Aandelen daalden in april (-2,5%) en de rente op cash ging terug richting NUL. Echter, obligaties stegen verder (+2,3%) en goud knalde door het dak (+7,1%) waardoor de permanente portefeuille in april een mooie +1,8% kon toevoegen in een maand tijd.
Hier de rendementen sinds de start van het jaar:
Vorige maand steeg de permanente portefeuille een krachtige +2,6% hoger dankzij aandelen die hun comeback van +9,5% maakten. Deze maand lieten aandelen het weer afweten en wordt het rendement weer gehaald door de obligaties maar vooral het goud, dat zijn winst verdubbelt op een maand tijd van +7% naar een sterke +14,9%.
De permanente portefeuille voegt +1,8% toe en staat nu op +5,4% in 4 maanden tijd nadat het in 2009 +13% had en in het rampjaar 2008 slechts -2% verloor. Zeker niet slecht maar ook niet fantastisch gezien de euro die elke dag in waarde daalt en de inflatie weer stijgende is. Maar met dergelijke rendementen blijft onze koopkracht wel behouden en neemt ze zelfs langzaam maar zeker toe, in tegenstelling tot de vele spaarrekeningen en traditionele gespreide portefeuilles die in 2010 weer niet bijblijven met de inflatie door een gebrek aan goud in de portefeuille (dit geldt nu ook voor vastgoed).
De Duitse staatsobligaties deden het ook weer verrassend goed en hebben dit jaar al 8% opgebracht. Het is toch tergend traag dat de markt ‘zijn frank valt’. Iedereen ziet vandaag op het nieuws dat staatsobligaties inderdaad een drama kunnen zijn en het mogelijk is dat de overheid ze niet terugbetalen. Iedereen ziet dat door alleen de vrees op faillissement bij de Grieken de intrestvoeten al snel serieus stijgen en dus de oude Griekse staatsobligaties direct serieus dalen in waarde. Dan heb je de Duitsers (en Belgen en Nederlanders) die, ondanks veel gezaag en geklaag, gewoon de rekening betalen, net zoals bij de grootbanken hun faillissement, door nieuwe Duitse staatsobligaties uit te schrijven en het verkregen geld door te lenen aan, deze keer geen hopeloze banken maar wel hopeloos Griekenland. En wat gebeurt er met de Duitse staatsobligatie? Hoger!
Dit is natuurlijk absurd maar net hetzelfde gebeurde in 2008 toen de staat de banken redde, ook toen stegen de staatsobligaties in waarde. Ik ben echt benieuwd hoe lang die bubbel in de Duitse staatsobligaties nog kan standhouden. Zou het echt mogelijk zijn dat desondanks het fenomenaal uitbreiden van de schuldenberg de Duitse rentevoeten verder dalen van de 4% vandaag naar 1% en je nog mooie winsten kan maken, zoals in Japan gebeurd is? Ik kan dit zo moeilijk geloven al gaan we toch weer die richting uit wat voor onze portefeuille ok is. Dat ze de staatsobligatie bubbel opblazen zo groot ze willen, ten koste van eender wat, I don’t care. Ik room de winsten wel af indien mogelijk en tegelijkertijd hou ik die 25% fysiek goud stevig vast want ik vertrouw die obligaties voor geen haar.
Langs de andere kant waardeert de markt de euro dan weer wel juist: lager! Ja, als we jan en alleman gaan redden is die euro inderdaad waardeloos. Want, de redding wordt misschien wel gefinancierd met Duitse staatsobligaties maar de Europese Centrale Bank aanvaardt ook Griekse staatsobligaties als onderpand wat net hetzelfde is als dat de ECB met bijgeprinte euro’s rechtstreeks die Griekse staatsobligaties zou kopen. Dergelijke fraude is niet een garantie op, maar wel de oorzaak geweest van vele hyperinflaties!
Philipp Bagus heeft in ‘The Bailout of Greece and the End of the Euro‘ uitgelegd hoe dit werkt. Je koopt een nieuwe geprinte Griekse staatsobligatie ter waarde van bijvoorbeeld €100. Die geeft tegenwoordig 10% rente. Vervolgens ga je naar de ECB en je vraagt euro’s te lenen aan 1%. De ECB heeft maar op de printknop te drukken en zegt: geen probleem, maar je moet wel onderpand geven. Zijn Griekse staatsobligaties goed meneer de voorzitter? Ja, perfect zegt de ECB en dus geef je die Griekse staatsobligatie ter waarde van €100 in onderpand en krijg je €100 nieuwe euro’s in ruil. Wat doe je met die nieuwe euro’s? Nog Griekse staatsobligaties kopen natuurlijk! Je krijgt nog steeds 10% rente op de Griekse staatsobligatie en je moet maar 1% rente betalen voor die euro’s die je leent. Mooie marge!
