In de beschouwingen over de schuldencrisis valt de naam van Spanje niet zo vaak. De kans dat dit land zijn schulden niet kan of zal afbetalen lijkt niet zo groot. De Spaanse overheid probeert tot dusverre met redelijk succes het beeld te scheppen dat Spanje zijn financiële problemen dankzij fors ingrijpen weer op orde heeft. Naderde het overheidstekort in 2010 nog de 10%, in 2011 zal dit tekort alweer in de buurt van 6% komen.
Schijn bedriegt
En dus lijkt er weinig reden voor paniek of zelfs maar bezorgdheid als het om Spanje gaat. De overheidstekorten dalen en alleen het bankwezen van de tweede garnituur geeft nog reden tot alertheid. Mooi toch?! De werkelijkheid blijkt echter keer op keer een veelkoppig monster. De centrale overheid mag dan claimen haar financiële zaakjes op orde te hebben, dat geldt echter niet voor de talrijke regio’s van Spanje. In een recent rapport doet de econoom Lorenze Bernaldo de Quiros hierover een boekje open. Tussen 2008 en 2010 hebben de 17 autonome regio’s hun schulden verdubbeld tot Euro 115 miljard. Lokale en stedelijke overheden hebben in diezelfde periode hun gezamenlijke schulden laten oplopen tot Euro 35 miljard.
Als je deze groeiende tekorten voegt bij de schuld van de centrale overheid van Euro 488 miljard, dan lijkt er weer wel reden tot zorg. Maar daar houdt het verhaal nog niet op. Er zijn ook nog 5200 bedrijven en instellingen in bezit van steden en regio’s, die hun schulden stevig hebben laten oplopen. Het gaat volgens Lorenzo Bernaldo om een bedrag van Euro 26,4 miljard dat niet in de officiële statistieken hoeft te worden opgenomen. Politici van elke denkbare kleur hebben daarom de afgelopen jaren zoveel mogelijk van deze publieke bedrijven opgericht om zo hun wanbeleid te financieren.
Daar stokt de Spaanse vindingrijkheid niet om wanbeleid en alsmaar stijgende schulden in de regio’s te verbloemen. Die regio’s hebben zich ook tot wanbetalers ontwikkeld. Ziekenhuizen die onder publiek bestuur staan, hebben hun rekeningen aan de farmaceutische industrie niet betaald en die onbetaalde rekeningen voegen nog eens ruim Euro 4,2 miljard aan de schulden toe. Schijn bedriegt dus.
Het probleem is volgens Leonardo Bernaldo dat de Spaanse regio er de afgelopen 35 jaar niet in geslaagd is de schuldgroei te stabiliseren, laat staan terug te dringen ondanks een positief economisch klimaat. Dus mag het geen verbazing wekken dat in tijden van crisis en economische neergang schulden exploderen. Nog kwalijker is het dat regionale politici en beleidsmakers pogen de schuldexplosie te verdoezelen.
Al is de leugen nog zo snel
Hoewel de regio’s hun best hebben gedaan de ware omvang van hun schulden onder het tapijt te moffelen, zijn de financiële markten in de afgelopen maanden toch wantrouwiger geworden. Dat blijkt uit het oplopen van de risicopremie. De regio’s moeten veel meer voor hun leningen betalen dan bijvoorbeeld de centrale Spaanse overheid. Dat was vroeger, in de goede oude tijd trouwens ook al zo. Dat verschil varieerde van 0.40 tot 0.80 basispunten extra. Recentelijk is de risicopremie voor de regio’s scherp opgelopen tot 350 à 450 basispunten bovenop de Deutsche Bund (10 jaar Staat) die fungeert als benchmark. De Spaanse regering zelf moet tussen 186 en 290 basispunten extra betalen.
Tenslotte
Het soort nieuws dat nu uit de regio naar buiten komt, kan fnuikend blijken voor Spanje. Het huidige beeld van degelijk en bekwaam financieel beleid komt meer en meer onder druk te staan. Dat kan het wantrouwen bij geldschieters voeden, wat weer kan uitmonden in hogere vergoedingen voorleningen en kredieten uit het buitenland. Hogere interestlasten kunnen de regering dwingen meer te bezuinigen. Of dat laatste lukt, is nog maar zeer de vraag.
De jongeren weigeren nu nog langer mee te werken en eisen hervormingen van het politieke en economische systeem. Oplopende politieke spanningen kunnen het internationaal vertrouwen nog verder ondermijnen. Spanje dreigt dan terecht te komen in een neerwaartse spiraal. Dat is geen goed nieuws voor Spanje, maar evenmin voor de rest van Europa. De huidige veenbrand kan zomaar een uitslaande brand worden met als voornaamste slachtoffers de euro en de economische groei in de EU-regio.
Dr. C.A.M. Wijtvliet
corwijtvliet@dekritischebelegger.nl
De auteur is onafhankelijk financieel analist. Hij is tevens partner bij De Weygerbergen, bureau voor performancemeting en vermogensbegeleiding in Eindhoven, www.Weygerbergen.com.
Start met Automatisch Beleggen
ESG-beleggen is hot. Het geld stroomt steeds sneller toe. En dus was het wachten op aantijgingen van fraude en oplichting.
Wat is verstandig en handig voor de belegger? Veel segmenten van de aandelenmarkt zijn achtergebleven en dus goedkoop. Oppikken dan maar en afwachten?!
Er is een term in de financiële psychologie die verklaart waarom de meerderheid van de beleggers het mis heeft over belangrijke beoordelingen.
Veel mensen vermijden aandelen of de DAX omdat ze bang zijn voor sterke koersschommelingen.
Hier een link naar een artikel dat ik heb geschreven over de Spaanse huizenmarkt.
Wellicht een aardige aanvulling op bovenstaand artikel :
http://www.affidata.com/sh/huizen-te-koop/huizenprijzen-huizenmarkt-spanje