De voortdurende handelsperikelen tussen China en de VS beginnen hun tol te eisen. Techgigant Apple heeft plannen om 15% – 30% van zijn productiecapaciteit uit China over te hevelen naar landen in Zuidoost-Azië. Het bedrijf is doende om zijn supply chain fundamenteel te heroverwegen.
De handelsoorlog is uiteraard niet de enige aanleiding voor de heroverweging. Er spelen meerdere factoren zoals een te laag geboortecijfer en oplopende kosten voor arbeid spelen ook een rol. De dominante factor is toch de handelsoorlog. Apple is er nu van overtuigd, dat het onder de huidige omstandigheden onverstandig is om alle eieren in één mandje te bewaren. Het bedrijf onderkent nu, dat het te risicovol is om feitelijk alleen op China te leunen voor de productie van zijn goederen. Factoren als een te laag geboortecijfer en te dure arbeid zullen bovendien niet veranderen als de handelsoorlog eenmaal beëindigd is.
Het succes van Apple is in de afgelopen decennia feitelijk gebouwd op Chinese productiecapaciteit. Het aantal goed geschoolde arbeiders leek eindeloos groot en bleek in staat om op elk gewenst moment elke order in te vullen. Maar het bleef niet alleen bij produceren en in elkaar zetten. Rondom deze fabrieken is in de afgelopen decennia een ecosysteem gegroeid van toeleveranciers, componentenbouwers en noem maar op. Pakweg 5 miljoen Chinezen verdienen direct of indirect hun dagelijks brood van Apple. Saar zitten maar liefst 1,8 miljoen software- en IOS App ontwikkelaars bij.
Dit ecosysteem laat zich niet een-twee-drie naar elders overplaatsen. Dat beamen betrokken partijen volmondig. Het is een inspanning voor de lange termijn en pas over misschien drie jaar zullen de eerste resultaten zichtbaar worden. Bij Apple zijn ze doordrongen van de impact van de beslissing, maar de keuze voor diversificatie is op goede gronden gedaan. Al in de 2de helft van 2018 zijn er teams gevormd van 30 personen of meer die aan tafel gegaan zijn met de toeleveranciers om over de productieplannen te praten. Sommige van die teams zijn ook met overheden in de slag gegaan om te bezien of en in hoeverre die overheden bereid waren tegemoet te komen aan de eisen en plannen van Apple.
Belangrijke spelers als Foxconn, Pegatron, Wistron en Quanta Computer zijn uitgenodigd plannen te presenteren voor productie buiten China. Het gevolg daarvan is weer, dat toeleveranciers van deze belangrijke spelers ontwikkelingen op de voet volgen en op hun beurt weer plannen maken de Foxconns te gaan volgen naar het buitenland. Aldoende wordt een immens traject opgestart. Meer dan 90% van alle Appleproducten wordt nu in China geassembleerd. In 2018 waren er meer Chinese toeleveranciers aan Apple dan Amerikaanse of Japanse. China leverde in 2018 41 van de top 200 toeleveranciers.
Beoogde bestemmingen zijn landen als Mexico, India, Vietnam, Indonesië en Maleisië. Voorlopig heeft Apple nog geen tijdspad aan zijn toeleveranciers opgelegd. Het wordt dan ook een gigantische operatie en het zal niet meevallen om elders dezelfde faciliteiten en infrastructuur te vinden die zich laten vergelijken met die in China. Daar kwam Apple bijna letterlijk in een gespreid bedje. Aan alle eisen was meer dan voldaan.
Of dat elders ook te vinden is, valt te betwijfelen. Mocht er een keuze gemaakt worden, dan zal het zeker 18 maanden duren voordat de eerste producten van de band rollen. In eerste instantie zal het bovendien om slechts bescheiden volumes gaan. Op den duur moet deze nieuwe capaciteit niet alleen de markt in de VS gaan bedienen, maar ook nieuwe markten zoeken. De nieuwe supply chains zijn simpelweg te groot!
De grote vraag is of de plannen van Apple een incident blijken te zijn of dat ze het begin van een trend worden. Zullen andere multinationals het voorbeeld van Apple gaan volgen en China gedeeltelijk gaan verlaten om zo minder afhankelijk van dat land te worden?
Cor Wijtvliet is zelfstandig gevestigd analist
