Dat was even een flinke spike voor de VIX, afgelopen vrijdag: +22,6%. Gedurende drie achtereenvolgende handelssessies steeg deze index vorige week zelfs 55%. Beleggers lijken weer wat beweeglijkheid op de aandelenmarkt te verwachten. De VIX: voor de ene belegger is het gesneden koek, de ander kijkt je glazig aan als je erover begint. Daarom vanaf deze plek een paar toelichtende opmerkingen over wat sommigen wel de ‘graadmeter van de angst’ noemen.
Om met de term zelf te beginnen: de letters VIX vormen het ticker symbol van de zogenoemde Volatility Index, genoteerd aan de Chicaco Board Options Exchange. Volatiliteit, ofwel beweeglijkheid van de markt, wordt in de beurswereld doorgaans niet als iets positiefs gezien. Een beweeglijke beurs -de VIX meet specifiek de (verwachte) volatiliteit van de S&P500 Index- duidt veelal op onrust, onzekerheid en nervositeit.
Zoals u wellicht weet, bestaat de premie van een optie uit meerdere componenten. Een daarvan is de volatiliteitwaarde, ofwel de verwachte beweeglijkheid van de onderliggende waarde. De VIX-index wordt berekend aan de hand van die verwachte beweeglijkheid. Daarbij loopt de VIX op, naarmate de verwachte beweeglijkheid binnen de optiepremie toeneemt. Optiehandelaren menen op die momenten dat de marktomstandigheden (relatief) risicovol zijn, en dat daarom een hogere beweeglijkheidpremie gerechtvaardigd is.
Profiteren van onrust
Beleggen in de VIX kan om verschillende redenen de moeite van het overwegen waard zijn. De VIX-index ontwikkelt zich veelal -in 80% van de gevallen, volgens persagentschap Bloomberg– tegengesteld aan de S&P500. Ofwel: de VIX stijgt bij een dalende S&P500, wat aansluit bij het idee dat volatiliteit doorgaans als een bearish signaal gezien wordt. Beleggers die een daling van de beurs verwachten en geld willen verdienen aan die visie, zouden dus kunnen kiezen voor een investering in de VIX. Hierbij dienen zij zich wel te realiseren dat de volatiliteitindex zelf ook aan de nodige beweeglijkheid blootstaat. In november 2008 bereikte de VIX een hoogte van ruim 80, terwijl deze maand niveaus van onder de 17 werden aangetikt. Ter vergelijking: het gemiddelde niveau van de VIX Index lag de afgelopen twintig jaar rond 20. De uitslagen kunnen derhalve fors zijn, zoals vorige week andermaal duidelijk werd.
Ook als hedge van een bestaande aandelenportefeuille kan een belegging in de VIX interessant zijn. Wie een onrustige markt verwacht, maar geen afscheid wil nemen van zijn aandelenportefeuille, zou posities op de VIX kunnen innemen. De oplopende VIX kan het eventuele verlies op de aandelenbeleggingen (deels) compenseren.
De VIX-index is een ‘meetindex’ van optiepremies en heeft als zodanig geen feitelijke onderliggende waarde. Dit in tegenstelling tot, bijvoorbeeld, een aandelenindex. De VIX is verhandelbaar gemaakt via futures. Voor wie dat veel te ingewikkeld klinkt: door bepaalde financiële instellingen worden eigen producten rond de VIX uitgegeven. Hierdoor is het beleggen in (futures op) deze volatiliteitindex ook mogelijk geworden voor beleggers die zich liever verre houden van de futures-markt zelf. Zo geeft Barclays zogenoemde iPath S&P 500 VIX Futures ETN Notes uit. Met deze Notes kunnen beleggers profiteren van de bewegingen van VIX futures. Mogelijkheden om te beleggen in de VIX zijn er dus. De vraag is nu: gaan de aandelenbeurzen inderdaad stormachtige tijden tegemoet? Of blijft het bij het briesje van vorige week?
Allard Gunnink
Disclaimer
Allard Gunnink is als redacteur werkzaam voor CoBeleggen. CoBeleggen is een initiatief van de Beleggers Coöperatie Nederland U.A. Deze column is niet bedoeld als beleggingsadvies.
