Het eerste kwartaal van 2024 was voor Shell-CEO Wael Sawan het derde in zijn vorig jaar aangekondigde “sprint van tien kwartalen” om kosten te besparen, minder rendabele bedrijfsonderdelen te reorganiseren en geld terug te geven aan aandeelhouders in plaats van te investeren in nieuwe projecten. De cijfers van het olieconcern laten precies zien dat Sawan aan het doen is wat hij heeft beloofd. Op korte termijn levert dat een goed financieel resultaat op. Na elk kwartaal dat verstrijkt wordt het tegelijkertijd steeds duidelijker dat Shell op langere termijn uit een ander vaatje dan een olievaatje zal moeten tappen om ook na de energietransitie relevant te blijven.
Goed financieel resultaat door ijzeren discipline
Door de vooraankondiging die Shell tegenwoordig doet waren de financiële resultaten vanmorgen weinig verrassend. De olie- en gasdivisies lieten opnieuw goede prestaties zien. Hetzelfde gold in de eerste drie maanden van het jaar voor de chemiedivisie. Het echte werk van Sawan vindt momenteel achter de schermen plaats. De goede operationele resultaten werden gebruikt om meer dan gepland af te schrijven op niet-kernactiviteiten in onder andere chemie en windenergie. Kenmerkend was ook dat de nieuwe investeringen met $4,5 miljard veel lager uitvielen dan de $7,1 miljard in het vorige kwartaal. Onder aan de streep bleef er voor het concern een overvloedige $7,7 miljard aan winst over, die een nieuwe aandeleninkoop van $3,5 miljard in het tweede kwartaal mogelijk maakt.
Shell is geen prijszetter
In een wereld met veel complexiteit door almaar toenemende geopolitieke spanningen is het iedere keer weer belangrijk om te beseffen dat Shell geen prijszetter is. Het huis en het huishoudboekje op orde brengen is iets wat Sawan met zijn team kan doen, maar daarmee redt hij het niet op langere termijn. De grote Amerikaanse concerns ExxonMobil en Chevron wisten vorig jaar met overnames van tientallen miljarden hun marktmacht verder te vergroten. De Amerikaanse overheid steunt dat, omdat de strategische oliereserve in historisch perspectief nog steeds erg laag is. Het besef is alom aanwezig dat zelf kunnen voorzien in het opwekken van de benodigde energie allesbepalend is voor de internationale concurrentiepositie en daarmee voor de binnenlandse economie.
In Europa, nog altijd de thuisbasis voor Shell, weet men dat het ten aanzien van fossiele brandstoffen niet kan concurreren met het Midden-Oosten en de Verenigde Staten. Daarom wordt er (net als in China overigens) fors ingezet op duurzame alternatieven. Shell is daar onder CEO Ben van Beurden voor een deel in meegegaan, maar het heeft de oliereus geen applaus opgeleverd van aandeelhouders. Sawan draait de investeringen daarom nu met rasse schreden terug. De alleszins matige cijfers vanmorgen van Deense volhouders in windenergie, Vestas en Ørsted, laten wederom zien dat hij daarin op korte termijn gelijk heeft. Productie is momenteel nog steeds verlieslatend en risico’s blijven groot.
Geopolitieke spanning vertraagt de energietransitie
In het Verenigd Koninkrijk werd in de eerste drie maanden van dit jaar voor het eerst in de geschiedenis meer elektriciteit opgewekt met duurzame bronnen dan met fossiele brandstoffen. Dat is een enorme mijlpaal te noemen. De trend is onomkeerbaar, dat beseft Shell zich ook. China maakt zich op om de wereld te ‘overspoelen’ met goedkopere zonnepanelen en windturbines, op een manier die we nu al zien bij de distributie van elektrische auto’s. Het is veelzeggend dat Janet Yellen, de Amerikaanse minister van Economische Zaken, in de afgelopen weken haar zorgen daarover al meerdere malen heeft uitgesproken. Hogere invoerrechten of nieuwe sancties lijken aanstaande. Dat zal de energietransitie wellicht vertragen, maar niet stoppen.
Shell voor beleggers
Ook voor beleggers is het belangrijk te beseffen dat Shell geen prijszetter is en niet de stuurman maar slechts de navigator is. De prijs van energie is bijna allesbepalend voor de koersontwikkeling van het aandeel Shell. Het aandeel staat in de buurt van de hoogste koers ooit door aanhoudend hoge olie- en gasprijzen. Het ziet er niet naar uit dat daar op korte termijn verandering in komt, omdat alle olie en gas producerende landen hun inkomsten hard nodig hebben voor de binnenlandse begroting. In combinatie met de focus op discipline van Sawan is dat voor aandeelhouders een geruststellende gedachte. Wie de geschiedenis van de olieprijs kent, weet dat het tij plotseling kan keren door externe gebeurtenissen. Zodra de energieprijzen structureel gaan zakken is het opletten geblazen.
Geschreven door eToro’s marktanalist Jean-Paul van Oudheusden
