Het is al te gemakkelijk om te stellen dat de speculanten nu ook al de rente in de sterke Eurolanden opstuwen. De rente volgt zijn eigen weg. Tijdelijke krachten in de markt kunnen hooguit een hobbel opwerpen of een trigger zijn. Sinds 1987, het jaar waarin voor het eerst een index van het gemiddelde effectieve rendement op 10-jarige Staatsleningen van de Nederlandse Staat werd gepubliceerd, is dit rendement aan het dalen. En het kwam toen al van hogere niveaus. Eind jaren ’70 heeft de Nederlandse overheid zelfs een 10-jarige lening uitgegeven met een rente van 12,75%. De daling voltrok zich binnen een dalend kanaal, hetwelk wij u in figuur 1, waarin wij de maandkoersen hebben opgenomen, laten zien.
Figuur 1
Lange termijn bodem
Op het einde van 2006 brak de rente uit het kanaal omhoog en sindsdien beweegt de rente zich schoksgewijs langs de bovenkant van het kanaal omlaag. Op dit moment is er een bodempatroon in de maak misschien in de vorm van een dubbele bodem. De bevestiging van een bodempatroon in wording (hoe dit er straks ook zal blijken uit te zien) vindt men in de Momentum Analyse die positief divergeert. Met andere woorden, wij staan aan de vooravond van een periode van stijgende rentes (Kondratieff zou zeggen dat het tijd wordt voor een fase van 22 jaar van stijgende rentes).
Wij gaan er vanuit, dat deze komende rentestijging onderdeel zal zijn van een komende herstelperiode van de (wereld) economie en een langzaam oplopende inflatie. Want het moge dan zo zijn dat lage rentes in principe goed zijn voor de economie, de (te) lage rente heeft er ook voor gezorgd dat de economie ontspoorde.
Convergentie
Daarnaast vermoeden wij dat de huidige stijging ook zijn oorsprong vindt in het fenomeen van “convergentie”. In de jaren voordat de € geïntroduceerd werd lag het renteniveau in de zuidelijke landen doorgaans hoger dan in landen als Duitsland en Nederland. Toen de € als gezamenlijke munt werd ingevoerd leidde dat ertoe dat de rentes van de zuidelijke landen zoals Griekenland zijn gaan dalen terwijl het rentepeil in Nederland, in relatieve zin, juist opliep. Dit fenomeen heet “convergentie.
Maar in de afgelopen jaren is het proces weer omgedraaid. Griekenland kwam in de problemen en het renteverschil tussen de noordelijke “gezondere” landen en de zuidelijke perifere landen liep weer op. Maar wanneer Europa haar kredietprobleem uiteindelijk gaat oplossen (en het ziet er wel naar uit dat wij dichter en dichter bij een oplossing komen) zal dit verschil weer kleiner worden. Immers, een deel van het zuidelijke risico komt dan weer bij de noordelijke landen te liggen. Hun risicopremie gaat dan omhoog terwijl dat van de zuidelijke landen weer daalt.
De korte termijn
In Figuur 2 vindt u de daggrafiek.
Figuur 2
Zoals u kunt zien heeft zich de afgelopen 4 maanden een dubbele bodem patroon gevormd. Door de uitbraak door de neklijn op het 2,6% niveau werd dit patroon vorige week afgemaakt. In eerste instantie divergeerde de Momentum Analyse daaronder positief, maar bij de uitbraak door de neklijn werd de hogere top niet meer bevestigd. Dit wijst erop dat er nog een pull back zal volgen. Beleggers die gebruik willen maken van een stijgende rente door daarop long te gaan, zullen dus nog alle kansen krijgen. Het doel van de uitbraak uit het dubbele bodem patroon kan berekend worden op 3%.
De weekkoersen
In figuur 3 vindt u de weekkoersen
Figuur 3
U ziet het hierboven genoemde dubbele bodem patroon ook in deze weekgrafiek terug, maar u ziet hier nog iets anders. In September 2010 werd er ook een bodem gevormd (op 2,29%). De laatst gevormde bodem kwam op 2,12%. Tussen deze beide bodems in ligt er een top op 3,76%. Over deze top kan men een horizontale lijn trekken (B) en deze lijn zou straks kunnen gaan fungeren als de neklijn van een veel groter dubbele bodem patroon.
