U vindt over dit probleem meer informatie en een grafiek van de koersontwikkeling van deze ETF in ons artikel over “Corporate high yields” van 2 maart 2012.

In een volgend artikel zullen wij ingaan op de functie van de Volatiliteit als confirmator van uw beleggingen.

Gijsbrecht van Dommelen
Vladeracken Vermogensbeheer
www.vladeracken.nl

Disclaimer

De auteur is verantwoordelijk voor het beleggingsbeleid van Vladeracken BV, een vermogensbeheerder met vergunning van de AFM. Dit stuk is geen beleggingsadvies. Wie de hier besproken technieken volgt of wenst te volgen doet dat voor eigen rekening en risico. In dit kader wijzen de auteur en Vladeracken BV alle verantwoordelijkheid voor de inhoud van dit stuk van de hand.