Willem Middelkoop had als kritiek op de permanente portefeuille dat het enkel terugkijkt en niet vooruitkijkt en stelde zoals een goede goeroe het betaamt: ‘This time is different!’. Maar is het deze keer echt anders? Of is het nog steeds zoals Harry Browne zei: “Anything can happen. Nothing has to happen”?
Hier de videoreactie van Willem Middelkoop op mijn lezing over de permanente portefeuille en mijn kritiek op banken:
Ik ben akkoord met Willem dat tijdens de crisis van Japan goud is gedaald omdat de wereld er in de jaren 90 anders voorstond dan Japan. Enkel in Japan was er in de jaren 90 een enorme crisis waarbij banken omvielen. Japan was te klein om een positieve invloed te hebben op goud. Vandaag de dag is de crisis in heel het Westen en liggen banken om te vallen in heel het Westen. Bovendien is de dollar betrokken en dat is een wereldmunt. Dus deze keer is de crisis veel groter en de invloed op goud dus ook. Het is dan ook zeer onwaarschijnlijk dat we een Japan scenario gaan krijgen waarbij aandelen én goud totaal instorten. Veel waarschijnlijker is dat aandelen én staatsobligaties totaal zullen instorten en goud de redder wordt.
Toch, de permanente portefeuille neemt geen risico en dekt zich in tegen elk scenario. En ook een marktvoorspeller dient volgens mij te erkennen dat, hoe klein de kans ook, een Japan scenario ook mogelijk is. Immers de crisis is vooral in het Westen. Maar het Westen is eigenlijk zeer klein aan het worden ten opzichte van de wereld. Het gaat over ongeveer 1 miljard mensen. Maar China, India, Arabië, Oost-Europa, Afrika, Zuid-Amerika, die hebben nauwelijks een krediet crisis. Daar vallen nauwelijks banken. Met andere woorden 5 miljard mensen leven wel degelijk in een andere wereld. Een wereld waar de economie wél groeit. Een wereld waar het respect voor het kapitalisme en de vrije markt wél toeneemt.
Het is mogelijk dat enkel het Westen in de crisis blijft zitten maar al de rest het komende decennia een sterke welvaart periode doorgaat. Het is mogelijk dat hun fiat munt ten opzichte van de dollar en de euro stijgt. Dat de overheden daar in plaats van ook geld bij te printen beslissen het niet te doen en hun munten hierdoor serieus opwaarderen ten opzichte van de onze. In dat scenario zullen zij veel minder behoefte hebben te vluchten naar goud. Integendeel, net zoals in het Westen gebeurd is sinds de jaren 50 kan het omgekeerde er gebeuren. Het belang van goud kan er afnemen.
Dit zou ons in een werkelijk Japan scenario storten waar onze aandelen het slecht doen, onze cash 0% blijft opbrengen door al het geprint maar ook goud daalt en, hoe absurd ook, enkel staatsobligaties lange termijn stijgen door het wegzakken van de intrestvoet van 4% vandaag naar 1%, zoals in Japan gebeurd is! Dat zou zeer pijnlijk zijn voor ons. Ik geef dat scenario slechts één kans op 10, maar de kans bestaat.
Willem Middelkoop geeft in een latere lezing ook zijn ideale portefeuille dat hij adviseert:
- 25% aandelen
- 25% vastgoed
- 25% fysiek goud
- 25% cash
Hij heeft kennelijk de permanente portefeuille genomen, obligaties eruit gesmeten en vervangen met vastgoed. Dit echter zou een dramatisch resultaat gegeven hebben in Japan jaren 90:
Enkel obligaties doen het goed. Die smijt hij eruit en vervangt hij met vastgoed dat ook een drama was in de jaren 90 in Japan:
Klik op grafiek om te vergroten (opent in nieuw venster)
In de jaren 90 daalt vastgoed in Japan van 220 naar 110. -50% op 10 jaar tijd! Dus de obligaties die 7% per jaar of 98% op 10 jaar opbrachten vervangt hij met een activa die niet 100% is gestegen maar ook -50% is gedaald. Indien we een Japan scenario krijgen zullen al diegenen die zijn advies volgen niet zoals de permanente portefeuille 0,5% per jaar hebben maar een verlies van -3% per jaar hebben. Zullen hun koopkracht niet zien slinken met slechts -5% op 10 jaar maar met -35% op 10 jaar.
