Op zoek naar Warren Buffett (2)

Vandaag staat de derde dag van het MBA Genius of Warren Buffett programma op de agenda. Dit is de laatste dag van drie lange dagen. In het najaar is deze cursus overigens verdeeld over een aantal weken. Ook vandaag komt de portfolio van Berkshire Hathaway ter sprake. De portfolio bestaat voor 60% slechts uit vier aandelen: Wells Fagro, Coca Cola, American Express en IBM. De aankopen van Warren Buffett zijn allemaal een lange termijn belegging. Het is opmerkelijk dat juist in de slechte beursjaren de portefeuille een behoorlijke outperformance laat zien.

Warren Buffett meet zijn succes echter niet aan zijn rijkdom of de performance van zijn portefeuille. Warren Buffett is namelijk het meest trotst erop met het feit dat nog nooit een CEO’s zijn bedrijf heeft verlaten om naar een concurrent te gaan.

Naast portfolio komen ook nog andere thema’s aan bod. Een van deze thema’s is corporate gouvernement. Hierbij komen onder andere onderwerpen aan bod zoals de transparantie van het bedrijf, maar ook de criteria voor de selectie van de board of members.

Ook de zwakke punten van Berkshire worden besproken zoals de ouderdom van Buffett, de gemiddelde leeftijd van zijn managers en de grootte van het bedrijf.

Tevens komen de fouten die Warren Buffett in het verleden heeft gemaakt aan bod. Opmerkelijk is dat in tegenstelling tot andere CEO’s, hij alle verantwoordelijk neemt voor de fouten die er zijn gemaakt en niemand of iets de schuld ervan geeft. Elk jaar bespreekt hij ook een van zijn fouten in zijn brief aan de aandeelhouders. De grootste fouten die hij ooit heeft gemaakt zijn de investering in Berkshire Hathaway, Dexter en het niet kopen van Walmart. Maar ook heeft hij zich wel eens vergist in het management van een bedrijf zoals bij Salomon Brothers, GenRE en David Sokol / Lubrizol.

Naast het college van vandaag komen ook nog twee gastsprekers voorbij. Een van deze gastsprekers is Ian Jacobs. Ian is voor zes jaar persoonlijke assistent van Warren Buffett geweest. Grappige waarom juist Ian werd geselecteerd door Buffett. Ian heeft na zijn studie een brief aan Warren geschreven met het verzoek om mee te mogen lopen binnen het bedrijf. Hij wilde hiervoor geen vergoeding en heeft zelfs een cheque toegevoegd om de onkosten te dekken. Warren heeft waarschijnlijk Ian uitgekozen omdat normaal gesproken mensen alleen maar dingen aan hem vragen en dat Ian iets gaf. Maar dit blijft een raadsel. Ian besluit om Berkshire na zes jaar te verlaten en op zichzelf te beginnen. Hij wordt door buitenstaanders voor gek verklaard. Ian heeft sinds 2009 een private fonds van EUR 30 miljoen onder beheer, fund 402, en is hiermee zeer succesvol in zijn performance. Ian deelt zijn ervaringen bij Berkshire met ons.

Na Ian komt niemand anders dan de dochter van Warren Buffett. Susie Buffett wordt binnenkort 60 en is een van de drie kinderen. Susie heeft namelijk nog twee broers. Susie is een hele leuke, normale en grappige vrouw. Ze geeft aan dat ze als kind zijnde een heel normaal leven heeft gehad en dat het succes van Warren Buffett pas op latere leeftijd was. Ze is hierdoor niet in rijkdom opgegroeid. Ze verteld heel veel verhalen over haar jeugd , maar ook over het heden en de toekomst. Het is zeer interessant om te horen wat voor persoon Warren Buffett is en hoe zij daartegenaan kijkt. Haar moeder was de drijvende kracht binnen het gezin en als Warren haar moeder niet had ontmoet was hij waarschijnlijke de ‘foute’ kant opgegaan. Ze kan eigenlijk niet begrijpen waarom iemand Warren wil bestuderen, aangezien dit volgens haar zeer saai is. Hij doet niets anders dan lezen, lezen, lezen, eten en bridgen.

Het is geweldig om alle verhalen over Warren Buffett te horen en ook nog eens zeer leerzaam.

