Het wordt een hete zomer in Tokio. Het verlies van de Fukushima centrale als gevolg van de tsunami van 11 maart en verplicht onderhoud op andere locaties, betekent dat in augustus slechts 14 van de 54 nucleaire installaties in bedrijf zijn. Daardoor ontstaat een mogelijk tekort aan elektriciteit in de regio rond de hoofdstad van Japan.
Temperaturen kunnen in Tokio in de periode oplopen tot soms wel 40 graden Celsius. Om ‘blackouts’ te voorkomen heeft de overheid bedrijven gevraagd het elektriciteitsverbruik met 15% te reduceren. Het gebruik van airconditioners moet worden gelimiteerd en kantoorthermostaten op 28 graden worden gezet.
Op 15 juni is in Japan de overheidscampagne “Super Cool Biz” gelanceerd, waarmee de immer keurig in pak gestoken Japanners worden aangespoord om meer casual naar het werk te gaan om de hitte te weerstaan. Binnen de ministeries zelf zijn polos, Hawaï shirts en sneakers nu acceptabel. Retailers doen goede zaken. Zo hebben Rakuten en Fast Retailing (grootste aandeel in de Nikkei-index) de omzet in casual kleding omhoog zien schieten.
Opvallend is ook de vraag naar “goya” bij tuincentra. Oftewel een klimopplant die zo’n vier meter hoog en drie meter breed wordt en ideaal is om zonlicht te blokkeren en zodoende huizen koel houdt. Rakuten meldt een vernegenvoudiging in de verkoop van goya gerelateerde tuinartikelen.
Hitachi, de tweede grootste werkgever in Japan, behangt haar fabrieken met goya en deelt de zaden uit aan werknemers voor thuis. Dezelfde stap heeft de producent van elektronische componenten Kyocera (4e grootste aandeel in de Nikkei-index) genomen. Ondertussen heeft Shiseido, de grootse producent van cosmetica in het land, de verkopen van haar Sea Breeze mint-lotion met 30% zien toenemen. Ook cool.
Sommigen pakken het groter aan. Masayosi Son, de 53-jarige miljardair en CEO van telecomgigant Softbank (3e grootste aandeel in de Nikkei-index) is van plan grote centrales met zonnepanelen te bouwen in ruil voor toegang tot het transmissienetwerk. Deze solar-boerderijen kunnen worden gebouwd op de 20% ongebruikte landbouwgrond in Japan met een opwekcapaciteit van 50 gigawatt, bijna gelijk aan de capaciteit van Tokyo Electric Power Company, de eigenaar van de Fukushima centrale.
Son, de rijkste man van Japan, heeft een trackrecord van succesvol ondernemerschap en vergaarde een vermogen met de uitvinding van de vertaalmachine en de export van de Space Invaders speelautomaat. U weet wel, die vroeger in de cafetaria om de hoek stond. In de jaren ’80 ging hij de concurrentie aan met de gevestigde telefoonmaatschappijen en in 2001 brak hij de breedband internetmarkt open.
Nu ruikt Son kansen om de monopolies van de gevestigde nutsbedrijven aan te pakken. Tegelijkertijd trekt hij zich het lot aan van de 50.000 huishoudens die huis en haard hebben verloren in de tsunami ramp. Son heeft 10 miljard yen gedoneerd aan de slachtoffers plus zijn salaris tot aan zijn pensioen.
Premier Naoto Kan heeft wel oren naar het plan van de Softbankbaas. Kan zei vorige maand tijdens zijn speech bij de G8 meeting in Parijs,dat Japan er naar streeft om tot en met 2020 het percentage schone energie naar 20% te tillen. Op dit moment is de energiemix van Japan: 25% nucleair, 40% kolen & olie, 25% LNG en slechts 10% duurzaam, waarvan 8% uit water wordt opgewekt. Son zei tijdens een conferentie op 26 mei, dat de jaarlijkse 3 biljoen yen aan revenuen die Softbank genereert, zouden kunnen worden geïnvesteerd in de ‘solar farms’.
Het plan wordt mede ondersteund door Haruo Shimada, de president van de universiteit van Chiba en speciale adviseur van de Japanse overheid. In het getroffen gebied in Tohoku is veel landbouwgrond onbruikbaar vanwege zoutpenetratie. Hier zou een economische ‘solar zone’ kunnen worden gebouwd, die bij een investering van een biljoen yen ($ 12,4 miljard dollar) meer dan 100.000 full-time banen oplevert en indirect nog veel meer. Dat zou de werkloos geraakte boeren en vissers helpen en tevens komen daarmee de overheidsdoelstellingen ten aanzien van duurzame energie in zicht. Het helpt Japan minder afhankelijk te worden van olie en kolen uit het buitenland.
Maar Japan zou Japan niet zijn als het niet nog gekker kon. Onderzoekers van Shimizu Corp. hebben een plan ontwikkeld om een ring van zonnepanelen aan de evenaar van de maan te monteren. Deze zogenaamde Luna Ring zou de maan in een reuze discobol veranderen, waardoor het mogelijk moet zijn continu 13.000 terawatt aan zonne-energie naar de aarde te ‘beamen’ middels ‘laser’ of ‘microwave’. De Luna Ring zou 6800 mijl lang moeten worden en 248 mijl breed.
Aan plannen geen gebrek in Japan, maar politiek gezien lijkt elk besluit een heet hangijzer. Misschien dat het met Hawaï shirt aan achter de goya straks beter gaat.
Marco Balk
Intereffektfunds
Bronnen:
• Japan’s richest man challenges nuclear future with nationwide solar plans – Bloomberg
• Green curtains surge in face of power shortage – Japan Times
• How the Japanese plan to turn the moon into a mirrorball – Daily Mail Reporter
• Building a solar energy economic zone along Japan’s east coast – East Asia Forum
• Japan wants businessmen to shed suits, save energy – Yahoo!news
