De banken creëerden de afgelopen jaren triljoenen dollars, euro’s en yens met een druk op het toetsenbord van hun computer. Geld dat werd gebruikt om de lopende overheidsschulden te financieren, banken te redden en de aandelenmarkten de hoogte in te jagen.
Grootste slachtoffers van deze politiek zijn vooral de 50 plussers. Zij sparen al jarenlangvoor hun oude dag of om hun pensioen aan te vullen met renteopbrengsten. Veel ouderen zijn afhankelijk van rente inkomsten om zo voor een deel in hun levensbehoefte te voorzien. Eigen verantwoordelijkheid en financiële onafhankelijkheid zijn de belangrijkste beweegredenen voor hun spaarzaam leven.
Maar de centrale banken hebben sinds enige jaren snode plannen. Sparen is tegenwoordig een doodzonde en wordt genadeloos afgestraft. Risico nemen, schulden maken en consumeren is hun dwingende devies. De rente inkomsten voor spaarders zijn inmiddels nihil en worden in de nabije toekomst waarschijnlijk negatief. In Duitsland zijn al enkele banken (o.a. Deutsche bank) die een negatieve rente hanteren voor grote spaarders. Defensieve spaarders die dus geen risico willen lopen worden gedwongen om soberder te gaan leven als gevolg van hun dalende koopkracht of te gaan dansen op de vulkaan van Wall Street.
Al jaren sukkelt de economische groei en lopen de schulden van de overheden gestaag op. Als de schulden van een overheid te hoog worden, zijn er in grote lijnen twee mogelijkheden om dit probleem te tackelen. De meest voor de hand liggende oplossing is om de belasting te verhogen. Een effectieve oplossing maar je smoort de consumentenbestedingen en kiezers zullen je dat niet in dank afnemen. Een belastingverhoging zal ongetwijfeld ten koste gaan van de populariteit van de regerende partijen. Het pluche zit comfortabel dus kiezen politici liever voor een subtielere manier om geld te ontfutselen aan burgers.
Negatieve rente
Populair is de laatste jaren financiële repressie. Dit is een massale verschuiving van rijkdom van spaarders naar schuldenaars. De schuldenaars zijn hoofdzakelijk de overheden maar ook de banken. Deze manier van geldtransfer is heel subtiel waardoor de meerderheid van de bevolking niet in de gaten heeft dat ze jarenlang koopkracht verliezen. Financiële repressie is een sluipweg om geld van spaarders af te troggelen. De belangrijkste vorm van financiële repressie is het introduceren van een negatieve reële rente; een rentevergoeding op obligaties en op spaargelden die lager is dan de inflatie.
De rente van de ECB bedraagt thans 0.05% en de inflatie 0.40%; een negatieve reële rente dus van 0.35%. Spaarders zijn afhankelijk van een rentevergoeding en die ligt bij de grote banken thans rond de 1%. Als we daar de rendementsvermogensheffing van 1,20% aftrekken krijgen we een negatieve reële rente van 0.60%. Sparen wordt dus thans afgestraft door de overheid met een boete van 60 euro op iedere 10.000 Euro spaargeld per jaar. In het verleden lag de reële rente tussen de 3-5% zodat je gemiddeld per jaar 400 euro rente inkomsten had uitgaande van 10.000 Euro spaargeld. En dan laat ik gemakshalve nog maar de kracht van samengestelde interest buiten beschouwing.
Spaargeld is niet meer veilig
Maar het kan nog erger. De G20 heeft op 16 november een waslijst van nieuwe regels aangenomen. Een regel waar je weinig over leest in de media is dat bank deposito’s voortaan beschouwd worden als deel van de kapitaal structuur van de bank. Dit impliceert dat uw spaargeld niet meer gegarandeerd is als de bank omvalt. U als spaarder wordt bij een faillissement van de bank als een crediteur gezien en mag achter in de rij van de schuldeisers aansluiten om uw spaargeld terug te eisen.
Sparen voor je oude dag wordt thans genadeloos afgestraft door de overheden en de banken. Verantwoordelijke spaarders moeten betalen over hun moeizaam vergaarde spaargeld en lopen het risico hun geld kwijt te raken als de bank omvalt. Je koopkracht op peil houden met veilig sparen of extra inkomsten genereren via de veilige weg van rente is dus helaas verleden tijd.
De huidige schuldenberg wordt gefinancierd met nieuwe schulden en de enige manier om dit proces in stand te houden is om te rente steeds lager te duwen. Hoe hoger de schuld en groter het hefboomeffect des te lager moet de rente zijn om een aardbeving op de financiële markten te voorkomen. Dit proces zou theoretisch nog jaren in stand kunnen worden gehouden maar kan door een onverwachte gebeurtenis ook ieder moment uit elkaar klappen.
De centrale banken voeren een valuta- en economische oorlog en proberen zo elkaar af te troeven om een groter deel toe te eigenen van de al jarenlang krimpende wereldeconomie. Op een gegeven moment zal de rente echter moeten stijgen, waarschijnlijk om te beginnen in de VS. Enkele landen en banken zullen ongetwijfeld in de problemen komen als de rente stijgt en de financiële marken neerwaarts meezuigen. De vraag is niet of dit zal gebeuren maar alleen wanneer. Helaas zullen veel spaarders, die decennia lang risico-avers waren, dan een groot deel van hun geld in rook zien opgaan. Of door de nieuwe deposito regel van de G20 of doordat men door de financiële repressie min of meer gedwongen werd om met het beursspel mee te doen.
Jan van Gemeren (1958) is een oude rot in de vermogensbeheerwereld die zijn actieve loopbaan eind 2000 vaarwel zei en sinds 2003 woonachtig is in Thailand. Sinds 2008 is hij eindredacteur en analist bij GannAnalist. Via deze beleggingsresearchservice publiceert hij wekelijks een tweetal beleggingsanalyse rapporten: Brains & Analysis en WaveRider. Meer info en dagelijks bijgewerkte analyses op www.gannanalist.com
Start met Automatisch Beleggen
Het was het schrikbeeld aan het begin van de pandemie. Veel bedrijven zouden ondanks ruime liquiditeitssteun uiteindelijk toch kopje onder gaan.
Hoge schulden zijn op termijn allesbehalve een pretje. Op dit moment groeien de schulden in recordtempo. Hoe komen we ervan af, voordat onherstelbare schade is aangericht?
Er valt niet te ontkomen aan klimaatverandering. Ook de financiële markten moeten op hun tellen passen, aldus de consultants van McKinsey.
Een koophuis in Nederland werd dit kwartaal gemiddeld 28.500 euro meer waard, wat neerkomt op zo’n 313 euro per dag.
Gewoon een crisis dus. Lijkt wel of iedereen bang is om het toe te geven, en het liefst worden banken als schuldige aangewezen want dat ligt zo lekker voor de hand…