Dit druist in tegen de inzichten van financiële industrie. Die wringt zich in alle bochten om het gelijk aan zijn kant te krijgen. Commentaren die ons moeten overtuigen waarom de beurs te hoog of te laag gewaardeerd is. En weten analisten het even niet meer? Dan noemen zij dat “de waan van de dag”. In hun optiek zijn immers niet zij, maar beleggers en de beurs zelf het spoor regelmatig bijster.
Sentiment is echter geen weeffout in een overigens rationele werkelijkheid. Marktsentiment ís de realiteit.
Marktsentiment is soms een kabbelende beek, soms een woeste rivier. Wie dat niet in de gaten heeft, kan gemakkelijk worden meegesleurd en verdrinken.
Positief sentiment sleept immers alles mee, ook de koersen van “overgewaardeerde” aandelen. Omgekeerd trekt negatief sentiment alles onderuit, ook de koersen van “ondergewaardeerde” aandelen. Welke fundamentele stroming of wetenschappelijke methode je ook aanhangt, sentiment zet de toon. Zonder dat zou er geen “over- of onderwaardering” kunnen bestaan.
Wat is sentiment? Het is een bundeling van individuele onzekerheden over de toekomst. Onverwachte gebeurtenissen brengen die in alle hevigheid aan het licht. Via de beurskoersen krijgt die onzekerheid gestalte en wordt als het ware “consensus” bereikt, al is het soms maar voor een moment. Want sentiment kan zich zowel verstoppen als ineens grote stappen zetten.
Beurskoersen absorberen iedere onzekerheid met gretigheid. Feilloos registreren beurzen elke overtuiging of twijfel. Zij reageren onmiddellijk, nog voordat wij weten, laat staan: begrijpen, wat er precies loos is.
In tegenstelling tot financiële experts liegen beurzen nooit. “What you see is what you get”. Dat maakt sentiment principieel waardevoller dan alle financiële theorieën en visies bij elkaar. Wat niet wil zeggen “dat beurzen beter weten”. Beurzen absorberen emoties en kunnen dus overreageren, door misverstanden of door onjuiste informatie. Maar zij repareren ook onmiddellijk de verschillen, zodra andere feiten of emoties de overhand krijgen.
Zoals gezegd, niet op alle nieuws reageren beurzen even heftig. Nieuws dat naadloos aansluit op onze verwachtingspatronen zal weinig beroering veroorzaken. Dat mist nieuwswaarde en is al “ingeprijsd”. Onverwacht nieuws echter, over een plotselinge meevaller of tegenslag, wordt onmiddellijk doorberekend. Dat kan de koersborden ineens groen of rood kleuren.
Jammer voor economische analisten verslinden de koersen niet alleen financieel-economisch nieuws. Ook ander – vooral geopolitiek – nieuws kan de gemoederen, ook op de beurzen, flink verhitten. Berichten over terroristische aanslagen, natuurgeweld, grote ongevallen of nucleaire rampen, et cetera. Dat beperkt de succeskans van wetenschappers en analisten nog meer.
Is dat erg? Helemaal niet. Een markt zou immers onbestaanbaar zijn zonder elkaar tegensprekende koop- en verkoopmotieven. Hoe meer analyses, modellen en theorieën met elkaar in de clinch liggen en hoe vaker zij de plank misslaan, hoe optimaler de marktwerking. Immers, als we allen op het zelfde moment op basis van dezelfde emoties of inzichten de zelfde transacties zouden willen doen, dan zou er geen markt kunnen bestaan. Marktwerking vereist “tegenpartijen”, zodat vraag en aanbod soepel kunnen worden verwerkt. Kortom: er kan geen orde bestaan zonder chaos.
Fundamentele inzichten kunnen alleen op lange termijn overleven. Tenminste, als het sentiment dat toestaat, en wel door op enig moment in de “juiste” richting te draaien. Wie volhardt behaalt, mits de economische analyse klopt, dankzij sentiment ook een keer zijn financiële gelijk.
Wat niet zeggen wil dat de beurs momenten van loutering of bezinning kent. Integendeel. Meestal razen beurzen als sneltreinen alle fundamentele stations voorbij. Technische analisten noemen dat “trends”. Anderen spreken van “beleggingsklimaat”. Beleggingsexperts signaleren dat “de beurs op de economie vooruit loopt”.
Hoe je het ook noemt, alle verwijzen naar een magische kracht, een onzichtbare emotionele consensus, die volledig zijn eigen plan trekt. Die zich door geen enkele ratio laat vangen, laat staan beïnvloeden. The Phantom of the Stock Exchange?
Als we sentiment willen benutten, zullen we dus uit een ander vaatje moeten tappen. Allereerst zullen we het een herkenbare vorm moeten geven. En vervolgens bezien over welke krachten sentiment beschikt. Pas daarna kunnen we bezien hoe we die krachten kunnen benutten, in plaats van te ontkennen of te bestrijden. Onder het motto: “If you can’t beat them , join them”.
Wordt vervolgd.
Pieter Bos
Start met Automatisch Beleggen
Particuliere beleggers verwachten een toekomstig jaarrendement van meer dan 11%. Sinds de lockdown hebben ze ook meer geld beschikbaar voor hun investeringen.
Sinds het begin van de coronacrisis is de index niet meer zo laag geweest.
De aanhoudende coronamaatregelen hebben een duidelijk effect op het gemoed van de Nederlandse belegger.
Door de hoge inflatie en de voortdurende coronacrisis verwacht 64% van de beleggers dat 2022 een volatiel beursjaar gaat worden.
