Het was nog niet zo lang geleden een algemeen geaccepteerde werkwijze. De ceo runde zijn bedrijf en raadpleegde de aandeelhouder wanneer het hem uitkwam. Maar de tijden zijn veranderd en de relatie tussen ceo en aandeelhouder ook. De laatste is niet langer het lam, maar veeleer de wolf die de ceo belaagt wanneer het hem uitkomt. De ceo moet daarom voortdurend in gesprek gaan en zelfs gaan samenwerken als hij zijn positie wenst te behouden en in voorkomende gevallen zelfs zijn bedrijf wil behouden.
Er zijn altijd activistische aandeelhouders geweest, maar sinds de financiële crisis is hun gewicht toegenomen. Maar niet alleen aandeelhouders komen in het geweer, zelfs de asset manager laat steeds vaker van zich horen. Dat heeft tot gevolg dat bedrijven op een andere manier geleid worden.
Zo hebben activistische aandeelhouders bedrijven gedwongen hun strategie geheel of deels aan te passen. Ook zien bedrijven zich gedwongen anders om te gaan met de allocatie van kapitaal en moeten ze nadenken over hun structuur. Activisten zien hun eisen steeds vaker en steeds gemakkelijker ingewilligd. Volgens onderzoekers van Lazard zijn van de 67 activistische campagnes er slechts vier uitgedraaid op een stemming door aandeelhouders. In 19 gevallen ging het management akkoord. Hetzelfde zal waarschijnlijk het geval zijn bij de resterende 48 campagnes.
Activisten roeren zich steeds vaker zowel voor als na belangrijke en zwaarwegende beslissingen. Voorbeelden daarvan zijn de bezwaren tegen de overname van Celgene door Bristol-Myers Squibb of de overname van Raytheon door United Technologies. Het komt ook voor, dat activisten de loftrompet steken over de bedrijfsstrategie zonder dat er van een belangrijke overname sprake is of dreigt te zijn. Al die bemoeienissen hebben ertoe geleid, dat besluiten door het topmanagement niet langer een decreet is, maar veeleer een uitnodiging voor een verdergaand debat. Een slimme ceo gaat daarom steeds vaker het gesprek aan met zijn aandeelhouders om consensus te bouwen en problemen en onbegrip te voorkomen. Een mooi voorbeeld daarvan is de recente fusie tussen Ceasars Entertainment en Eldorado Resort. Carl Icahn had er bij het management op aan gedrongen om Caesars in de etalage te plaatsen. Toen dat gebeurde, toonde hij zich buitengewoon ingenomen.
Sinds kort laten ook de asset managers van zich horen. Ze moeten wel. Steeds meer geld vloeit naar etf’s en naar andere passieve strategieën. Om hun meerwaarde te bewijzen, nemen asset managers nu vaker het woord en komen ze in het geweer. Ze treden echter minder nadrukkelijk naar buiten dan de activist. Ze publiceren brieven, voeren campagnes in de pers en sturen zo af en toe een tweet naar buiten om het management te beïnvloeden. Zo toonden Wellington Management, Invesco en T Rowe Price zich ook niet ingenomen met de koopdrang van Bristol Myer Squibb.
Zoals zo vaak loopt de wetgeving achter bij de nieuwe realiteit. Daardoor zijn bedrijven en overige aandeelhouders in het nadeel als het erom gaat de agenda van de nieuwe ‘debaters’ te begrijpen en te doorgronden. Het lijkt echter slechts een kwestie van tijd dat er een nieuw juridisch raamwerk komt, waarbinnen activisten hun portfolio moeten prijsgeven en tevens hun bedoelingen. Ook zullen er nieuwe afspraken gemaakt moeten worden over begrippen als bijvoorbeeld ‘lange termijn’. Is dat twee jaar of is dat 10 jaar. Dat is van belang als het gaat om zaken als environmental, social and governance (ESG). Die gaan beleggers steeds meer aan het hart.
De ceo van vandaag moet ervan doordrongen raken dat investor relations geen tijdrovende bijzaak is, maar een strategische noodzaak. Het gaat er nu om te doorgronden wie zijn aandeelhouders zijn en wat hun bedoelingen zijn!
Cor Wijtvliet is zelfstandig gevestigd analist