Nadat Susie klaar is met haar verhaal krijgt ze een staande ovatie. De dag wordt afgerond met de uitreiking van ons diploma.

Deze cursus was een uitzonderlijke en leerzame ervaring. Voor de komende twee dagen staat het Value Investor Conference op het programma, maar eerst komt morgenvroeg Warren Buffett nog naar de Universiteit. Een live interview wordt uitgezonden op CNN.

Niet alleen de cursus was een geweldige ervaring, maar ook het optrekken met mensen uit verschillende delen van de wereld, die ook nog eens dezelfde interesse hebben, is een hele leerzame en unieke ervaring. Vriendschappen zijn gegroeid tijdens deze drie dagen. Investeringsideeën en economische inzichten worden met elkaar gedeeld. Na een lange dag besluiten we met een aantal mensen nog iets te gaan drinken.

Dag 7

Wie denkt dat het weer in Nederland onvoorspelbaar is, heeft het nog niet in Nebraska, Omaha meegemaakt. De laatste dagen is het steeds boven 25 graden geweest, terwijl het vandaag sneeuwt. De temperatuurwisseling lijkt wel de aandelenmarkt, een hoge volatiliteit en onvoorspelbaar. Goed dat ik vandaag naar het Value Investor Conference ga om te zien hoe ik me hiertegen kan wapenen.

Voordat de Value Investor Conference van start gaat, komen we eerst nog met de deelnemers van de cursus ‘The Genius of Warren Buffet’ bij elkaar. Warren Buffet komt namelijk vandaag naar de Universiteit van Nebraska en zal hier een interview geven voor CNN. Het circus en de mediagekte rondom Warren Buffet is ontzettend groot.

Tijdens zijn interview plaatst hij zijn eerste twitter bericht: Warren is in the House. Bij het schrijven van deze blog, 10 uur later, heeft hij inmiddels meer dan 218.000 volgers. Dit toont aan dat Warren Buffett ontzettend populair is, terwijl bijna niemand zijn zaken partner Charlie Munger kent. Munger is iemand die niet graag in de media komt. Munger zegt hierover: Some people do the talking, some people do the thinking.

Charlie Munger is vandaag naar Omaha gevlogen om een aantal (8) boeken te signeren. Eén van deze gesigneerde boeken heb ik kunnen bemachtigen.

Na het interview komt Warren Buffett nog even de hal in en dit was mijn kans om ‘hallo’ te zeggen en hem snel een hand te kunnen geven.

VIDEO

Een warme persoonlijkheid, zonder spatjes, die het zelfs niet nodig vind om security bij zich te hebben.

Nadat de hele hype rondom Warren is afgelopen besluit ik met nog 3 mensen Borsheims te bezoeken. Een juwelier in eigendom van Berkshire. Ook hier zal de komende dagen een circus plaatsvinden. Aandeelhouders van Berkshire krijgen hier in de week van de aandeelhoudersvergadering korting. Zondag zal Buffett zelf achter de balie staan om juwelen te verkopen.

Daarna rijden we nog langs het huis van Warren Buffett, maar dit stelt helemaal niks voor. Hij heeft zelfs geen hek om het huis heen, gewoon een doodnormaal huis, wat juist in de lijn van zijn investeringen past.

’s Middags begint de conferentie, hierbij zijn drie gastsprekers aan het woord. Ik moet zeggen dat deze conferentie een beetje teleurstellend is en hoop dat dit morgen een stuk beter zal zijn. Als eerst komt Jeff Matthews aan het woord. Jeff Metthews runt een hedgefund en heeft een boek over Warren Buffett geschreven. Zijn verhaal heeft weinig inhoud en gaat eigenlijk alleen maar over het schrijven / promoten van zijn boek. Daarna is het de beurt aan Ivan Martin-Aranguez, een fund manager van Santader. Hij geeft met name een beschrijving van zijn fonds bij Santander. Aan het eind van zijn presentatie bespreekt hij nog vluchtig drie value aandelen, die wel eens interessant kunnen zijn. Een van deze aandelen is een marktleider en heeft maar liefst jaarlijks een free cashflow van 19%gemiddeld. De p/e (price/earnings) is slechts 6,2x. En in de lijn van Buffett aangezien 51,3% van de aandelen in handen van de familie is. De aandelenprijs van dit bedrijf wordt momenteel 42% onder de intrinsieke waarde verhandeld. Ook de andere twee bedrijven tonen dergelijke cijfers en worden momenteel respectievelijk 66% en 38,8% beneden hun intrinsieke waarde verhandeld. Naast deze cijfers vertelt hij tevens over de kansen en bedreigingen van de bedrijven. Ondertussen heb ik mijn conclusie getrokken en een aantal interessante koopkandidaten op mijn lijstje gezet.