Hiervan kan ook een doel berekend worden en dat zal liggen rondom 5% en daar ligt zoals wij in figuur 1 konden laten zien een weerstand op het niveau van de daaraan voorafgaande top (lijn A) Er is echter geen duidelijk bewijs dat er zich een dubbele bodem gaat vormen. De precieze weg die de rente zal gaan volgen in de komende jaren (want in die termen moet u denken) is nog ongewis. Er kan even goed een omgekeerde Head & Shoulder gevormd worden (hetgeen betekenen zou dat wij onderweg nog met een forse rentedaling te maken gaan krijgen, die echter boven 2,12% zal blijven), maar de algemene lijn die wij hierboven uiteengezet hebben zal hetzelfde blijven.
De rente zal stijgende zijn en de doelstellingen zijn berekend op 3,7% en 5%. De indicatoren, in dit geval tonen wij de Momentum Analyse, bevestigen het door ons geschetste scenario met een positieve divergentie.
Overige Rentes
De lange termijn rente (de 30-jarige) is eveneens stijgende, maar de kortere termijn rentes zoals de Euribor, de 2-jaars, de 3-jaars rente laten nog geen duidelijke stijging zien. Dit betekent dat de Yieldcurve in Nederland zich verbetert en zoals bekend, is een positieve Yieldcurve een duidelijk signaal voor een goede economische gang van zaken. Het is dus niet alles kommer en kwel dat de wereld ons dezer dagen biedt. Er is hooguit nog wat tijd nodig voordat we dit gaan merken.
De Rente in de Verenigde Staten
Ook in de Verenigde Staten lijkt de rente op de 10-jaars Treasury aan het draaien te zijn. Het proces is (nog) niet zo duidelijk als in Nederland, maar de draai lijkt zich ingezet te hebben. Dit gebeurt dan ondanks het Twist-programma dat er op gericht is om de langer lopende rente (de 10-jaars rente) te doen dalen. Bovendien is in de V.S. de 30-jarige rente niet alleen ook aan het draaien, maar daar is de rente in de voorbije maanden niet meer onder het dieptepunt van een jaar geleden gezakt. Hier is dus zelfs al sprake van een hogere bodem!
Conclusie
Het ziet naar uit dat de tijden van een (te) lage rente achter ons komen te liggen. De signalen zijn allemaal nog pril, maar zij zijn er wel. In eerste instantie is een stijgende rente goed voor de economie. Voor niets gaat de zon op. Maar een markt die niet meer betaalt voor geleverde diensten is gedoemd om in problemen te komen.
In een later stadium zal de economie de last van een stijgend rente wel gaan voelen, maar zover zijn wij nog niet. Op dit moment is het wachten op een verdere stijging van de rente en een reactie van de markt daarop. Dit zou in een half jaar bekeken kunnen zijn.
Post Scriptum
Wij worden erop gewezen dat de terminologie die wij gebruiken niet altijd bij alle lezers bekend is. Wij verwijzen u naar onze site vermogensbeheer www.vladeracken.nl waarop u een zeer uitgebreide woordenlijst vindt onder het hoofd ABC.
Gijsbrecht K. van Dommelen
Vladeracken Vermogensbeheer
www.vladeracken.nl
Disclaimer
De auteur is verantwoordelijk voor het beleggingsbeleid van Vladeracken BV, een vermogensbeheerder met vergunning van de AFM. Dit stuk is geen beleggingsadvies. Wie conform bovenstaande ideeën belegt of wenst te beleggen doet dat voor eigen rekening en risico. In dit kader wijzen de auteur en Vladeracken BV alle verantwoordelijkheid voor de inhoud van dit stuk van de hand.
Start met Automatisch Beleggen
Aangezien de inflatie kan stijgen, houden de obligatiebeleggers ook het monetair beleid van de centrale banken in het oog.
De ontwikkeling van de inflatie op langere termijn in 2023 en 2024 en de daaruit voortvloeiende stijging van de rentetarieven van de centrale banken zullen de evolutie van de langetermijnrente bepalen...
