Indexbeleggen: aandachtspunten

De belangrijkste ontwikkeling die wij zien op het gebied van ETF’s of Trackers is dat deze beleggingsinstrumenten steeds meer omarmd worden door beleggers. Dit merken wij aan de vele aanvragen van onze gratis handleiding over het Beleggen met Trackers via onze website, maar ook aan de vele bezoekers van onze presentaties die wij geven op onze drie kantoren en verspreid over het land.

Verder valt op dat de mensen die wij dagelijks spreken steeds beter ingevoerd zijn in de materie zelf en de mogelijkheden. Maar wat zijn nu specifiek de aandachtspunten bij het beleggen in Trackers?

Verwarring omtrent Indexfondsen

De laatste tijd worden er steeds vaker zogenaamde indexfondsen onder de aandacht gebracht. Hiermee worden ook indexen gevolgd, maar er is een belangrijk verschil inzake de verhandelbaarheid. Het belangrijkste voordeel van Trackers is dat zij net als aandelen op de beurs verhandelbaar zijn. U kunt Trackers makkelijk via uw bank of broker kopen en verkopen, waarbij de reguliere transactiekosten van toepassing zijn. Het verschil tussen de bied- en laatprijzen (spread) is over het algemeen zeer klein, zeker bij Trackers op gangbare indices.
Daarentegen zijn indexfondsen veelal slechts een keer per dag verhandelbaar of – erger nog – een keer per week of maand. Dat is natuurlijk een groot nadeel. Als beleggers wil je immers te allen tijde in of uit de markt kunnen stappen tegen aanvaardbare kosten.

Beleggen met Trackers

De meeste beleggers zijn bekend met de risico’s van de markt, oftewel dat er een zekere mate van risico wordt gelopen als men belegt. Wij onderscheiden een aantal risico’s, waarbij overigens de meeste risico’s ook gelden voor het beleggen in bijvoorbeeld beleggingsfondsen. Want wat is het verschil tussen synthetisch en fysiek. Welke Trackers lopen er risico bij het uitlenen van effecten en zijn er fiscale consequenties bij het beleggen in Trackers?

Valutarisico

Bij de term valutarisico gaat het om een open deur, hoewel dit ook positief gebracht kan worden als valutakans. In de eerste plaats moet er gekeken worden naar de directe valutakans of het valutarisico; in welke valuta is de Tracker genoteerd. Vervolgens gaat het om de onderliggende waarden. Als onafhankelijke partij houdt Indexus de Trackers tegen het licht van verschillende partijen om vervolgens de keuze te maken die het beste aansluit bij de cliënt en de markt.

Risico van afwijking

Een Tracker heeft als opzet om een bepaalde index zo goed mogelijk te volgen, maar toch zijn er (grote) afwijkingen van de index mogelijk. Dit komt bijvoorbeeld door liquiditeitsgebrek, optimalisatie of volatiliteit. U heeft geen garantie dat de koers van de Tracker de index exact volgt. Bij het selecteren van de Tracker is het dus zaak om goed kennis te hebben van de opbouw, liquiditeit en historische performance van de Tracker.

Tegenpartijrisico

Misschien wel het belangrijkste risico bij het beleggen in Trackers is het zogenaamde Tegenpartijrisico. Veel Trackers hebben de mogelijkheid om stukken uit te lenen. Hiervoor ontvangt de beheerder van de Tracker of de Tracker zelf een fee. Daarnaast zijn er veel Trackers die gedeeltelijk of helemaal bestaan uit derivaten (opties) en niet uit fysieke waarden (bijvoorbeeld aandelen of obligaties).

Wanneer Trackers derivaten mogen kopen, effecten mogen uitlenen en swapovereenkomsten mogen aangaan is er altijd een tegenpartij bij betrokken. Tegenpartijrisico is het risico dat deze partij niet aan zijn verplichtingen voldoet (bijvoorbeeld het niet terugleveren van uitgeleende effecten). De mate van risico hangt dus af van solvabiliteit van de Tegenpartij. Bijvoorbeeld bij het beleggen in een synthetische Tracker op de AEX loopt u niet alleen het risico dat de AEX daalt, maar ook dat de uitgevende instantie, meestal een bank, omvalt.

Alvorens Indexus een Tracker aankoopt wordt het tegenpartijrisico uitvoerig in kaart gebracht. Indexus selecteert overwegend fysieke Trackers voor haar cliënten en Trackers van aanbieders die zich verzekeren tegen het risico van uitlenen.

Liquiditeitsrisico

De liquiditeit van een Tracker kan van grote invloed zijn op de totale kosten en daarmee op het totale rendement. Een lage liquiditeit kan resulteren in problemen bij in- en uitstappen en hogere transactiekosten (een hogere bied/laat spread). Dit principe geldt voor alle via de beurs verhandelde producten. De bied/laat spread (het verschil tussen koop- en verkoopprijs op de beurs) is vaak lager voor Trackers met meer beheerd vermogen en Trackers met grote dagelijkse handelsvolumes (liquiditeit). De bied/laat prijzen kunnen afwijken van de intrinsieke waarde van de beleggingen waardoor, zeker bij beperkte liquiditeit in de markt, de performance van de Tracker significant anders kan zijn dan die van de onderliggende index. Kennis van de liquiditeit is onontbeerlijk om te beleggen in Trackers.

Fiscale risico

Als laatste aandachtspunt noemen we het fiscale risico. Dividenden worden soms slechts gedeeltelijk door de Tracker doorgegeven aan beleggers doordat buitenlandse belastingdiensten (een deel van) het dividend belasten en dit niet kan worden teruggevorderd. Dit noemen we dividendlekkage. De ingehouden dividendbelasting over een Tracker op de AEX, uitgegeven door bijvoorbeeld een partij uit Ierland, valt niet terug te vorderen. De oplossing hiervoor is een Tracker te kiezen die een Nederlandse status kent. Dan is het dividendlek opgelost.

Toegevoegde waarde

Met voldoende kennis van de markt bieden Trackers heel veel voordelen ten opzichte van beleggen in andere beleggingsinstrumenten. Maar zoals dat bij beleggen in het algemeen geldt, is het een tijdrovend karwei om in kaart te brengen waar de kansen liggen en waar de bedreigingen. Het vereist daarnaast een bepaalde ervaring en kennis van de handel.
Een brede basis plus kansen

Wij hanteren voor veel beleggers de zogenaamde “Core-Satellite”-methode. Dit houdt in dat er naast een brede basis in de portefeuille belegd wordt in beleggingsinstrumenten om actief in te spelen op de omstandigheden. Ook de basis dient vanzelfsprekend blijk te geven van de omstandigheden en dus doorlopend gemonitord te worden. De Satellieten daaromheen kunnen aandelen, obligaties, trackers, turbo’s, etc. zijn die eventueel nog actiever gemanaged worden. Vanzelfsprekend is dit geheel afhankelijk van de wensen van de belegger.
Jochem Baalmann
Partner Indexus
www.indexus.nl