De eerste 100 dagen in functie zijn een maatstaf om het succes van Amerikaanse presidenten te meten. Wat is tot nu toe de impact van Biden op de markten geweest en wat mogen we nog verwachten?
Joe Biden, die op 20 januari 2021 als president werd beëdigd, aanvaardde het ambt tijdens een buitengewone crisis. Meer dan 400.000 Amerikanen verloren het leven aan de wereldwijde pandemie terwijl bijna 10 miljoen banen werden weggevaagd. Biden kwam in het Witte Huis slechts een paar weken na een geval van “binnenlands terrorisme” op Capitol Hill, een aanval die illustreerde hoe gepolariseerd de Amerikaanse bevolking is na vier jaar onder het presidentschap van Trump. Bovendien werden de eerste dagen van Biden’s presidentschap ook geconfronteerd met uitdagingen van de klimaatcrisis en opnieuw opduikende geopolitieke spanningen.
Biden legde tijdens zijn eerste 100 dagen vooral de nadruk op snel handelen. Vanaf de eerste dag waren zijn prioriteiten de bestrijding van de Covid-19-pandemie en het verlenen van economische bijstand aan Amerikaanse gezinnen. Het terugdraaien van enkele van Trump’s meest controversiële beleidsmaatregelen stond ook hoog op Biden’s agenda. Uren na zijn beëdiging ondertekende hij een historische 17 uitvoerende orders om het beleid van Trump op het gebied van regelgeving, immigratie, belastingen en klimaat terug te draaien.
Met de steun van een meewerkend Congres is Biden er bijzonder goed in geslaagd de beleidsprioriteiten voor zijn eerste 100 dagen in functie te verwezenlijken. Gebaseerd op het oude zakelijke adagium “beloof weinig en lever veel”, heeft Biden de verwachtingen strategisch gematigd gehouden om zijn eigen doelstellingen te overtreffen.
En… actie
Wat de pandemie betreft, gaf Biden zijn regering de opdracht om in de eerste 100 dagen van zijn ambtstermijn 100 miljoen Amerikanen in te enten.
Het hulppakket van 1,9 biljoen dollar voor het coronavirus, een belangrijke mijlpaal voor de verwezenlijking van Biden’s prioriteiten voor zijn eerste 100 dagen, heeft de Amerikaanse economie een flinke duw in de rug gegeven. Het wetsontwerp “American Rescue Plan” dat hij op 11 maart ondertekende, is een belangrijk wetgevend wapenfeit dat erop gericht is de pijn van de pandemie voor Amerikaanse gezinnen en kleine bedrijven te verzachten totdat de Amerikaanse economie weer volledig op gang kan komen. Op 31 maart presenteerde hij een infrastructuurinvesteringsplan van meer dan 2 biljoen dollar, dat zijn weerga niet kent. Het “American Jobs Plan” heeft tot doel wegen heraan te leggen, bruggen te herstellen, de strijd tegen de klimaatverandering te versnellen en te investeren in onderzoek. Het omvat ook een lange lijst van projecten die miljoenen banen moeten creëren en het Amerikaanse concurrentievermogen moeten versterken.
Op binnenlands vlak heeft Biden zich ook bijzonder actief getoond op kritieke punten die als mislukkingen van de vorige regering werden beschouwd, zoals klimaatverandering, rassengelijkheid, immigratie en wapenbeheersing.
Op internationaal vlak streeft Biden ernaar het buitenlands beleid van de VS te heroriënteren op het vlak van diplomatie en multilateralisme, door samen te werken met bondgenoten en op te treden tegen de tegenstanders van Amerika. Hoewel hij zich aanvankelijk vooral op binnenlandse aangelegenheden richtte, heeft hij zijn eerste 100 dagen in functie ook gebruikt om een aantal symbolische stappen in de internationale arena te zetten. Onder andere het omkeren van het isolationistische beleid van Trump om zich opnieuw aan te sluiten bij zowel de Wereldgezondheidsorganisatie als het klimaatakkoord van Parijs, en om aan te geven dat hij er voor open staat om het nucleaire akkoord met Iran weer te onderschrijven.
