Ontwrichtende innovaties zijn in staat om zelfs gevestigde bedrijven met een historiek van tientallen jaren aan het wankelen te brengen. De winnaars van morgen zijn niet noodzakelijk die van gisteren. Enkele voorbeelden uit de kleding- en gezondheidssector.
In de kledingsector begon het tijdperk van ‘fast fashion’ in de jaren 1980 en 1990. Giganten zoals H&M en Zara verleidden consumenten met aantrekkelijke prijzen en een gevarieerd, snel wisselend aanbod. Daarmee zetten ze nieuwe standaarden en daagden ze de gevestigde warenhuizen uit door grote marktaandelen te veroveren.
E-commerce giganten zoals Amazon en Zalando zorgden voor een volgende fase in de evolutie en veroorzaakten een revolutie in de detailhandel. Ze maakten volledig komaf met een fysieke aanwezigheid en profiteerden zo van enorme kostenvoordelen. De fast fashion giganten werden gedwongen om te reageren: ze versterkten hun positie met een hybride bedrijfsmodel, een combinatie van online en offline aanwezigheid.
Wonderkind Shein neemt het op tegen Zara
Bedrijven uit de ultra fast fashion sector verscherpten de concurrentie nog. Ontwrichters zoals Shein en Temu ontregelen gevestigde bedrijven met hun ongekende snelheid en datagestuurde productiemodellen. Vooral het Chinese Shein richt een ravage aan.
In plaats van te vertrouwen op grote, dure voorraden, produceert het bedrijf op bestelling. Externe fabrikanten produceren over het algemeen slechts een paar voorbeeldartikelen, waarvoor vervolgens veel reclame wordt gemaakt. Als de vraag groot is, gebruikt het datagestuurde bedrijfsmodel flexibele, vraaggestuurde productie-installaties. Vervolgens verzendt Shein de goederen, deels per luchtvracht, rechtstreeks naar de klant.
Het succes van dit bedrijfsmodel is verbazingwekkend, zowel in termen van snelheid als schaal: Shein behaalde een omzet van meer dan 30 miljard US dollar in slechts vier jaar – een prestatie waarvoor Zara meer dan 20 jaar nodig had. Tegenwoordig lanceert Shein ongeveer 10.000 nieuwe producten per dag – net zoveel als Zara in een heel jaar.
Galenica past zich aan
Vergelijkbare ontwikkelingen zien we in andere sectoren en bedrijfsmodellen. Door de opkomst van e-commerce werd het Zwitserse gezondheidszorg- en logistieke bedrijf Galenica gedwongen om medicijnen te verzenden.
Galenica versnelde daarom de transformatie van zijn apotheekaanbod naar een hybride bedrijfsmodel. Om zijn concurrentiepositie verder te versterken, ging het bedrijf een strategisch partnerschap aan met een toonaangevende Europese online apotheek. Dit illustreert dat bedrijfsmodellen zich snel kunnen aanpassen en dat samenwerking een alternatief is voor confrontatie.
Technologieën monitoren
Deze voorbeelden laten zien hoe snel externe omstandigheden kunnen veranderen, waardoor traditionele bedrijfsmodellen onder druk komen te staan. Bedrijven moeten daarom proactief handelen, de concurrentie in de gaten houden en wendbaar blijven als ze niet uit de markt gedrukt willen worden.
Door Thomas Meier, portefeuillebeheerder bij MainFirst