En zo stromen de koffers van de Grieken vol met nieuwe bijgeprinte euro’s en geven ze in ruil een papiertje dat ‘belooft’ dat ze het later terug zullen geven + 10% interest. Geloven wie gewillig is of de rekening kan doorschuiven indien het fout gaat. Nee, De ECB doet niet aan quantitive easing hoor. Nee, de ECB koopt zelf geen staatsobligaties op met bijgeprinte euro’s maar ze aanvaardt ze wel in onderpand! De winst is voor de commerciële banken die zich rijkelijk amuseren dezer dagen. De winsten zijn omhoog zeggen ze dan bij de banken, knap he!
Het is pure valsmunterij. De ECB zou nooit een lening kunnen geven aan 1% rente indien ze geen printmachine had. De ECB zou ook met serieuze tekorten zitten, veel te weinig euro’s en dus een veel hogere rente vragen. Maar doordat ze kan bijprinten zoveel ze wil kan ze belachelijk lage intresten vragen en lenen aan al wie wil en toch doen alsof ze niet bijprint, want ze vragen onderpand en zullen elke euro die ze creëren en uitlenen ook terugkrijgen en terug vernietigen. Maar ondertussen printen ze wel bij als nooit voorheen en vernietigen ze de euro, for the time being.
Nee, als alles verder gaat zoals vandaag kan ik mensen als Roland Vandamme en Marc Faber enkel gelijk geven. Dit eindigt in hyperinflatie of anders gezegd, een enorme devaluatie van onze munt. Het verschil tussen een hyperinflatie en een devaluatie van de munt is dat tijdens een hyperinflatie de prijzen van alles serieus stijgen omdat de munt waardeloos wordt, inflatie is dan meer als 100% per jaar en prijzen van vastgoed en aandelen stijgen dus ook enorm. Al is dit mogelijk, hier geloof ik persoonlijk nog steeds niet in. Maar wat ik wel geloof is dat de euro en al de andere fiat munten serieus zullen devalueren ten opzichte van goud, net zoals dat in IJsland gebeurd is in 2008. Vastgoed daalt er, aandelen dalen, door de vele reddingsoperaties behoudt iedereen zijn spaarrekening en staatsobligaties en dus op het eerste zicht lijkt het allemaal nog meevallen. Maar de munt is ook gecrasht en goud is er dus op een jaar tijd verdriedubbeld in prijs.
De enigste hoop voor de euro is dat we stoppen er bij te creëren. De balans van de ECB mag niet uitbreiden, dat is pure fraude. Maar laten we niet te naïf zijn, al vanaf de eerste dag dat we die, mag ik zeggen, kutmunt gebruiken is alles serieus gestegen in prijs. “Het waren de handelaars” zei de media toen: “Zij profiteren van de omschakeling door hun prijzen in euro’s te verhogen”. Pure nonsense. Een handelaar zou snel zijn prijzen terug moeten laten zakken indien hij prijsverhogingen doorvoert die zijn klanten irriteren. Maar als de klanten merken dat de prijzen overal zijn gestegen dan kan je enkel concluderen dat er al direct meer euro’s in omloop zijn gebracht dan er guldens en franken in omloop waren. Al direct hadden ze 5-10% van ons geld gestolen door 5-10% meer euro’s te printen en uit te delen aan de ECB Eurocratie die met het bijgeprinte geld ook ging gaan shoppen en de prijzen hielp omhoog duwen ten koste van ons, de dieven.
En hoe bescherm je uzelf tegen de grootste dieven van vandaag de dag? Met goud. Dat kunnen ze niet bijprinten. Ze stoppen pas met euro’s printen als het serieus uit de hand is gelopen en de inflatie schandalig hoog is. Daar zijn we nog niet. De inflatie is voorlopig nog laag en enkel wanneer ze torenhoog is, is er een kans dat ze stoppen met printen en stelen. Ja, de centrale bankiers zeggen wel dat ze hun lessen geleerd hebben van de vorige hyperinflaties, maar tegelijkertijd kunnen ze hun vinger niet van de print knop houden.
