“We gaan gespreid ten onder”, merkte een collega eens op tijdens een beleidsvergadering zo halverwege de jaren ’90. De directie van onze bank deed moeite ons adviseurs te overtuigen van de voordelen van een nog verder gediversifieerde portefeuille. Het concept van spreiding heeft zijn aanhangers onder zowel academische theoretici als beleggers die varen op hun gezonde verstand. Het veelgebezigde gezegde luidt dat je nooit al je eieren in één mandje moet leggen. De niets ontziende uitverkoop op de beurzen had een goed gespreide belegger het afgelopen jaar echter niet voor een groot verlies op zijn vermogen kunnen behoeden. Zie hoe verzekeraars bij overheden aan het infuus liggen. Zie hoe pensioenfondsen in zwaar weer zijn geraakt. Terwijl deze beleggers een enorme spreiding hadden aangebracht over alle mogelijke asset classes. En daarbinnen weer een spreiding over vele verschillende vermogenstitels.
Wanneer een zogenaamde gelijk-gewogen index wordt vergeleken met een normale marktgewogen index wordt dit duidelijk zichtbaar. Een gelijk-gewogen versie van de Standard & Poor-index belegt eveneens in 500 verschillende aandelen maar in ieder aandeel met 0,2 %. De normale Standard & Poor 500 heeft daarentegen een zware weging in de bekende grote namen. De gelijk-gewogen index zou volgens de theorie in een zware baissemarkt beter af moeten zijn. En inderdaad, het werkte tijdens de baissemarkt na het uiteenspatten van de internetluchtbel in 2000. Tussen 2000 en 2003 daalde de S & P 500 met 30 % terwijl een gelijk-gewogen index in deze periode met 16 % steeg! Een ware overwinning voor de theorie!
De kredietcrisis was echter minder vriendelijk voor de volgers van deze methode. De gelijk-gewogen index steeg in de hausseperiode van 2003-2007 harder dan de gewone S & P 500 om vervolgens in de daaropvolgende daling meer te verliezen. En dat was niet allen het geval in de VS maar wereldwijd. Volgens kansberekeningen zou een daling zoals die van het afgelopen jaar maar eens in de 100 jaar kunnen plaatsvinden in een normale index. Een gelijk-gewogen index zou dat echter slechts eens in de 34.000 jaar kunnen overkomen. We zijn allemaal getuige geweest van een historische gebeurtenis.
En deze ware slachting bleef niet alleen beperkt tot de aandelen. Ook bedrijfsobligaties, vastgoed, grondstoffen en hedge funds ontsprongen deze macabere dans niet. Pensioenfondsen zitten nu met een onaangename onderdekking waar normaal een verlies op de ene beleggingscategorie wordt opgevangen door de winst op een andere. De ineenstorting van de markt vond plaats over de vollle breedte. Niemand heeft aan deze exceptionele baissemarkt kunnen ontsnappen. Een baisse die niet alleen bijzonder was door zijn omvang maar vooral omdat werkelijk alles daalde. Deze gebeurtenis was er een van once in a lifetime. Statistisch zullen vanaf nu in ieder geval enkele asset classes weer gaan outperformen.
Jan-willem Nijkamp
Inmaxxa Vermogensbeheer