Positieve reactie van de markten
De verkiezing van Biden resulteerde in een beursrally die de beste marktprestatie na de verkiezingen was in de moderne geschiedenis. Tussen 3 november 2020 (verkiezingsdag) en 20 januari 2021 (dag van zijn inauguratie) steeg de Standard & Poor’s 500-index met maar liefst 14,3%. Tijdens de eerste drie maanden van het presidentschap van Biden zette de markt deze opwaartse trend voort, waarbij de Standard & Poor’s 500-index ongeveer 25% hoger noteerde dan op de dag van de verkiezingen. Ter vergelijking: in de periode tussen de verkiezing van Donald Trump in 2016 en zijn inauguratie in januari 2017 stegen de aandelen met ongeveer 6%, terwijl ze tijdens de eerste 100 dagen van Trumps ambtstermijn slechts een stijging van 5% kenden.
Verschillende factoren hebben bijgedragen tot de rally op de aandelenmarkt. Ondanks de aanvankelijke weigering van Donald Trump om formeel toe te geven, ervoeren de markten een gevoel van opluchting toen de verkiezingsuitslag uiteindelijk wees op een duidelijke overwinning voor Biden. De markten waardeerden waarschijnlijk ook de overgang naar een meer voorspelbaar en minder controversieel presidentschap na vier chaotische jaren onder Trump. Maar het allerbelangrijkste was dat de verkiezing van Biden een snellere en efficiëntere reactie op de Covid-19-pandemie betekende, evenals een omvangrijke fiscale ondersteuning van de Amerikaanse economie. De daaropvolgende overwinningen in de senaatsverkiezingen in Georgia bezorgden de Democraten de meerderheid in beide kamers van het Congres en voedden de marktverwachtingen voor een snelle goedkeuring en uitvoering van het “Amerikaanse reddingsplan” van 1,9 biljoen dollar.
De prestaties van Joe Biden met betrekking tot de prioriteiten van zijn regering, namelijk de bestrijding van de Covid-19-pandemie en het aanzwengelen van de Amerikaanse economie, hebben niet alleen de recente rally op de aandelenmarkten aangewakkerd, maar ook geleid tot een snelle stijging van de rente op Amerikaanse schatkistcertificaten op 10 jaar. Tegen de achtergrond van verbeterde economische vooruitzichten steeg de rente op 10-jaars Amerikaans schatkistpapier van ongeveer 0,75% op verkiezingsdag tot een maximum van 1,75% eind maart van dit jaar. Sindsdien is de rente op schatkistpapier licht gedaald tot 1,55-1,6%. De verwachtingen van een solide Amerikaans herstel en de stijging van het rendement op Amerikaanse overheidsobligaties leidden ook tot een vergroting van het rendementsverschil met Europese overheidsobligaties en tot een versterking van de Amerikaanse dollar, die (in tegenstelling tot de prognoses) in de eerste drie maanden van 2021 ten opzichte van de meeste valuta’s in waarde steeg.
Hoe zal het beleid van Biden de markten verder beïnvloeden?
De grote vraag is hoe Bidens beleidsplannen en hun uitvoering een impact op de markten zullen hebben in de volgende weken en maanden. We moeten met veel factoren rekening houden om de markten voor de komende 100 dagen volledig in te schatten, met inbegrip van het beleid van andere landen. Hier volgen alvast enkele positieve en negatieve effecten, alsook enkele risico’s.
De hogere overheidsuitgaven (stimuleringspakket) zijn positief voor de aandelenmarkten en tot op zekere hoogte zijn de effecten al ingeprijsd. Anderzijds zullen eventuele risico’s voor de aandelenmarkten voortvloeien uit de komende discussie over de financiering van het stimuleringsplan, met name de voorgestelde belastingverhoging. In welke mate dit door het Congres zal komen, is momenteel moeilijk in te schatten.
Wat de obligatiemarkt betreft, en meer specifiek die van Amerikaanse Treasuries, zijn hogere overheidsuitgaven over het algemeen negatief. Ze impliceren immers meer emissies (een toename van het aanbod van Amerikaanse Treasuries) en op de middellange termijn een potentieel hogere inflatie. Dit fenomeen hebben de markten mogelijk ook al verdisconteerd door de sterke opwaartse beweging van de rente op Amerikaanse staatsobligaties die we in het eerste kwartaal zagen.
Het grootste risico van deze belangrijke overheidsstimuli – en dat wordt regelmatig geciteerd – is een permanente stijging van de inflatie in de VS. Het Amerikaanse ministerie van Financiën en de Fed zijn het op dit punt niet eens. De Fed beweert de middelen te hebben om een stijging van de inflatie te beheersen. De recente neerwaartse beweging van de rente op Amerikaanse Treasuries lijkt erop te wijzen dat de markt de Fed misschien begint te geloven en dat de markt minder bevreesd is voor een grote inflatiedruk.
Door Andrea Siviero, Portfolio Manager en Investment Strategist bij Ethenea
