Niemand kan de toekomst voorspellen, ook ik niet. Wel hebben we allemaal de keuze waarin we beleggen. Wanneer ik dergelijke keuzes moet maken kies ik ervoor om niet te beleggen in markten die de karakteristieken vertonen van een bubbel.
Bij beleggen is het net als bij pokeren belangrijk om te weten wanneer je moet spelen maar nog belangrijker om te weten wanneer je moet passen. In deze gaat de oude beurswijsheid “geen positie is ook positie op”.
Karakteristieken van een bubbel:
Sterke fundamentele onderbouwing. Bubbels komen niet uit het niets, ze groeien over een periode van tijd. Er zitten altijd goede economische argumenten achter bubbels; deze argumenten voeden de rationalisatie en daarmee de zogenaamde “dit keer is het anders” mentaliteit.
Kuddegedrag. Iedereen wil erbij zijn en van het succes profiteren, dit wordt versterkt door de media aandacht en succesverhalen. Mensen gaan historische feiten negeren en kijken enkel naar recente gebeurtenissen. Ook het daadwerkelijke gebruik/nut van het product wordt vergeten.
Illusie van stabiliteit. De illusie van controle onder beleggers. Door de stijging van de koers gelooft iedereen erin en worden koersdoelen omhoog bijgesteld, inzetten verhoogd, etc. Beleggers overtuigen zichzelf dat het “deze keer anders is”. Juist door deze gebeurtenissen wordt het geheel onstabiel. Wanneer er een daling plaatsvindt is deze niet meer te controleren dit onder meer door het overmatig gebruik van “leverage” door beleggers.
Systematisch instorten. Elke bubbel knapt, het is nooit “deze keer anders”. Zoals beleggers als schapen de schuur zijn ingeleid zo zullen ze als een op holgeslagen kudde de brandende schuur verlaten.
Wanneer we zilver gaan bekijken en de prijsontwikkeling vergelijken met de Nasdaq crash zult u begrijpen waarom ik deze hand niet speel….
Vergelijking met de Nasdaq bubbel
In 2005 was de prijs van zilver ongeveer $7.50 in de volgende 6 jaar steeg deze prijs met ruim 450% tot de huidige prijs die rond de $43 ligt. In 1994 stond de Nasdaq rond de 750 in de volgende 6 jaar steeg de Nasdaq met ruim 520% tot een all time record van 5132. Het 3900 niveau eind 1999 kunt u vergelijken met de huidige zilver prijs. Dus u zou kunnen stellen dat er nog 30% stijging te gaan is naar de top, alhoewel wanneer u in 1999 zou zijn uitgestapt had u dit van 72% daling behoed.
Is zilver een bubbel?
Dit is niet met zekerheid te zeggen, wel is het duidelijk dat er kenmerken van een bubbel aanwezig zijn. Wanneer we naar bubbels in de geschiedenis kijken (zoals de Nasdaq) en de verschillende karakteristieken kunnen we wel stellen dat zilver een hoog risico heeft om zich in een bubbel te bevinden. Dit wil niet zeggen dat de “bubbel” op knappen staat, echter ik durf wel te zeggen dat het in een zeer onvoorspelbare en onstabiele staat begeeft. Aangezien beleggen naar mijn mening de afweging tussen risico en mogelijk rendement is begeef ik me niet op een dergelijke markt. Zilver zou naar mijn mening kunnen verdubbelen maar ook kunnen crashen om toch “exposure” te krijgen kunt u er ook voor kiezen om in andere edelmetalen te beleggen die minder risico met zich mee brengen.
Vergeet ook de invloed van de Dollar niet op deze grondstoffen op korte termijn, wanneer de Dollar zwakker wordt, stijgen de prijzen van de grondstoffen. Op langere termijn zal vraag en aanbod dit weer normaliseren.
Bovenstaande grafiek van Morgan Stanley laat de extreme stijging van zilver zien ten opzichte van andere grondstoffen. Voor deze grafiek zijn ze allen teruggebracht naar 100 zodat het verschil in prijs toename duidelijk te zien is.
Paul Rodenburg
http://www.darioncm.com/
Beste Paul,
Luister eens wat meer naar mannen als Willem Middelkoop. Indien je dat zou doen dan zou je begrijpen dat goud/zilver geen bubbel is maar echt geld,het geld van de toekomst, ipv een stukje boom met een cijfer er op.
Goud en zilver zullen weer een belangrijke rol gaan spelen, aangezien het niet bijgedrukt kan worden wanneer de centrale banken of overheden het weer eens verpest hebben en wat al vele eeuwen als wettig betaalmiddel gebruikt wordt….Goud en zilver als basis voor het monetaire stelsel zal de enige oplossing zijn om ooit weer rust te kunnen creeren. Je kunt geen schuldproblematiek oplossen door nog meer schulden te maken.
Nogmaals: Zilver is geen bubbel, maar gewoon echt geld en tevens een grondstof die zeer veel industriele doeleinden heeft. En neem nu maar van mij aan: de prijs van zilver kan en gaat nog nog veel hoger..
Michel.
Niet zilver is de bubble, maar de dollar! sterke fundamentele onderbouwing (kijk eens naar waar u voor geleerd heeft)…kuddegedrag (vele landen gooiden goud/zilver uit hun kluizen tbv dollars)…illusie van stabiliteit (Lehman e.v.a.)…en tot slot de systematisch instorting (gebeurt voor uw ogen)….
Dat zilver is waarde stijgt is niet een bubble in zilver, maar het leeglopen van de bubble in dollars! De signalen? Pimco eruit, de Chinezen eruit, etc.etc.
