Beleid Rutte ramp voor economie

Het herstel van de Nederlandse economie komt maar niet goed van de grond. Voor een belangrijk deel is dat terug te voeren op het zwabberende beleid van het kabinet Rutte.

• Werkloosheid bijna 7%
• Economische krimp voor 2013 1%
• Huizenprijzen met 21% gedaald. 700 000 woningen onder water
• Consumentenvertrouwen met -38 op een historisch dieptepunt
• Door verscherping van de criteria kan het MKB in Nederland geen bankkrediet meer krijgen
• Nog eens € 6 miljard in 2014 bezuinigen is de doodsteek voor een eventueel herstel

In vier jaar tijd is er sprake geweest van drie recessies waardoor de economie uiteindelijk slechts met 1% is gegroeid ten opzichte van het dieptepunt dat in het tweede kwartaal van 2009 werd bereikt. Dat er per saldo nog sprake is geweest van economische groei kan voornamelijk worden toegeschreven aan de exportprestaties van de industrie. Binnenlandse bestedingen van huishoudens (particuliere consumptie), bedrijven (investeringen) en overheid (overheidsuitgaven) zijn sinds de recessie van 2009 alleen nog maar verder weggezakt. Zo wordt er thans in de detailhandel 20% minder aan non-food artikelen verkocht vergeleken met even voor het uitbreken van de financiële crisis. En bij een alsmaar verder groeiende overcapaciteit wordt er door bedrijven 20-25% minder geïnvesteerd dan ten tijde van de piek in 2008.
Figuur 1 Nederland drijft op de export

Woningmarkt

In veel andere kernlanden van het eurogebied gaat het economisch gezien ook niet echt voor de wind maar toch nog altijd beter dan in Nederland. Sinds 2009 is het herstel van de Nederlandse economie steeds meer achterop geraakt bij landen als België, Duitsland, Frankrijk en Oostenrijk. In die landen is de economie sinds het dieptepunt van 2009 met 4-8% gegroeid. Een belangrijke reden voor het achterblijvende herstel van ons land is de zwakke huizenmarkt. In Nederland zijn de huizenprijzen sinds 2008 vrijwel onafgebroken gedaald terwijl in die andere kernlanden de woningen nu meer waard zijn dan 4-5 jaar geleden. Afnemende woningwaarde, een groeiende restschuld en minder verhuisbewegingen werken negatief uit op het consumentenvertrouwen en drukken de consumentenbestedingen.

Onderliggende kracht

Ondanks de zwakke conjuncturele presentaties wordt de Nederlandse economie veelal nog steeds als relatief sterk aangemerkt. In de jaarlijks door het World Economic Forum opgestelde ranglijst van ’s werelds meest concurrerende economieën staat Nederland op een vijfde plaats. Op het overzicht van alle eurolanden wordt zelfs een tweede plaats ingenomen. Dat de Nederlandse economie er structureel helemaal niet zo slecht voor staat blijkt ook uit het oordeel van de Europese Commissie van juni 2013 over de Nederlandse economie. Nederland kreeg ‘slechts’ zes verbeter-punten van de Europese Commissie waarvan er een aantal op het terrein van de arbeidsmarkt en de sociale zekerheid al door het kabinet zijn aangekondigd. Na Denemarken – met vijf verbeterpunten – is dit het op één na laagste aantal (waarvan die voor de woningmarkt overigens potentieel wel erg ingrijpend). Gemiddeld was er sprake van elf aanbevelingen per land.

Figuur 2 Er hoeft niet zoveel te veranderen in Nederland

Ongelukkige timing

Dat het desondanks zo slecht gaat met de Nederlandse economie lijkt dan ook niet zozeer het gevolg van inhoudelijk verkeerd financieel-economisch beleid maar eerder een gevolg van een ongelukkige timing en dosering van maatregelen. Veel maatregelen ter beperking van het overheidstekort en versterking van de economische structuur remmen namelijk op korte termijn het tempo van economische groei af.

Figuur 3 Extra bezuinigingen verminderen de groei

Van krimp naar stagnatie

Verschillende economische indicatoren wijzen op de mogelijkheid van een lichte groeiversnelling later dit jaar. In het eurogebied stijgt het consumentenvertrouwen al zeven maanden op rij en neemt het groei remmende begrotingsbeleid af in intensiteit. In Nederland wordt de stemming onder consumenten eveneens geleidelijk wat minder pessimistisch en lijkt zich op de huizenmarkt een stemmingsomslag af te tekenen. Overtuigend is deze sentimentsverbetering echter nog allerminst. Minder nadruk op vermindering van het begrotingstekort van de overheid op korte termijn lijkt een voorwaarde te zijn om deze voorzichtige tekenen van sentimentsverbetering te kunnen laten doorwerken in een daadwerkelijke verbetering van de reële economie.

Extra overheidsmaatregelen om het begrotingstekort op of onder de EMU-norm van 3% BBP te brengen werken echter negatief uit op het tempo van economische groei. Hierdoor komt de economische groei in Nederland ook volgend jaar, na twee jaar van krimp, niet of nauwelijks van de grond. Dit betekent dat de Nederlandse economie ook volgend jaar weer volledig afhankelijk zal zijn van het wel-en-wee van de internationale handel. Gelukkig zijn er voortekenen dat de groei van de wereldeconomie volgend jaar verder aantrekt. Maar voor de particuliere consumptie is 2014 mogelijk het vierde opeenvolgende jaar van krimp. Voor de jaren waarvoor CBS-gegevens beschikbaar zijn, de langdurigste periode ooit.

Figuur 4 Consumptiekrimp is de langste ooit

INVINCO

De wereld van vandaag wordt steeds gecompliceerder. Het wordt voor de doorsnee burger steeds moeilijker om ontwikkelingen en trends te duiden. INVINCO ziet het als een van haar taken haar cliënten te helpen om de wereld te blijven begrijpen.

Gratis nieuwsbrief

INVINCO biedt wekelijks tips voor beleggers. Schrijf u nu vrijblijvend in op hun gratis nieuwsbrief.

Dit is een opinie van Invinco GmbH en het mag niet worden opgevat als beleggingsadvies of uitnodiging om te gaan beleggen. In het verleden behaalde rendementen bieden geen garantie voor de toekomst.