Indien je Middelkoop zijn ideale portefeuille volgt kan je dus best ook een weesgegroetje erbij doen dat Japan niet bij ons gebeurt of je zal klaar zijn!
Zijn ideale portefeuille is dus geen permanente portefeuille die je in elk scenario zal beschermen maar een speculatieve portefeuille die je in een bepaald scenario rijk zal maken en in een ander scenario arm zal maken.
Middelkoop claimt ook niet dat zijn portefeuille je koopkracht zal bewaren in elk scenario. Hij erkent dat hij marktvoorspeller is en weigert activa te kopen waar hij niet in gelooft. Ook Marc Faber had als reactie op de permanente portefeuille: “I like it but would get rid of the bonds”. Het concept van de permanente portefeuille, u beschermen tegen elk klimaat, dringt dus moeilijk door bij vele grote namen.
De permanente portefeuille afdoen als ‘This time is different’ is niet sterk. Wat ik zou willen zien is: In welk scenario zou de permanente portefeuille er dan niet in slagen uw koopkracht te beschermen? Zolang ik dit scenario niet heb ontdekt geloof ik dat de permanente portefeuille een schitterende oplossing is voor zij die niet wensen te speculeren en geloven dat “Anything can happen. Nothing has to happen”. Want laten we toegeven, dat is de realiteit.
Wel ben ik akkoord met investeerders, speculanten en marktvoorspellers dat bepaalde activa overgewaardeerd zijn en andere ondergewaardeerd. Voor mensen die hier geld aan willen verdienen is het de job van de goeroe om hem te tonen wat is overgewaardeerd en wat ondergewaardeerd.
Ik vind dat Willem met zijn ideale portefeuille echter hierin faalt. Obligaties vervangen met vastgoed is de ene bubbel vervangen met een andere. Het is waarschijnlijk typisch aan de babyboomer generatie dat ze moeilijk afscheid kunnen nemen van hun vastgoed maar Willem zou toch beter moeten weten. Vastgoed is zeer hoog gewaardeerd en zal waarschijnlijk serieus corrigeren. Zelfs indien er een hyperinflatie zou komen zoals hij lijkt te verwachten zal vastgoed enorm dalen in koopkracht waarde. Vraag maar aan Zimbabwe vastgoed speculanten!
Indien hij die obligaties van de permanente portefeuille echt niet ziet zitten, wat begrijpelijk is indien je enkel activa wil kopen met grote kans op stijgen, dan denk ik dat je ze er beter gewoon uitlaat en niet vervangt met vastgoed. Dan heb je 33% aandelen, 33% goud en 33% cash. 9 kansen op 10 geeft dit een aanzienlijk beter resultaat dan vastgoed erbij te betrekken. 33% cash is veel maar indien je gelooft dat obligaties een slechte speculatie zijn dan geloof je dat rentevoeten gaan stijgen. Dat wil zeggen dat cash meer rente zal krijgen indien je voorspelling uitkomt en die 33% cash wel eens zeer lucratief kan worden met Griekse intrestvoeten van 10% terwijl de inflatie zo hoog niet is. Indien er dan een bailout komt is het volledig in orde en krijg je de hoge interest en geen faillissement! Leve de cash!
Dan komen we direct op Willem zijn tweede kritiek op mijn verhaal. Dat grootbanken niet zullen omvallen in België of Nederland. Dat men enkel kleine banken zal laten vallen. Dit klinkt zeer mainstream! Dit is wat elke gefaalde grootbank goeroe voor 2008 lag te verkondigen. Sinds de val van Lehman Brothers durven ze het niet meer zeggen, en terecht! Maar Willem voelt zich geroepen hun rol over te nemen.
Tijdens een kredietcrisis mensen geruststellen dat hun grootbank wel zal blijven bestaan is wel straf. Op een goudcongres mag de waarheid gezegd worden: dat ook een grootbank plots wel degelijk kan verdwijnen. Dat elkeen er rekening mee dient te houden dat zijn bank plots failliet kan zijn. Dat is waarom je goud moet hebben!
