Het kaf en het koren

Grondstofprijzen fluctueren hevig naar aanleiding van berichten uit onder meer Rusland, waar door hevige bosbranden één derde van de graanproductie letterlijk in rook is opgegaan. Rusland is wereldwijd gezien de op drie na grootste exporteur van graan. Daarnaast hebben andere landen eveneens te kampen met problemen. Zo hebben Kazachstan en Oekraïne hun productiedoelen fors naar beneden moeten bijstellen vanwege de heersende droogte daar. Canada daarentegen heeft te maken met extreme regenval waardoor de gewassen vernietigd worden. In Australië zal de export dit jaar waarschijnlijk eveneens lager uitkomen.

De dreiging dat er mogelijk tekorten ontstaan hebben een snelle prijsstijging ontketend op de futures-markt in Chicago. Hierdoor is ook een zorg ontstaan voor het oplopen van inflatie.

De lagere graanoogsten zullen niet alleen consequenties hebben voor de consument, maar ook voor de beleggers. Graan- en graangerelateerde producten zitten niet alleen in brood, maar ook in bijvoorbeeld bier en dienen tevens als veevoer, waar wij weer het vlees van eten.

Ook van andere ‘soft commodities’ lopen de prijzen flink op. De prijs van sinaasappelsap bereikte afgelopen onlangs het hoogste punt in 13 jaar. Om de ontwikkeling van de grondstoffenprijzen inzichtelijk te maken heeft The Economist, bekend van de Bigmac-index, nu ook de zogenaamde Breakfast-index samengesteld, bestaande uit graan, sinaasappelsap en koffie.

Het is echter nog maar een paar maanden geleden dat de The Wall Street Journal berichtte over het overschot aan granen in de wereld en een dreigende depressie op de prijzen van landbouwproducten. Na de jaren 2007 en 2008 zijn er vooral in de Verenigde Staten grote voorraden opgebouwd. De boeren in de MidWest hebben dit jaar een uitzonderlijk goed seizoen achter de rug en zullen daarom een heel groot deel van de ontstane tekorten kunnen aanvullen. Ook technologisch zijn er vorderingen geboekt op het gebied van granen die beter bestand zijn tegen extreme weersomstandigheden.

Met de hoge prijzen in het achterhoofd heeft een aantal Amerikaanse en Europese boeren besloten hun graanproductie op te voeren om een graantje te kunnen meepikken van de recente stijging. Op termijn zal het hogere aanbod dat daardoor ontstaat eveneens een drukkend effect hebben op de graanprijs. Mede met dit in gedachten lijkt mij de vrees voor een nieuwe voedselcrisis als gevolg van torenhoge prijzen ongegrond.

De Russische exportban op graan past mijn inziens in het geopolitieke beleid van dat land om aan Europa en de rest van de wereld te laten zien dat het de macht heeft de mondiale economie te beïnvloeden. Deze strategie hebben we eerder kunnen zien bij het Russische gasbeleid. Deze grondstof wordt net als graan volledig gecontroleerd door de staat. De komende weken zullen beslissend zijn voor het verloop van de graanprijzen. Binnen enkele weken maakt de Russische regering bekend of het haar exportverbod op graan verlengt in 2011.

Als belegger inspelen op deze ontwikkelingen lijkt aantrekkelijk omdat de dagelijkse uitslagen volatiel zijn. De grondstoffenmarkt wordt vooral bepaald door futures. Beleggen in futures op landbouwproducten is zeer risicovol en de rendementen zijn onzeker. Een stop loss lijkt een verzekering te kunnen bieden. Verliezen kunnen echter snel gaan daar er met grote hefbomen wordt gewerkt. En op welk niveau partijen hun stop loss leggen is onduidelijk, dus wanneer de eerste stop loss is doorbroken beginnen de automatische verkopen en is het sneeuwbaleffect gestart. Niet voor niets wordt ervoor gewaarschuwd dat ‘spelen in het casino zekerder is dan de graanprijs’.

Ook hier geldt weer dat het goed doen van je huiswerk de beste beleggingstactiek is.  Ik zoek niet mijn heil in een future of turbo. Vanwege het grote risico dat hieraan verbonden is, verwondert de levendige handel in dit soort producten mij dan ook. Liever kijk ik naar aandelen van voedselgerelateerde ondernemingen. Ga bijvoorbeeld zorgvuldig na op welke ondernemingen de stijging van grondstofprijzen invloed heeft, welke ondernemingen deze hebben afgedekt, welke ze (kunnen) doorberekenen ze zo ja en in welke mate? Het is aan u om het kaf van het koren te scheiden en te bepalen hoeveel risico u wilt lopen en waar voor u de kansen liggen.

Martine Hafkamp
Fintessa Vermogensbeheer

Noot van de redactie: Lees op ons forum ook de reacties aangaande tarwe, suiker, koffie etc: https://www.dekritischebelegger.nl/forum/topic/opvallende-grafiek/page/3