Afgelopen week zegende de bisschop van Den Bosch 200 elektrische scooters, die op het punt stonden naar Kopenhagen af te reizen. Kopenhagen moet een succes worden en er zijn meer dan voldoende middelen om het tot een succes te maken. Dat is de boodschap van de scootertocht. Het hele initiatief straalt een kinderlijk naïef geloof uit in de mogelijkheden van politiek en overheden. Het geeft ook aan dat ‘klimaatverandering’ trekken begint te vertonen van een religie.
De kans, dat een conferentie met meer dan 190 deelnemende landen, een succes wordt is gering. Een bijeenkomst van die omvang is te complex, te omvangrijk en te bureaucratisch. Maar is het eigenlijk wel zo belangrijk of Kopenhagen wel of niet een succes wordt?
Kansen en bedreigingen
Wanneer we in Nederland en misschien ook wel in de rest van Europa over belangrijk en noodzakelijke initiatieven praten, dan is er de onmiskenbare neiging om naar de overheid te kijken. Daar verwachten we alle heil van, maar is dat terecht? Kijken we wel de juiste kant op? Volgens Ernst&Young is het beter te kijken naar wat het bedrijfsleven doet en welke initiatieven daar tot ontplooiing komen. Volgens de consultants is het thema klimaatverandering in een jaar tijd opgeklommen van plaats 9 naar plaats 4 op de agenda van ‘de bedrijven’ en dit gevoel voor urgentie gaat zowel op voor de grote internationals als voor het mkb. ‘Klimaatverandering’ is onderdeel geworden van de strategie en het topmanagement zet mogelijke projecten af tegen eventuele politieke besluitvorming.
Natuurlijk zitten er achter deze opstelling van bedrijven meer zakelijke dan morele overwegingen. Volgens A.T. Kearny doen aandelenkoersen van bedrijven die duurzaamheid in hun strategie verweven het gemiddeld 15% beter dan sector. Die betere koers ontwikkeling hangt samen met overheidsbeleid. Wereldwijd hebben overheden het afgelopen jaar fiscale en stimuleringsmaatregelen genomen ter waarde van USD 430 miljard. Overheden stimuleren niet alleen, maar dwingen ook af. Tussen juli 2008 en februari werden wereldwijd meer dan 250 voorschriften van kracht. Uiteindelijk zien we hier een typische staaltje van een ‘stick and carrot’ politiek.
Een eigen dynamiek
De rol van de overheid is er een van het scheppen van voorwaarden. Volgens Goldman Sachs begint dat totaal van maatregelen zijn vruchten af te werpen. Het ogenblik is niet ver weg meer dat de opstelling van een bedrijf ten opzichte van klimaatsverandering van doorslaggevend belang zal zijn voor zijn zakelijke prestaties. De investmentbanker verwacht dat op niet al te lange termijn 60% van de cashflow van CO2 intensieve bedrijven als nutsbedrijven kan overgaan van bedrijven die weinig of niets aan hun CO2 uitstoot doen naar bedrijven die daar driftig in geïnvesteerd hebben.
Maar dan doet Kopenhagen er toch juist toe! Daar moeten toch de juiste beslissingen genomen worden om voor de juiste verhouding tussen ‘stick and carrot policy’ te zorgen? Misschien wel, maar misschien ook niet. Het gaat uiteindelijk om het ‘tipping point’, het omslagpunt, zoals Goldman Sachs het noemt. En het ziet er naar uit dat dit omslagpunt dichtbij is. Ongeacht de uitslag van Kopenhagen stijgen investeringen in ‘renewable energy’ wereldwijd met 50% naar een bedrag van USD 200 miljard. Ongeacht Kopenhagen verdubbelen in de VS in 2010 de uitgaven voor groene energie naar $ 60 miljard en ongeacht Kopenhagen zetten de VS, China en nog een tiental landen hun initiatief door om de komende jaren $ 177 miljard te ‘funden’ voor groene energie. National Grid, het elektriciteitsnetwerk in het Verenigd Koninkrijk laat zijn beleid afhangen van Europese en Britse voorschriften. Kopenhagen zal hier weinig aan veranderen.
Het ziet er derhalve naar uit, dat ‘klimaatsverandering’ een eigen dynamiek aan het ontwikkelen is en op weg is naar de ‘take-off’ fase waardoor het zichzelf in stand kan houden en kan groeien. De technologische vooruitgang versnelt en massaproductie tegen lage kosten komt binnen handbereik.
Is een Kopenhagen dan helemaal niet meer nodig? Dat gaat te ver. Zoals het Internationale Energie Agentschap nog in november liet weten, is er internationaal beleid nodig om bijvoorbeeld de effecten van verwoestijning, lange periodes van droogte en stijging van de zeespiegel tegen te gaan. De klimaattrein heeft echter al de nodige snelheid gekregen en steeds grotere delen van het bedrijfsleven haken aan. En daar moet uiteindelijk de oplossing vandaan komen.
Dr. C.A.M. Wijtvliet
De auteur is zelfstandig gevestigd analist. Hij schrijft over uiteenlopende onderwerpen die de beleggingswereld raken. Daarnaast geeft hij lezingen en presentaties.
Informatie: corwijtvliet@dekritischebelegger.nl