Dat Willem op tv zelf niet ligt te verkondigen ‘pas op: uw grootbank kan ook failliet gaan’, begrijp ik. Hij zou waarschijnlijk niet veel meer uitgenodigd worden. Maar als een andere spreker hiervoor waarschuwt en hij vervolgens gaat zeggen dat het vals alarm is en ze kunnen rekenen op een bailout van de staat en ze rustig mogen blijven zitten bij hun grootbank!?!
Een goud goeroe zou beter moeten weten. De oplossing van deze crisis zijn geen bailouts maar het laten failliet gaan van zij die verlies maken. Het is wenselijk én mogelijk dat hiervoor gekozen wordt. In onze kleine landen hebben we veel te veel grootbanken. Wij kunnen die enorme verliezen niet dragen zonder onze naties te vernielen. Ik hoop maar denk ook dat de kans 1 op 2 is dat de komende jaren wij een echt grootbank faillissement gaan meemaken. 1 wordt gered, de ander niet. Be prepared, just in case!
Voor de rest mijn complimenten voor zijn werk. Willem Middelkoop heeft als één van de weinige de bankencrisis juist voorspeld. Dankzij hem hebben velen al voor 2008 goud gekocht. Ook zeer toegankelijke, aangename en plezante man. Van zijn recente lezing bij fictionaltruth ben ik zeer onder de indruk.
Marc de Mesel
http://www.marcdemesel.be
Start met Automatisch Beleggen
Er is een term in de financiële psychologie die verklaart waarom de meerderheid van de beleggers het mis heeft over belangrijke beoordelingen.
De Amerikanen hamsteren wapens, de Duitsers toiletpapier en ... goud. De online winkels van goudhandelaren maken momenteel een enorme vlucht.
Goud en zilver zijn verreweg niet alleen het basismateriaal voor mooie kopjes en sieraden. Ze zijn ook een erg populaire crisisvaluta op de financiële markt, zoals Corona momenteel weer bewijst.
De grondstoffenmarkt zal verder zal in 2020 verder kunnen herstellen. Het lijkt zich een ‘perfect storm te ontwikkelen voor deze beleggingscategorie.
Marc,
Je goede verhaal (als gewoonlijk) vraagt om een reactie. Eigenlijk geloof ik ook niet in vastgoed (heb al mijn beleggingsappartementen tussen 2001 en 2004 verkocht) maar mijn eigen huis behouden. Een huis is meer dan een belegging en daarom zeg ik tegen mensen; vastgoed heeft u al dat is uw huis. Dit kan zo in prijs halveren maar als u erin wil blijven wonen maakt dit helemaal niets uit. En vermogen in een huis is vermogen buiten het systeem. Je geld ligt net als bij fysiek goud vast in fysieke grond en stenen. En het beschermd tegen hyperinflatie. Maar vaak zeg ik in mijn presentaties erbij dat vastgoed als belegging nu gevaarlijk is en 1/3 cash, 1/3 goud/zilver en 1/3 aandelen (veilige zoals grondstoffen zoals mijn gdfund.nl) eigenlijk de beste keus is. Wil je in je koophuis blijven wonen dan wordt de vermogensverdeling voor 90% van de beleggers al snel 25%cash, 25%vastgoed, 25% goud/zilver en 25% aandelen.
Hoop dat dit mijn positie wat verduidelijkt heeft.
Met hoogachting,
Willem Middelkoop
Zeer goed verhaal en bedankt voor jullie uitleg.
Echter heb ik nog mijn twijfels of wij hyperinflatie op korte termijn gaan meemaken. Indien heel Nederland in elkaar stort, dan is die kans er. Anders denk ik toch dat wij een deflatiore depressie ingaan. Europa kan Japan achterna gaan, maar mogelijk is het anders in Amerika. Zij hebben wel kans op hyperinflatie, maar mogelijk pas over 2 tot 4 jaar. Een systeemcrach zie ik nu nog niet gebeuren, pas in 2016 – 2018. Indien het systeem crasht, dan is er kans op hyperinflatie en anders niet en zien wij eerst enkele jaren deflatie.
Kijk maar naar IJsland. Na de crash hebben zij hoge inflatie.
Er komt geen geld bij in de economie, alleen maar schuld. Geld is schaars, schuld in overvloed.