Tot slot is het woord aan Tom Russo, een value investor. Hij geeft zijn visie op de markt, maar niet iets van toegevoegde waarde voor mij. Ik weet zelfs zeker wanneer mijn collega Edward Groeneveld hier zijn verhaal en visie zou vertellen iedereen behoorlijk onder de indruk is.

Na de conferentie vindt er een diner plaats met meer dan 200 mensen van het Chartered Financial Analyts institute (CFA). Tijdens dit diner houdt Mario Gabelli, ook wel super Mario genoemd, een speech. Mario Gabelli is CEO van Gamco en een bekend persoon onder beleggers. Hij geeft zijn visie op de markt en presenteert dat op een zeer laagdrempelige en leuke manier. Na het diner besluit ik om terug te gaan naar mijn hotel, want morgen staat er veel op het programma. Het weer is overigens weer helemaal omgeslagen en daarmee is de cirkel rond. Net als bij Value Investing moet men zich in mindere tijden geen zorgen maken, rustig afwachten en dan het komt allemaal weer goed.

Dag 8

Vandaag is de tweede dag van de Value Investor Conference. Ik hoop dat de sprekers vandaag meer inspirerend zijn, dan die van gisteren. Na een ontbijtje en kop koffie gaat de conferentie al vroeg van start. Als eerste spreekt Barnett Helzberg de zaal toe. Voormalig Voorzitter CEO van Helzberg Diamonds. Ook hij heeft een boek geschreven over Warren Buffet: What I learned before I sold to Warren Buffett. Hij spreekt kort over Helzberg en over zijn boek. Hierbij geeft hij een aantal tips mee zoals dat je als bedrijf altijd twee leveranciers moet hebben en niet afhankelijk bent van een. Ook voor het aannemen van een persoon geeft hij een leuke tip me. Je belt naar een referentie van diegene, maar dit doe je op een moment dat de referentie er niet is. Je spreekt dan in op de voicemail dat iemand hem als referentie heeft opgegeven en dat hij alleen maar hoeft terug te bellen als hij de persoon aanbeveelt. Belt hij niet terug weet je genoeg. Daarna volgen nog sprekers. De meeste hiervan zijn zeer interessant. De ene spreker deelt zijn ervaring over het runnen van een fonds en de ander geeft zijn visie op de markt of bespreekt potentiële aandelen. Michel Shearn, Bethaney McLean en Howards Marks hebben de meeste indruk op me achtergelaten.

Micheal Shearn is schrijver en portfolio manager, maar is nog vrij jong. Zijn onderwerp gaat over: The investment checklist. Vaak raak je geïnspireerd door het verhaal van een ander en wanneer een aandeel wordt besproken kun je hiervan snel opgewonden raken. Om je van blunders te verzekeren door de spanning, kan het gebruik van een checklist een goed middel zijn. Door de checklist te gebruiken heb je tevens een leidraad voor je relaties.

Ook Bethaney McLean was mijn aandacht te trekken. Als schrijver en journalist heeft zij behoorlijk wat bewerkstelligd. Bethaney heeft een artikel geschreven over Enron en haar artikel gaf de aanleiding dat de fraude van Enron aan het licht kwam. Tijdens haar presentatie deelt ze haar ervaringen en geeft ze op een indrukwekkende manier inzicht op de manier hoe alles tot stand is gekomen.

