Banken in kritieke toestand

Banken zijn van vitaal belang voor de economie. In de VS is de stimulering door de FED aan zijn einde aan gekomen. De Amerikaanse centrale bank heeft inmiddels tot tweemaal toe verhoogd naar het huidige niveau van 0,75%. In Europa, Japan en China stimuleren de centrale banken nog volop om de kwakkelende en met schulden overladen economieën uit het dal te laten krabbelen. De verwachting is wel dat de ECB haar stimuleringsprogramma in 2017 gaat afbouwen.

• Europese banken zijn ook in 2017 nog steeds te zwak gekapitaliseerd. Risico’s blijven groot.
• Strenge regelgeving van de ECB beperkt de armslag van de Europese banken bijvoorbeeld op het gebied van de kredietverlening. Dat beperkt de winstgevendheid.
• Amerikaanse banken zullen profijt hebben van het aantreden van Donald Trump als nieuwe president. De strenge regelgeving zal waarschijnlijk deels afgebouwd worden.
• FinTech startups dwingen gevestigde banken hun organisatie op de kop te zetten.

Sinds het uitbreken van de financiële crisis is er veel nagedacht over de toekomst van het bankwezen. De gedachte was dat de banken getemd moesten worden. Het ongeremd zoeken naar meer winst had niet alleen veel banken naar de rand van de afgrond geduwd, maar ook complete landen. Uit recent onderzoek van McKinsey komt het beeld naar voren, dat de bancaire sector waarschijnlijk een mooie toekomst achter zich heeft. Op korte termijn wordt de winstgevendheid door meerdere factoren bedreigd. Zaken als een aanhoudend zwakke wereldeconomie, digitalisering en regeldrift kunnen banken in de ontwikkelde wereld tot wel 25% van hun winst kosten. In totaal gaat het dan om een bedrag van $ 90 miljard.

Toenemende regeldruk jaagt de kosten op een breed front omhoog en dan is Bazel IV nog in de maak. De grootste dreiging voor banken komt niet in de vorm van een te trage economische groei of regeldruk, maar uit de hoek van de digitale disruptie. Toezichthouders waren aanvankelijk zeer terughoudend waren over het mogelijk toetreden van niet-banken tot de wereld van de financiële dienstverlening. Ze beginnen hun schroom geleidelijk te verliezen en dat betekent dat deze markt open komt te liggen voor grote techbedrijven als Amazon of Google. Positief is wel, dat banken niet lijdzaam afwachten, maar nu al de samenwerking zoeken met fintech- en digitale bedrijven. Met behulp van big data en data analytics proberen ze hun omzet en winstgevendheid te vergroten.

Uit het genoemde onderzoek van McKinsey komt naar voren, dat de Amerikaanse banken er relatief het beste voorstaan om de huidige beproevingen te boven te komen. De verkiezing van Trump tot president zal waarschijnlijk tot gevolg hebben dat de regeldruk gaat verminderen. De grootste uitdaging voor banken in de VS, maar ook voor die uit Japan, komt uit de hoek van de digitale wereld. Afhankelijk van de heftigheid kan de digitale disruptie de banken tot 2020 misschien wel $ 45 miljard aan winst kosten. Minder regelgeving kan dan een verzachtend effect hebben. Voor banken in Europa en het Verenigd Koninkrijk staat er onder de huidige omstandigheden ongeveer 35 miljard aan winst op het spel. Dat is 31% van de totale winst. Als de digitale disruptie aan kracht gaat winnen, dan kan de winstgevendheid in 2020 dalen van $ 110 miljard nu naar $ 50 miljard. De Return on Equity (RoE) kan dan dalen naar een wel zeer magere 1% à 2%.

In de Opkomende Markten staan de zaken er iets anders voor. Ze zijn structureel meer winstgevend dan hun westerse tegenvoeters en kennen ook een veel hogere RoE.

De banken zijn in deze landen wel kwetsbaar voor de kredietcyclus. Als de economie in de Opkomende Markten gaat vertragen, dan kunnen volgens McKinsey kredietverliezen oplopen tot een bedrag van $ 250 miljard, waarvan dan $ 220 miljard voor rekening van China komt. Gelukkig kunnen Chinese banken tegen een stootje.

Het onderzoek van McKinsey, a brave new world for global banking, doet drie aanbevelingen, waardoor banken hun positie en winstgevendheid kunnen verbeteren. De eerste aanbeveling is dat banken hun veerkracht en weerbaarheid verhogen. In eerste instantie betekent dat vooral het structureel verlagen van de kosten. Op grote schaal inzetten op digitalisering van de bedrijfsprocessen is daarbij van vitaal belang. Dat levert de grootste structurele besparingen op en dat is van belang om de balans verder te versterken. De tweede aanbeveling is dat banken kritisch naar hun businessmodel kijken en dat aanpassen aan de nieuwe digitale omgeving. Banken moeten zich gaan ontwikkelen tot digitale platforms voor data- en digitale analyse. De weg daarnaartoe is door sommige al ingeslagen door de samenwerking te zoeken met fintechbedrijven en aanbieder van digitale platforms. Dat alles vraagt om een verregaande vernieuwing van het traditionele bedrijf en dat is dan ook de derde aanbeveling. Banken moeten hun organisatorische structuur diepgaand gaan veranderen op basis van nieuwe technologieën. Op die manier kunnen banken beter inspelen op het hoge tempo van innovatie. Banken mogend daarbij niet vergeten het hele bedrijf mee te nemen in dit veranderingsproces. Zo niet, dan neemt de kans op falen alleen maar toe!

ER Capital Vermogensbeheer is terughoudend jegens (Europese)banken. Toch heeft ER Capital Vermogensbeheer twee Europese banken in de Modelportefeuille opgenomen en wel ABN Amro en ING Groep.

ABN Amro: Koersdoel € 27,00
Kredietportefeuille ontwikkelt zich voorspoedig
De bank begint greep te krijgen op zijn kosten
Waarderingen zijn gematigd en het dividendrendement is aantrekkelijk

ING Groep: Koersdoel € 17,80
Alle belangrijke onderdelen van de bank dragen bij aan de resultaten
Voorzieningen voor dubieuze leningen zijn fors gedaald
De waarderingen zijn gematigd en het dividendrendement is aantrekkelijk

Gratis nieuwsbrief

ER Capital biedt wekelijks tips voor beleggers. Schrijf u nu vrijblijvend in op hun gratis nieuwsbrief.

Dit is een opinie van ER Capital en het mag niet worden opgevat als beleggingsadvies of uitnodiging om te gaan beleggen. In het verleden behaalde rendementen bieden geen garantie voor de toekomst. De redactie heeft geen positie in de genoemde effecten. Op dit artikel is onze disclaimer van toepassing.