Meer schuld = inflatie
Minder schuld = deflatie
Meer geld = meer schuld.
De kredietexpansie heeft gezorgd voor inflatie en nu is het payback time!
Tegenover elke $ 1 staan 33 schuldeisers. Ik draai de regel om. Het is niet zo dat geld 97% in waarde is gedaald, maar schuld is met 3300% toegenomen. Deleverage in aantocht.
Aangezien ik deflatie verwacht, acht ik huren beter dan kopen. Een woning van € 300.000 kan over 5 jaar € 150.000 waard zijn.
Verlies € 150.000 / 5 jaar = € 30.000 p/j
€ 30.000 / 12 maanden = € 2.500 p/m.
Voordat bedrag kan iemand toch een mooie woning huren van € 1500 p/m en dan nog € 1000 p/m in goud stoppen. Normaal verliest een koper dat geld volledig.
Ofwel € 12.000 p/j in goud stoppen, zodat iemand na 5 jaar € 60.000 aan goud heeft. Wat over maximaal 8 jaar minimaal € 150.000 waard is.
Dus ik denk wanneer deflatie doorzet de huurder beter af is. Maar zoals dhr. Middelkoop al aangeeft kunt u gebruik maken van het woongenot. Dat is zeer belangrijk, maar toch verliesgevend. De prijs zakt in elkaar en niet de woning, gelukkig maar! Een eigen woning is een kostenpost en geen activa. Zeker in deze tijd. De top staat er al en bodem kan nog een tijd duren.
Maar ik ben het met jullie eens dat gespreid beleggen de beste bescherming geeft. Echter zou ik geen aandelen kiezen, maar grondstoffen.
Aankomende maanden is er een grote kans op een crash op de beurs, dus ik zou voorzichtig zijn met kopen. Enkele maanden wachten (tot oktober) kan zeer goed uitpakken. Vooral aankomende 2 weken kan het hard gaan.
De uitverkoop gaat weer beginnen. Over minimaal 2 weken is mogelijk alles veel goedkoper en over 5 maanden nog goedkoper.
Crisis deel 2 is in aantocht.
Willem,
Oprecht dank voor uw reactie.
Ik begrijp hoe je op uw redenering komt maar ben er niet mee akkoord: “Uw huis kan zo in prijs halveren maar als u erin wil blijven wonen maakt dit helemaal niets uit.”.
Dit is dezelfde denkfout als zeggen dat het niet uitmaakt dat uw obligatie juist gedaald is in waarde omdat je toch nog steeds je interest krijgt. Of zeggen dat het niet uitmaakt dat je aandeel vandaag minder waard is omdat je nog steeds je dividend krijgt. Elke eerlijke boekhouding zal tonen dat je een serieus verlies hebt.
Het maakt veel uit indien je huis zou halveren in waarde. Uw kapitaal is net gedeeld door 2. Uw verlies is wel degelijk reeel. Het geld is weg en het terug verdienen kan jaren werk kosten of onmogelijk zijn.
Ik ga akkoord met Geert zijn reactie dat het woongenot van een eigen huis een prijs heeft. Een prijs die men kan vergelijken met het alternatief: huren. Indien vastgoed daalt door 2 dan is een koophuis een onverantwoord dure manier om van het woongenot te genieten.
Mensen aanraden 25% van hun kapitaal in vastgoed te hebben zal een goed advies blijken indien vastgoed zijn koopkracht behoudt, of indien kopen voordeliger bleek dan huren. Indien vastgoed de komende 10 jaar serieus koopkracht verliest, en huren financieel veel voordeliger bleek te zijn, dan was dit volgens mij een slecht advies.
Ook ben ik niet akkoord dat vastgoed ‘buiten het systeem’ valt. Een hyperinflatie toont dit zeer goed.
Marc Faber heeft aangetoond dat aandelen niet goed beschermen tegen hyperinflatie. Uiteraard obligaties en cash zijn dan een ramp en volledig af te raden maar aandelen zullen ook tijdens een hyperinflatie historisch laag gewaardeerd worden en voor een buitenlander spotgoedkoop worden. Zo is het ook met vastgoed. Ook dat wordt spotgoedkoop tijdens een hyperinflatie. Enkel goud van bij ons zal even duur blijven als goud in eht buitenland. Maar onze aandelen, ons vastgoed zal veel goedkoper worden dan vastgoed en aandelen in een gezonde economie. Een hyperinflatie bij ons is dus te vergelijken met een oorlog bij ons. Een ramp voor onze aandelen en voor ons vastgoed.