De meeste aandacht heb ik echter voor Howard Marks. Ook Howard Marks heeft een boek geschreven, maar bovenal is hij oprichter van Oaktree capital. Tijdens zijn presentatie heeft hij het over het onderwerp: The Human Side of Investing. Hij bespreekt hierbij de problemen die ik eerder ben tegengekomen in het boek van Robert van Beek (dag 1). Het zijn niet de dingen die je niet weet, wat je in de problemen krijgen, maar de dingen die weet, die je inde problemen krijgen. Hij geeft als voorbeeld: Stel dat in Omaha bent en je moet ergens heen rijden. Omdat je de weg niet weet pak bereidt jij je goed voor. Print de route en neemt de TomTom en zonder problemen arriveer je op de plaatst van bestemming. Het is echter juist daar waar jij je uit kent dat je in de problemen brengt. Je weet de weg, je laat de TomTom thuis en pakt een afkorting waardoor jij je verrijdt. Dit verhaal relateert hij ook aan beleggen. De aandelenmarkt is juist tegenovergesteld van de consumptie markt zoals wij deze kennen. Als de prijs van artikel zakt wil je juist iets kopen, terwijl als de prijs stijgt juist niks wil kopen. Bij de aandelen markt is het precies tegenovergesteld. Een aandeel zakt, raak je in paniek en verkoop je het, terwijl als een aandeel stijgt wil je het juist hebben en dan koop je het.

Als voorlaatste spreker is het de beurt aan Bob Robotti, oprichter van Robotti and Company. De methode die hij bespreekt heeft een dergelijke aanpak als de fondsen van Alexander Roepers van Atlantic Investment Management. Net zoals bij de fondsen van Roepers verdiept het bedrijf zich in het management en eigenaars van het bedrijf. Door zich op een beperkt aantal aandelen te concentreren en zo een belang op te bouwen, kan men actief aan de slag gaan door bijvoorbeeld suggesties te doen wat een bedrijf met de cashflow moet doen (dividend uitkeren/terugkoop aandelen). Op deze wijze kan een meerwaarde worden gecreëerd voor de aandeelhouders. Hij bespreekt een aantal aandelen die zeer interessant kunnen zijn voor onze relaties. Een van deze bedrijven is een Deens vrachtbedrijf voor chemicaliën. Hierbij werken wereldwijd meer dan 5700, verdeelt over 42 kantoren in 25 verschillende landen. Het bedrijf bestaat uit drie divisies. Het aandeel wordt momenteel verhandelt op <50% van de boekwaarde. Dit bedrijf is markleider en binnen de markt is een hoge toetredingsbarrière. Ook hier heeft het management het grootste deel van de aandelen in eigen handen.

Na het congres is een première van Mr. Buffett the teacher. Een 20 minuten durende documentaire over het leven van Warren Buffett. Na afloop van de première vind er nog een alumni bijeenkomst plaatst voor de deelnemers van de cursus Genius of Warren Buffett en daarmee is de studie week afgesloten. Voor morgen staat de aandeelhoudersvergadering van Berkshire op het programma en om daarbij aanwezig te zijn moet je al heel vroeg uit je bed.

Vrijdag na beurs!

Na beurs zijn de cijfers van het eerste kwartaal 2013 van Berkshire Hathaway bekend gemaakt. Het operationele resultaat was met 36% gestegen en in sommige bedrijfsonderdelen met meer dan 50%. Afgelopen zaterdag was de jaarlijkse vergadering in Omaha waar meer dan 40.000 deelnemers getuige van waren. Sinds de jaarvergadering van afgelopen jaar is de koers van Berkshire Hathaway met meer dan 30% gestegen waardoor een gedeelte van de onderwaardering is ingelopen. De intrinsieke waarde is echter ook weer flink opgelopen waardoor de afstand weer groter is geworden.

Berkshire Hatahway jaarvergadering 2013 Video

Waardering van Berkshire Hathaway

Hoe kom je tot een goede waardering van dit uitzonderlijke bedrijf? De portefeuille van beursgenoteerde bedrijven en de liquiditeiten zijn makkelijk te bepalen aan de hand van de actuele koersen. De rest van het bedrijf is echter moeilijker te bepalen. Warren Buffett heeft in zijn “letters” aan de aandeelhouders die hij bij zijn jaarverslag als toelichting geeft op de gang van zaken binnen Berkshire Hathaway, aangegeven dat hij een factor 12 gebruikt voor de winst voor belasting bij de bepaling van de waarde van Berkshire Hathaway. Dit komt overeen met een koers/winst verhouding van 18. Tot de crash van 2008 was dat een normale ratio om te gebruiken, echter in de huidige marktomstandigheden is koers/winst verhouding van 14 reëel, wat een factor 10 betekent voor de winst voor belasting.

