Gaat het er dan toch van komen? Komen internationale topbankiers eindelijk met een welgemeend ‘mea culpa’? Je zou het bijna gaan denken. Enkele weken geleden ‘bekende’ Ken Costa van Lazard International, een investmentbank in Londen, dat de City relaties obligaties aanbod met een AAA rating die helemaal geen AAA rating hadden.
Anders gezegd, de City verkocht knollen voor citroenen. Costa stelde vast dat bankiers weliswaar hard werkten maar eigenlijk maar één oogmerk hadden: ze wilden zo snel mogelijk rijk worden en dan zo snel mogelijk het vak uitgaan. Hij vergeleek dit gedrag met een one-night stand. Zoiets is niet de basis voor een langdurige relatie. Trouwens ongeduld, dat ontaardt in heb- en schraapzucht, tast de maatschappij in haar wortels aan.
Mooie woorden
Enkele dagen na de ontboezemingen van Ken Costa trok Brian Griffith, adviseur van Goldman Sachs, ook het boetekleed aan. Hij erkende dat er in de City veel lieden werkzaam waren die veel commissie binnen brachten maar die geen duidelijk moreel kompas hadden. Daar zou toch verandering in moeten komen. Het zijn mooie woorden, maar worden ze in de City breed gevoeld en gedragen? Dat lijkt er niet echt op, zeker niet als je hoort wat de adviseur verder te berde bracht. Met verve verdedigde Griffith de enorme inkomensongelijkheid in de City. Hij zag dat als voorwaarde voor een toename van de algehele welvaart. Met andere woorden, forse bonussen stuwen de consumptie van enkelen tot profijt van velen. Die bewering snijdt zonder meer hout, maar dient tegelijkertijd genuanceerd te worden.
De opmerkingen van Griffith moeten gezien worden tegen de achtergrond van geruchten als zouden bonussen in de City over 2009 met ongeveer 50% stijgen en weer op een ouderwets niveau belanden. Goldman Sachs had toen ook bekend gemaakt al ruim $ 16 miljard gereserveerd te hebben voor de bonuspot over 2009. Zeker Griffith laadt de verdenking op zich om goed te praten wat in het oog van de buitenstaander volstrekt krom en onverdedigbaar is. Hij maakte het nog bonter door te beweren dat de aanwijzing van Jezus om van een ander even veel te houden als van jezelf in feite een aanmoediging was voor het dienen van het eigenbelang. De adviseur van Goldman Sachs deed zijn uitspraken in Saint Paul’s Cathedral.
Moreel kompas
Als je goed luistert naar de woorden van Ken Costa en zeker naar die van Brian Griffith, dan moet je een zeer onaangenaam gevoel bekruipen. Beide beweren zonder blikken of blozen dat de City bevolkt is door lieden zonder moreel kompas. Dat is een zeer boude bewering. En het zijn de Kosta’s en Griffith’s die deze lieden hebben aangetrokken. De samenstelling van de werkvloer mag een weerspiegeling heten van de top van het bedrijf. Wat zegt dat over de top van het (internationale) bankwezen?
Hoe heeft het zover kunnen komen? Die vraag is gemakkelijker gesteld dan beantwoord. Pakweg 20 jaar geleden schreef een hoogleraar een alarmerend artikel in the Harvard Business Review. Het was hem meer en meer gaan opvallen dat zijn studenten anders in elkaar staken dan eerdere lichtingen. Velen onder hen hadden de ambitie om snel rijk te worden en waren bereid om daar veel te doen. Ze waren echter ook zeer op zichzelf georiënteerd, hadden weinig belangstelling voor onderwerpen die buiten hun zakelijke interesse vielen. Die houding kwam ook terug in de benadering van zakelijke omgeving. De studenten waren slecht geïnteresseerd in financiële ratio’s en kengetallen. In hun benadering van problemen was geen plaats voor de menselijke maat. De hoogleraar oordeelde indertijd dat deze mentaliteit tot grote rampen zou kunnen leiden als deze generatie eenmaal aan de touwtjes trok. De man heeft meer gelijk gekregen dan hij zelf ooit heeft kunnen bevroeden.
Moraalridder
Heeft de financiële sector geleerd van de diepe crisis van de afgelopen twee jaren en zal de heersende mentaliteit werkelijk iets veranderen? Je hoeft geen moraalridder te zijn om te concluderen dat hier de wens de vader van de gedachte is. De sector is nog steeds door dezelfde mannen bevolkt die enkele jaren geleden aan de wieg van de grote crisis stonden. Er zal nog heel wat water naar de zee gestroomd zijn voordat een suggestie van Brian Griffith werkelijkheid wordt. Misschien is het niet onverstandig om mensen in te huren die niet alleen door commissie en bonus geobsedeerd zijn. Dat zijn vrome wensen en dat blijven het!
Dr. C.A.M. Wijtvliet
De auteur is zelfstandig gevestigd analist. Hij schrijft over uiteenlopende onderwerpen die de beleggingswereld raken. Daarnaast geeft hij lezingen en presentaties.
Informatie: corwijtvliet@dekritischebelegger.nl
Start met Automatisch Beleggen
Alles verandert en niets blijft hetzelfde. De afgelopen decennia hebben we in het Westen een businessmodel gebouwd dat capital-light was.
De coronaviruspandemie heeft de wereldwijde markten op hun kop gezet en in een poging om de economische schade te beperken, hebben er ten minste 58 renteverlagingen door centrale banken plaatsgevonden...
Hoge schulden zijn op termijn allesbehalve een pretje. Op dit moment groeien de schulden in recordtempo. Hoe komen we ervan af, voordat onherstelbare schade is aangericht?
Wat is de overeenkomst tussen wc papier en staatsobligaties? Beide zijn het object van irrationeel menselijk handelen.