Ook is het me onduidelijk waarom “de beste keus 1/3 cash, 1/3 goud/zilver en 1/3 aandelen is”. Wat zal je volgens u bereiken met deze portefeuille? Is dit de beste keus volgens u om uw koopkracht te bewaren de komende 10 jaar? Of is dit de beste keus volgens u om uw koopkracht te doen toenemen de komende 10 jaar?
Hartelijke Groet,
Marc De Mesel
Beste Marc,
Ik zat er nog eens over na te denken en bedacht nog een andere optie. Huren en investeren in onroerende goed kan ook samen gaan. Maar dan niet in woningen of kantoorpanden, maar landbouwgrond.
Landbouwgrond kan/zal aankomende jaren fors in waarde toenemen en momenteel is de prijs zeer aantrekkelijk. Iemand die de grond verpacht kan zodoende een leuke investering doen.
Voor € 300.000 kan iemand toch een leuk stuk grond kopen. Ik weet niet welke prijs redelijk is om het te verpachten, maar vermoedelijk meer dan voldoende om de huur te kunnen betalen. Daarnaast zal de landbouwgrond over 5 tot 8 jaar minimaal verdubbelen.
Indien deflatie in Europa doorzet, dan is er ipv huurverhoging sprake van verlaging.
Hypotheeklasten blijven hetzelfde, maar huur wordt goedkoper. Het voordeel van kopen vind ik dat iemand die de rente vast zet voor 20 jaar precies weet wat die over 20 jaar moet betalen. Bij deflatie is dat een nadeel.
Bij huur is het andersom.
Inflatie = kopen
Deflatie = huren
Maar er is ook een kans dat we in biflatie blijven. Dus dalende schuldgerelateerde waarde en stijgende winst gerelateerde waarde.
Ofwel daling vastgoed, maar stijging grondstoffen.
Indien grondstoffen stijgen, dan zullen er meer boeren komen (zie varkenscyclus) en neemt de waarde van landbouwgrond toe.
Dan kom ik uit op:
25% = grondstoffen (voornamelijk agricultuur)
10% = goud
15% = zilver
25% = cash/obligaties van goede landen (zijn die er nog?)
25% = landbouwgrond
Mvg,
Geert
Beste Geert,
Dank u voor uw interessante reacties en vraag.
Beleggen in grondstoffen en landbouwgrond is geen echte spreiding want beiden zijn inderdaad sterk gecorreleerd. Als grondstoffen stijgen zal landbouwgrond 9 kansen op 10 ook stijgen. Ook zilver is sterk gecorreleerd met grondstoffen. Wanneer grondstoffen stijgen zal zilver 9 kansen op 10 ook stijgen.
Goud kan wél soms omgekeerd gecorreleerd zijn aan grondstoffen en zelfs omgekeerd gecorreleerd zijn aan zilver omwille van zijn sterker monetair belang. Bijvoorbeeld in 2008 is goud gestegen terwijl zilver en grondstoffen hevig zijn gedaald. Het verschil tussen goud en zilver is dat zilver vooral gebruikt wordt als grondstof voor producten allerhande te maken. Indien de economie instort stort de prijs van zilver dus ook in. Goud daarentegen wordt nauwelijks in de industrie gebruikt en wordt vooral gekocht als monetaire activa. Indien de economie instort kan de vraag naar goud toch serieus stijgen.
Ook obligaties kunnen omgekeerd gecorreleerd zijn aan grondstoffen, landbouwgrond en zilver. Zie ook 2008 waar de meest kredietwaardige obligaties sterk stijgden terwijl grondstoffen sterk daalden.
