Afgelopen maandag op de voorpagina van dagblad De Pers: ‘Veel minder dan je denkt’. Waar het over ging? Uw pensioen. In een artikel dat niet minder dan twee volledige pagina’s besloeg, stond redacteur Jan-Hein Strop (de achternaam voorspelt weinig goeds) stil bij de huidige en toekomstige pensioenproblematiek.
Ik kan iedereen aanraden om het artikel eens te lezen. En daar niet te lang mee te wachten. Dat laatste zeg ik er even bij voor de 40-minners onder de lezers. Want, zo valt te lezen in het stuk, het zijn de ‘jongeren’ die nauwelijks weten wat hen in financieel opzicht te wachten staat als zij de pensioengerechtigde leeftijd bereikt hebben. Terwijl juist de jongere groep reden heeft tot zorg, omdat “…de kans groot is dat de rekening van de crisis, vergrijzing en hogere levensverwachting bij deze groep terechtkomt.”
De pijlers van uw pensioen: 1 en 2
Het is daarom tijd voor een lesje Pensioenen-voor-dummies (ik hou het eenvoudig; ook ik behoor tot de groep onwetenden die de respectabele leeftijd van 40 nog niet heeft bereikt). Het pensioen bestaat uit drie pijlers: pijler 1 is de AOW, ofwel de uitkering die u van de overheid ontvangt zodra u de pensioengerechtigde leeftijd heeft bereikt. Pijler 2 is het pensioen dat u via uw werkgever opbouwt in een collectief pensioenfonds, ofwel het arbeidspensioen. Voor de goede orde: deze tweede pijler ontbreekt bij zelfstandigen, zoals zzp’ers, geheel.
Het artikel in De Pers heeft met name betrekking op deze tweede pijler. Kort en goed: er gaat in de komende jaren veel veranderen. In het voorjaar van 2010 zijn de sociale partners een pensioenakkoord overeengekomen, waarin “noodzakelijke aanpassingen van de arbeidspensioenen” worden voorgesteld. De sociale partners hebben haast: in 2012 zal het nieuwe pensioencontract geëffectueerd moeten worden.
Hoe die wijzigingen er ook uit gaan zien, uw financiële toekomst lijkt er niet bepaald zekerder op te worden. Dit heeft onder meer te maken met een voorgestelde wijziging in de opzet van het arbeidspensioen. In grote lijnen komt het hierop neer: waar op dit moment het merendeel van de pensioenen nog bestaat uit ‘onvoorwaardelijke nominale rechten’, ofwel gegarandeerde bedragen, willen de sociale partners in de komende jaren de pensioenen flexibeler maken. In het pensioenakkoord wordt gewezen op de mogelijkheid om pensioenen met “voorwaardelijke (flexibele) reële pensioenverplichtingen” op te zetten. De uiteindelijke hoogte van uw pensioen is dan niet meer gegarandeerd, maar hangt -deels- af van de bewegingen op de financiële markten (aandelenbeurzen et cetera). Welk deel van het pensioen ‘nominaal zeker’ is en welk deel ‘flexibel’, daarover wordt op dit moment onderhandeld. In de Volkskrant werd vorige week een voorbeeld gegeven waarin 90% van het arbeidspensioen vast staat. De resterende 10% zou dan afhankelijk zijn van behaalde beleggingsresultaten.
Pijler 3: u mag zelf aan de slag
De onzekerheid rond de toekomst van de tweede pijler vormt een belangrijke reden om de derde pijler van uw pensioen niet te vergeten. Dat geldt zowel voor zzp’ers en andere zelfstandigen (die geen aanspraak kunnen maken op een arbeidspensioen) als voor mensen die in loondienst werken of hebben gewerkt. Wat houdt de derde pijler in? Een (extra) financiële aanvulling op de eerste twee pensioenpijlers. Als u niet zeker bent of u in de toekomst genoeg hebt aan uw AOW en het arbeidspensioen, dan zult u dus zelf maatregelen moeten treffen, bijvoorbeeld door te sparen of te beleggen. De afwegingen die daarbij een rol kunnen spelen, zullen in mijn volgende column de revue passeren.
Allard Gunnink
CoBeleggen
Disclaimer
Allard Gunnink is als redacteur en columnist betrokken bij CoBeleggen, een initiatief van de Beleggers Coöperatie. Deze column is niet bedoeld als beleggingsadvies. De auteur kan posities hebben in (beleggingsinstrumenten op) onderliggende waarden die hij beschrijft.