Warren Buffett heeft aangegeven dat de winst voor belasting over het eerste kwartaal van 2013 voor Berkshire Hathaway uitkomt op US$ 8.500,– per aandeel, daarnaast geeft de verzekeringstak een opbrengt van US$ 600,– per aandeel. Tezamen is dat een bedrag van US$ 9.100,– per aandeel. Dit betekent dat de waarde per aandeel Berkshire Hathaway uitkomt op 10*US$ 9100,– = US$ 91.000. In het kwartaalverslag van Berkshire Hathaway staat dat de portefeuille van beursgenoteerde aandelen een waarde had van US$ 120.700,– per aandeel Berkshire Hathaway. De waarde van Berkshire Hathaway is dan: US$ 91.000,– + US$ 120.700,– = US$211.700,–

De huidige beurskoers per 5 mei 2013 is US$ 162.900,–. Dit betekent dat er een discount is van 26,5% op dit moment en het aandeel een stijgingspotentieel heeft van 36% als de koers weer naar de intrinsieke waarde zou gaan.

De B-aandelen staan momenteel op een koers van US$ 108,64 en de intrinsieke waarde is rond de US$ 141,13. Bij een voortzetting van het huidige beleid van Berkshire Hathaway kan de intrinsieke waarde het komende jaar met nog eens 12% stijgen tot een niveau van US$158,00 per B-aandeel.

Dag 9

Gisteren om 01.00 uur kreeg ik een bericht van een medecursist ‘Manav’ waarmee ik onder andere heb afgesproken om naar de aandeelhoudersvergadering te gaan. Hij gaat voor de vijfde keer en maakte zich zorgen dat we misschien wel te laat hebben afgesproken. Hij stelt voor dat ik hem om 06.00 uur ophaal, anders krijgen we volgens hem geen goede plek.

Zoals afgesproken haal ik hem om zes uur op om naar het Centry Link gebouw, Downtown te rijden. Daar aangekomen is het al ontzettend druk. Omdat het regent, blijken de deuren eerder open te zijn. Normaal gesproken staat er een hele lange rij opgesteld.

Op advies van Manav moeten wij direct gaan kijken voor een plek. In de Arena van Centry Link is het al ontzettend druk en we reserveren ons stoeltje door er een krantje op te leggen. Opvallend is dat alle aandeelhouders gewoon hun spullen laten liggen bij hun stoeltje zonder zich zorgen te maken dat het straks misschien weg kan zijn.

Naast de Arena is een grote hal, waar alle bedrijven van Berkshire vertegenwoordigd zijn met een grote stand. Omdat de vergadering pas om 8.30 uur van start gaat besluiten we om een kijkje te nemen.

Niet te geloven hoeveel mensen zo vroeg op de benen zijn. Stands van Borsheim, Coca Cola, Froot of the Loom en Brooks zijn allemaal vertegenwoordigd. De aandeelhouders hebben de mogelijkheid om producten, maar ook verzekeringen van Geico, tegen reductie te krijgen. Voor alle kassa’s staan al lange rijen.

Op een bepaald moment komt Warren Buffett in deze hal om wat leuke activiteiten te verrichten zoals het gooien van een krant op een deurmat. Om een indruk te krijgen heb ik een filmpje gemaakt. Na het maken van het filmpje sta ik per toeval naast Bill Gates, een vriend van Buffett, en geef hem een hand.

VIDEO

Nadat we nog wat hebben rondgelopen gaan we vlak voor de vergadering terug naar de Arena. De Arena zit helemaal vol met bijna 40.000 mensen. Voorafgaand aan de vergadering worden de aandeelhouders nog even geëntertaind. Een grappig tekenfilmpje over Buffett en Munger die deel uitmaken van de jury bij Dancing with the Stars. Daarna volgen nog een paar leuke commercials van de bedrijven van Berkshire en een humoristisch filmpje op de manier hoe Buffett See’s Candies heeft gekocht en hoe hij een rol wil krijgen in de Terminater 5, waarin Arnold Schwarzenegger te zien is. Tot slot is er nog een filmpje te zien waar Buffett een duet met John Bon Jovi zingt. Na afloop gaan Buffett en Munger achter een tafeltje zitten en hebben de volledige aandacht van alle mensen in de zaal. Als de twee heren spreken is het ontzettend stil in de zaal en luistert iedereen zeer aandachtig.