Onze cash positie brengt geen rente op en tegelijkertijd dalen die euro’s in waarde. Inderdaad een rampzalige investering. Onze enigste hoop voor die cash is dat we zoals Robert Prechter en Hugh Hendry verwachten, toch nog een serieuze deflatoire contractie gaan krijgen. Dat blijft inderdaad altijd mogelijk, ook vandaag. Ze printen wel bij à volonté maar het is toch fragiel. Het is een kaartenhuisje en plots kan eentje vallen en de rest meesleuren. Het is best mogelijk dat morgen, in tegenstelling tot mijn verwachting, één of andere Europese staat toch niet tijdig gered wordt en inderdaad failliet gaat. Gezien grootbanken ook staatsobligaties hebben en het als de veiligste activa zien zou dat makkelijk één van hen kunnen meesleuren. Die grootbank kan dan weer een andere overheid in de afgrond trekken want al die overheden hebben in een pennentrek al de grootbanken hun risico’s liggen garanderen om hen te redden van de ondergang in 2008.
De ECB kan dan wel printen net zoals in 2008 maar als de markt zich terugtrekt is er geen hoop en stort het wel degelijk in. Hoeveel de ECB met bijgeprinte euro’s ook opkoopt, het zou niet baten en de prijstrend zou serieus dalende zijn: van vastgoed, van aandelen en in dat scenario: van goud misschien ook. Niet in koopkracht, die zal nog steeds serieus toenemen bij goud in dergelijk scenario, maar nominaal indien er een tijdelijk groot tekort is aan euro’s om schulden af te kunnen betalen kan ook goud tijdelijk geliquideerd worden in een rush naar cash, zoals in 2008 ook kort is gebeurd. Enkel dan zal onze cash de beste investering blijken te zijn. Want de kans is reëel dat in dergelijk scenario de Duitse overheid wel aan het bijgeprinte geld geraakt om ten minste te voldoen aan de korte termijn staatsobligaties, terwijl vele anderen niet, en dus uw cash rekening blijven uitbetalen met dan waarschijnlijk aanzienlijk hogere intresten terwijl de prijzen van alles, goud inclus daalt. Dan zou balanceren vanuit de cash positie heerlijk zijn.
Het kan dus gebeuren dat de slechtste investering van vandaag, de cash, de beste blijkt te worden al acht ik de kans steeds kleiner. Veel groter is de kans dat men snel genoeg het bijgeprinte geld weet te laten vloeien naar zij die dreigen failliet te gaan. Door die vele noodzakelijke reddingsoperaties blijft de markt toch angstig zodat al het oude geld dat vroeger zat te jagen op vastgoed, spaarrekeningen, obligaties en aandelen, gaat jagen op goud, en al het nieuwe geld dat bedoeld was om te gaan jagen op de oude activa: obligaties, aandelen, vastgoed, het er ook voor bekeken houdt en mee gaat jagen op goud. Die kans acht ik veel groter.
Maar nu ik begrijp hoe de ECB wel degelijk massaal bijprint begin ik toch angstig te worden voor een echte hyperinflatie. Dat zou nog veel erger zijn dan een sterke devaluatie van de munt, vooral voor de permanente portefeuille. Het goud constant verkopen wanneer je balanceert kan leiden tot een volledige ondergang van uw kapitaal indien we in een hyperinflatie verzeild raken en je steeds cash en obligaties bijkoopt die steeds minder waard worden en na vele jaren bijkopen uiteindelijk waardeloos blijken. De oorlogskas die ik naast mijn pp heb aangelegd geeft me een veilig gevoel dat ik ook tijdens een hyperinflatie zal blijven mijn koopkracht behouden. Een oorlogskas houdt in dat je 5-10% van je kapitaal niet in een pp steekt maar in fysiek goud/zilver dat je nooit verkoopt in ruil voor cash of obligaties, als verzekering voor het mogelijks falen van uw permanente portefeuille door het balanceren. Je hoeft vandaag hiervoor geen extra goud te kopen maar je kan wachten tot je normaal goud zou verkopen bij het balanceren van je permanente portefeuille en dit dan in je oorlogskas steken. Want als we die richting zouden uitgaan zal je toch veel goud van je pp moeten verkopen. Meer info over de oorlogskas in het artikel: Beschermen Tegen Rampscenario’s waar je een mooi overzicht krijgt van de vele hyperinflaties alsook staatsfaillissementen dat we in Europa de laatste 100 jaar gekend hebben.