Ook de euro laat zich niet van zijn sterkste kant zien, dus ook hier verliest de euro t.o.v. zilver (ipv dat zilver ‘stijgt’)
aan elk verhaal zitten twee kanten; de toekomst zal het leren.
mvg Henk
Beste Michel en Henk,
Als jullie het stuk zouden lezen dan zien jullie dat ik niet negatief ben over zilver. Ik belicht slechts de feiten, feit is dat het de kenmerken van een bubbel heeft. Ik geef ook geen advies om short te gaan, in mijn visie zou de prijs zelfs kunnen verdubbelen. Echter door het bubbelachtige karakter kies ik ervoor niet te beleggen in zilver direct. Gelukkig zijn dergelijke sites er om een mening te ventileren, dit is dan ook alles dat ik doe. De tijd zal het ons leren wie er gelijk heeft. In ieder geval ben ik blij dat het onderwerp leeft en jullie reageren.
Met vriendelijke groet,
Beste Paul,
Een goed stuk qua onderbouwing. Het is maar net wat je vertrekpunt is. Zie deze grafiek: http://ow.ly/4ENUN, waarin goud, zilver, de Nasdaq en USAGX (een precious metals mutual fund) naast elkaar worden gezet: de Nasdaq van 1982 tot 1999 en goud, zilver en USAGX zo’n 20 jaar teruggeplaatst in de tijd. Dit soort cycli, ook bij de Nasdaq, duren doorgaans zo’n 17-19 jaar. De huidige golfbeweging in goud en zilver begon in 1999 of 2001, afhankelijk van wat je vertrekpunt is. Dat suggereert dat we nog heel wat jaren voor de boeg hebben. Lees mijn column ‘Goud gaat toppen…. in 2017’ eveneens geplaatst hier op De Kritische Belegger.
Groet
Elmer
Beste Elmer,
Dank voor je reactie, ik lees je stukken altijd met veel genoegen. Uiteraard is het beginpunt altijd van cruciaal belang, maar je moet er toch een kiezen. Nogmaals wil ik benadrukken dat ik niet perse een negatieve outlook op zilver heb maar ik ervoor kies niet te beleggen in markten die naar mijn mening de kenmerken van een bubbel hebben. Zilver heb ik als voorbeeld gebruikt om deze ratio toe te lichten. Uiteraard is de titel provocerend maar op deze manier wordt het artikel gelezen en roept reactie op. Ik zie uit naar je volgende column.
Met vriendelijke groet,
Paul
Sinds wanneer is iets een bubbel wanneer pakweg 0,7% van de beleggers daarin investeert? Volgens mij is in de media en op straat juist meer aandacht voor de verkoop ervan (met name goud) misschien omdat ´iedereen´ juist gelooft dat het een bubbel is. En dan dit: wat kunnen we concluderen wanneer iemand als Soros groot roept dat goud/zilver in een bubbel zitten terwijl hij vervolgens doodleuk extra investeert daarin??
Voor de duidelijkheid: ik bedoelde natuurlijk de aandacht voor de aankoop van goud en zilver in de media; slogans als: ´verkoop uw ongewenst goud zolang het nog veel waard is´
Hallo Paul,
Ik ben het helemaal met je eens. Als je omkijkt naar zilver tijdens de kredietcrisis rond ’80, dan zie je wat er mogelijk is. Zie de grafiek:
http://www.dekritischebelegger.nl/wp-content/uploads/2011/01/010511_1259_LetopmetZil6.png
Het risico voor beleggers is tevens dat hun complete ‘hebben en houden’ in alleen goud en zilver wordt gestopt, onder invloed van commerçanten die er veel belang bij hebben. Als er nu een gezonde correctie op de koers plaatsvind á 23% tot 38%, is dat ook direct je verlies op het complete vermogen, terwijl je er juist instapte omdat het een veilige haven moest zijn.
In commodities is in plaats van buy-and-hold een actievere houding gewenst en moet soms gewoon winst worden gepakt om lager weer in te stappen. Is ook de enige manier om rendement te pakken want geen rente of dividend.
Succes, Met een groet,
Roger Broekhuizen
Beste Roger,
Dank voor je reactie, de punten die je noemt zoals het ontbreken van dividend zijn erg belangrijk voor de belegger om te realiseren. Dit vergeet men helaas nog weleens.
Met vriendelijke groet,
Paul
Over de waarde van zilver gesproken……
M.i. is er een nieuw ‘zilver’ booming n.l. natural gas.
Wanneer iemand hierover een mening heeft dan zou ik dat graag lezen
Martin Armstrong zegt dat mids juni een omkering in de markt plaatsvind.
Zilver zal crashen en aandelen spuiten omhoog net zoals begin jaren tachtig
Iedereen is nu hot voor de grondstoffenmarkt maar Kostolany zei het al : dat is de hete brei van de speculatie! Het gevaar is dat als de markt inmekaar donderd en men wil verkopen je niet kan verkopen want er is geen prijs te maken als er zoveel aanbod los komt. iemand die long in contracten zit op de grondstoffen-markt kan zo meer verliezen dan dat ie bezit.
Nog even over dividend en jeugdsparen: koop Coca-cola aandelen voor de kinderen . Als ze weer eens aan de Cola zitten moet je maar denken dat ze er ook nog wat aan verdienen. 4-keer dividend in het jaar en de dividend-belasting is ook nog aftrekbaar. Aandelen zijn voor de lange termijn en de kinderen hebben die lange termijn. PROOST!!