Eerst geeft Warren een korte toelichting op de cijfers en daarna vindt er een Q&A sessie plaats. Als ik de twee heren zo zie zitten moet ik ondertussen denken aan Waldorf en Statler van de muppets.

Zoals aangegeven zijn de cijfers in ieder geval goed. Het conglomeraat is inmiddels mee dan $ 262 miljard waard. De winst groeide met name door de verzekeringsactiviteiten en winst op derivaten in het eerste kwartaal met 51%. De netto winst per A aandeel bedroeg $ 2.977,- met een totaal van $ 4,89 miljard.

Er volgen heel veel vragen die vaak op scherpe, uitgebreide en humoristische wijze worden beantwoord. De vragensessie is in twee delen van maar liefst 2,5 uur opgesplitst met een pauze van een uur in het midden. Hierbij komen verschillende onderwerpen ter sprake zoals de overname van Heinz, maar ook over zijn mogelijke opvolger. De opvolger van Buffett staat klaar zo geeft hij aan, maar hij laat geen naam los. Zijn functie zal worden opgesplitst in drie functies namelijk een CEO, een voorzitter en een hoofd investeringen. Wel geeft hij aan dat zijn zoon Howard een actievere rol zal krijgen binnen het bedrijf. Met name het bewaken van de cultuur binnen Berkshire is van groot belang.

Buffett en Munger geven zelf aan dat het lastig zal worden om in de toekomst om dezelfde performance te behalen dan in het verleden. Dit heeft ermee te maken dat het bedrijf te groot is geworden en het steeds moeilijk wordt om hiermee out te performen. Toch zijn ze vol vertrouwen het zegt Munger: ‘I would say to many Mungers in the audience don’t be so stupid as to sell these shares’. Buffett voegt daar aan toe: ‘That goes for the Buffetts, too’.

Dag 10

Langzaam mag ik me voorbereiden op de reis naar huis. Voordat ik naar huis ga, maak ik eerst nog van de gelegenheid gebruik om wat inkopen te doen. In de Nebraska Furniture Markt ga ik voor mijn collega’s een doos bonbons van See’s Candies halen. Tevens ren ik nog snel Kohls en JCPenney naar binnen. Na een lang verblijf ben ik weer blij dat ik naar huis kan gaan. Het was een lange en zware week en heb zeer zeker niet stilgezeten. De Amerikanen houden de vaart er goed in. Ze beginnen vroeg en gaan lang door. ’s Morgens om 8.00 uur beginnen en doorgaan tot 18.00 uur. Vervolgens nog je ervaringen delen tijdens de diners en om 22 uur pas terug zijn op je hotelkamer. Je mail doorwerken tot 24.00 uur en dan nog even snel deze blog schrijven tot 1.00 uur om de volgende dag weer om 7.00 uur op te staan. Mijn excuses als er af en toe taalfouten tussen staan, maar de dagen zijn gewoon te kort.

Ik heb deze week in ieder geval heel veel geleerd. Misschien ben ik ondertussen ook wel besmet met het Buffett virus en overtuigd van het concept value beleggen. Deze reis heeft mij in ieder geval een breder aspect op beleggen in het algemeen gegeven. Door de discussies met mijn medecursisten heb ik tevens een andere kijk op de wereldeconomie. Normaal bekijken wij dit alleen als Europeanen, maar nu heb ik de kans gehad om dit eens van de andere kant(en) te kunnen bekijken. Naast de opgedane kennis en ervaringen heb ik ook weer een aantal nieuwe ideeën kunnen opdoen. Ik heb een leuke lijst met nieuwe aandelen, waarin ik me de komende tijd zal gaan verdiepen.

Zoals Warren Buffett zegt: Blijf weg van credit card en investeer in jezelf. Deze investeringen is het zeer zeker waard geweest en als ik de kans krijg zal ik het zeer zeker overdoen. Niet alleen ik profiteer ervan, maar ook onze relaties.