Wat mij betreft bestaat uw portefeuille dan ook uit:
60% grondstoffen/landbouwgrond/zilver
10% goud
25% obligaties
Ik vind dit geen echt gespreide portefeuille maar een sterk geconcentreerde portefeuille omdat 60%-70% van je kapitaal ingezet is op 1 scenario. In het scenario’s waarin grondstoffen serieus stijgen in koopkracht zal je rijker worden (sterke inflatie periode zoals jaren 70 of oorlog zoals jaren 40), in andere scenario’s waar grondstoffen serieus koopkracht verliezen zal je armer worden (welvaart periode zoals jaren 80 en 90) omdat je niet genoeg aandelen zal hebben om je verliezen in je grondstoffen goed te maken.
Ik neem aan dat dit ook je bedoeling is gezien je echt bezig bent met wat er in de toekomst gaat gebeuren en er waarschijnlijk ook wil aan verdienen indien uw toekomstvoorspellingen uitkomen. Daarom dat je enkel activa koopt waar je in gelooft.
Persoonlijk denk ik dat je een goede speculatie doet door 60-70% in grondstoffen/landbouwgrond/zilver/goud te hebben. Al denk ik dat nog een betere speculatie is gewoon 70% in fysiek goud te hebben.
Wel is mijn mening dat je niet mag speculeren met kapitaal dat je kost wat kost morgen nog moet hebben. Want ook al geloof ik dat het een goede speculatie is, het is altijd mogelijk dat ze mislukt en je veel kwijt speelt. Indien je dus niet alles wil verwedden op de toekomst maar ook een deel veilig wil beleggen, wat er morgen ook gebeurt, zou ik dat deel afsplitsen en in een echte permanente portefeuille steken zonder compromissen te maken (en dus ook de activa kopen waar je niet in gelooft).
Met vriendelijke groet,
Marc De Mesel
Beste Marc,
Graag gedaan!
Zeer duidelijke uitleg, waarvoor mijn dank!
U haalt een goed punt aan dat het onverstandig is om te speculeren met kapitaal wat iemand nodig heeft. Mijn voorbeeld is meer gericht op 2018. Ergens in de eerste helft van 2017 alles weer verkopen. Rond die tijd verwacht ik het einde van ons geldsysteem. Dus het gaat dan om geld dat iemand 8 jaar niet nodig heeft. Agricultuur blijft ondergewaardeerd, dus ik acht het redelijk safe. Zeker met het oog op aankomende hype. Iedereen heeft tenslotte voedsel nodig.
U hebt helemaal gelijk wat betreft de opbouw van mijn voorbeeld teveel gericht is op voornamelijk grondstoffen. Ik moet wel zeggen dat ik onder de indruk ben van uw permanente portefeuille. Ik ben het ermee eens dat het een zeer goede mogelijkheid is om uw vermogen te beschermen. Echter ga ik iets verder dan bescherming. Ik neem liever wat meer risico. Degene die hun vermogen willen beschermen, zou ik wel aanraden om naar uw permanente portefeuille te kijken en er ook iets mee te doen. Nu heb ik alleen maar cash en veel puts. Ik denk dat wij in oktober fors lager staan.
Zoals u het aangeeft had ik het nog niet bekeken, maar ik denk dat we er toch zeker van mogen zijn dat er weinig trends zijn die het wel goed zullen doen. 1 daarvan is agricultuur. Dus ik denk dat het nogal safe is om 60/70% daarin te beleggen. Het geeft dan wel minder bescherming, maar over 8 jaar kunnen we er vrijwel zeker van zijn dat het meer waard is.
Zelf ben ik meer bullish op zilver dan goud. Zilver heeft 2 kanten zoals u al aangeeft. Het is geld en een industriële grondstof. Economie heb ik geen vertrouwen in, maar als geld (lees: edelmetalen) wel. We zitten nu in de ergste crisis ooit en dit is nog nooit voorgekomen. Deze crisis is vele malen erger dan 1929. Eerder te vergelijken met de South Sea Bubble (1720) en oprichting van VS (1776). Onze piek in de huizenmarkt komt overeen met de piek van 1736.
Mogelijk zal alleen goud/zilver dienen als bescherming. Ik denk zelfs dat 100% daarin beleggen al safe genoeg is, maar tevens niet erg slim. Spreiding is toch wel belangrijk.
