Koel helder water

Het is misschien wel de meest trieste uitkomst van Kopenhagen. De overheersende belangstelling voor het verminderen van de CO₂-uitstoot om de klimaatverandering te bestrijden heeft ten onrechte de noodzakelijke aandacht voor het groeiende probleem van het tekort aan water weggenomen. Er is vandaag de dag een reëel en groeiend tekort aan water in de wereld.

De schaarste van nu en morgen

Voor de gemiddelde bewoner van het waterrijke Nederland is het moeilijk zich iets voor te stelle bij het begrip schaarste aan water, maar voor bedrijven vormt ‘water’ onderdeel van de strategie.) Al in 2004 was het voor Coca-Cola en Pepsi Cola duidelijk dat ze een aantal vestigingen in India beter konden sluiten. De lokale landbouw, maar ook kringen binnen steden meenden dat deze vestigingen een te groot beslag legden op de aanwezige watervoorraden. In 2007 zag de Tenessee Valley Autorithy in de VS zich genoodzaakt om het vermogen van de waterkrachtcentrale met 30% te verminderen, omdat aanhoudende droogte de waterstand zeer nadelig beïnvloedde.

Bovenstaande voorbeelden staan niet op zichzelf en zijn zeker geen incidenten, zeker niet als we ervan uitgaan dat de komende decennia de economische en demografische groei blijven voortduren.  Bij de huidige stand van zaken zullen in 2030 – over 20 jaar –bestaande voorraden voldoende zijn voor 60% van de wereldwijde vraag. Het beeld is nog somberder voor sommige regio’s in de opkomende markten. Landen als China en India zullen in 2030 te kampen hebben met grote tot zeer grote tekorten. Die grote tekorten zijn deels het gevolg van de economische groei en de daarmee samenhangende stijging van de welvaart. Ze vormen tegelijkertijd een bedreiging voor diezelfde economische groei en welvaart.

Zoeken naar oplossingen

Toenemende schaarste in grote delen van de wereld zal de prijs voor water omhoog jagen, maar het zal ook de strijd om toegang tot water tussen belanghebbende partijen doen verhevigen en zodoende meer en meer regulering uitlokken. Bedrijven in de meeste sectoren doen er goed aan om een werkwijze te ontwikkelen om meer te doen met minder water. Dat is een uitdaging en daarmee tegelijkertijd een kans. Het is een kans voor bedrijven binnen en buiten de sector om producten en diensten te ontwikkelen waardoor de productiviteit van ‘het water’ stijgt. Het gaat dan om nieuwe technieken en diensten voor grootverbruikers als de landbouw, de mijnbouw, de nutssector en de IT-sector, om er maar eens enkele te noemen. Om de groeiende kloof tussen vraag en aanbod te dichten zullen regio’s en sectoren de komende 20 jaar naar schatting $ 50 à $ 60 miljard jaarlijks moeten investeren. Gelukkig blijkt tot nu toe dat investeringen al na 3 jaar vrucht beginnen af te werpen.

Van product naar oplossing

Uit ervaringen tot dusver blijkt tevens dat het aanbieden van een product of een dienst voor hogere waterefficiency niet vanzelf naar succes leidt. Daar is meer voor nodig. Zeker in de zakelijke markt groeit de vraag naar een zogeheten totaaloplossing. Dat betekent dat aanbieders niet alleen het waterverbruik omlaag moeten weten te brengen, maar ook het daarbij behorende energieverbruik. Succesvolle aanbieders moeten derhalve eerst voor zichzelf uitdokteren wat de meer value added producten en diensten zijn in de totale keten van waterbeheersing en waterproductiviteit. Die moeten ze ook met succes aan de man (bedrijf) kunnen brengen. Willen alle marketinginspanningen echt succes hebben, dan doen aanbieders er goed aan zich actief met de komende regelgeving bezig te houden. Aansprekende namen als ABB, GE en Siemens hebben inmiddels met meer of minder succes een positie ingenomen op de watermarkt. Een bedrijf als IBM ziet ook mogelijkheden en zelfs oliemaatschappijen denken dat ze hun boortechnieken op de jonge watermarkt kunnen vermarkten.

Geen eenduidige markt

De watermarkt is geen eenduidige markt. De problemen waarmee landen als Brazilië of Zuid-Afrika te maken krijgen, verschillen aanzienlijk van de enorme problemen waarmee China en India te maken krijgen (hebben). De oplossingen voor de laatstgenoemde landen zullen anders en zeker ingrijpender zijn dan voor de eerstgenoemde. Toch zijn er grosso modo drie deelmarkten in de watersector te onderscheiden:

1. behandeling en distributie. Dit segment richt zich op de behandeling en distributie van drinkwater en afvalwater. In de meeste landen – ook niet in Nederland – is de kwaliteit van het drinkwater niet langer een vanzelfsprekendheid. Dat vraagt om grote investeringen in bijvoorbeeld membraantechnologie. Maar ook de kwaliteit van het afvalwater moet omhoog om zo hergebruik in de industrie mogelijk te maken. Kwaliteitsverbetering en infrastructuur voor een veilige distributie van het drinkwater zullen in de komende decennia om investeringen vragen van vele honderden miljarden dollars. Die investeringen zullen vooral neervallen in de bekende opkomende markten.
2. Industriële efficiency. De energiesector en de industriële sector zijn anno nu goed voor 16% van de wereldwijde vraag naar water. Dat loopt op naar 22% in 2030. De grootste groei in deze vraag komt (uiteraard) uit China. Prijsstijgingen en regelgeving zullen genoemde sectoren bewegen nieuwe minder waterslurpende technologieën te ontwikkelen om het verbruik dramatisch te verminderen.
3. De landbouw. Deze sector is goed voor ongeveer 70% van het verbruik van water. In dit segment is een wereld te winnen. Zoals de zaken er nu bijstaan, vraagt dat om grote krachtinspanningen op meerdere terreinen, zoals betere irrigatietechnieken, de ontwikkeling van andere soorten kunstmest, betere infrastructuur op het platteland in grote delen van de wereld. Het vraagt ten slotte ook nieuwe vormen van financiering die de landbouwsector in staat moet stellen alle gevraagde investeringen te dragen. Zonder twijfel biedt de landbouwsector de grootste uitdaging en zijn de kansen op een snelle verbetering in de waterproductiviteit relatief het kleinst.

Ten slotte

De watermarkt is zonder twijfel een groeimarkt, maar het is een markt met groeistuipen en -problemen. Het is vaak nog een gefragmenteerde markt met sterk lokale trekken. Het is ook een markt waar de rol van de regelgeving nog slechts aan het begin van een lange ontwikkeling staat. Huidige en toekomstige spelers moeten zich opmaken voor een moeizaam en lang traject voordat de huidige problemen opgelost zijn en de markt inderdaad die groeimarkt blijkt te zijn, die het in potentie is.

Cor Wijtvliet

De auteur is zelfstandig gevestigd analist. Hij schrijft over uiteenlopende onderwerpen die de beleggingswereld raken. Daarnaast geeft hij lezingen en presentaties.

Informatie: corwijtvliet@dekritischebelegger.nl