Hoe de samenstelling wordt opgezet maakt eigenlijk niet uit, indien het maar gericht is op de trend van aankomende jaren. Ofwel ellende, hoge voedselprijzen, natuurrampen en oorlog. Alles wat daar te maken mee heeft zal lonend zijn. Wij komen nooit uit deze ellende, tenzij ze een oorlog starten. Degene die goud hebben kunnen hun geluk dan niet op. In Weimar was er iemand die veel goud in bezit had en vrijwel alles kocht wat hij kan kopen. Indien we echt zo’n slechte tijd ingaan, dan kunnen we dadelijk met 1 a 2 kilo goud een mooi grachtenpand bemachtigen. Maar dat zal nog wel jaren duren.
Dus 70% goud lijkt mij ook een goed idee, om over een aantal jaren het om te wisselen tegen vastgoed.
Maar indien we spreken over bescherming, dan ben ik nog niks beters tegengekomen dan de permanente portefeuille. Mijn complimenten voor uw werk!
Mvg,
Geert
Ik kwam vandaag een interessant artikel tegen op http://www.biflatie.nl
Wereldbank waarschuwt voor run op landbouwgrond.
Uit een rapport van de Wereldbank, dat afgelopen week werd gelekt naar de Financial Times, blijkt dat investeerders op grote schaal landbouwgrond aan het kopen zijn in landen waar de wetten en regels voor de aankoop van grond onduidelijk zijn. De investeringen worden gefocust op de landen met een ‘weak land governance’. De investeerders beloven om de grond productief te maken, zodat dit voor werkgelegenheid zorgt en tevens houden ze de overheden voor dat er door de aankoop van grond ook ander investeringen zullen volgen, bijvoorbeeld in de infrastructuur. Deze beloftes worden echter vaak niet nagekomen of zijn ‘ongegrond’. In veel gevallen is de aankoop van landbouwgrond voor investeerders een vorm van pure speculatie.
Voor grote investeerders is het namelijk in sommige landen zeer lucratief om grond als bezitting te hebben. Hierdoor houden ze de belastingen laag en is de kans groot dat de waarde van de landbouwgrond stijgt. Het rapport van de wereldbank, genaamd ‘ The Global Land Rush: Can it yield sustainable and equitable benefits?’ is een brede studie die ingaat op de zogenaamde ‘farm-land-grab’. Uit het rapport blijkt ook dat lang niet alle aankopen van grond door investeerders te maken heeft met speculatie. Een aardig deel van de investeringen in landbouwgrond is om de voedselvoorziening voor de toekomst te garanderen.
Ook wordt er in het rapport ingegegaan op de successen die zijn behaald, met nieuwe regelgevingen in voornamelijk Latijns Amerika en Tanzania. Het overgrote deel van het rapport dient echter als waarschuwing dat landbouwgrond in de toekomst niet verandert in een beleggingsproduct. Dit zal namelijk hogere voedselprijzen en vanzelfsprekend meer honger tot gevolg hebben. In de Financial Times worden een aantal statistieken van landbouwtransacties bekend gemaakt: Tussen 2004 en 2009 hebben investeerders in Sudan bijvoorbeeld 3,9 miljoen hectare landbouwgrond opgekocht en 1,2 miljoen hectare in Ethiopië.
Aan het rapport wordt volgens de Wereldbank nog steeds gewerkt. De gelekte versie is volgens het instituut, die in mei 2008 het Global Food Crisis Response Program (GFRP) heeft opgezet, niet volledig en er zullen nog veranderingen worden doorgevoerd. Naar verwachting zal het uiteindelijke rapport pas eind augustus 2010 beschikbaar zijn.
http://biflatie.nl/artikelen/39-overig/710-wereldbank-waarschuwt-voor-run-op-landbouwgrond
We krijgen mogelijk ernstige voedselproblemen. Eerst spelen de banksters met onze hypotheken (dat overigens een derivaat voor de bank is) en energie. Dadelijk zullen zij ook ons voedsel als speculatiemiddel gaan gebruiken, waarbij wij de dupe zullen zijn.
Ofwel de volgende bubbel is in de maak, maar zal nog jaren duren voordat die is opgeblazen. Binnen 8 jaar, mogelijk al 6 jaar zullen de prijzen van voedsel enorme hoogtes aannemen met als gevolg onbetaalbaar voedsel voor de meeste inwoners.
http://www.wdm.org.uk/food-speculation
@Geert
Interessant, maar wel offtopic