Twee stapjes naar voren, een stapje terug. Zo lijkt het sentiment onder particuliere beleggers zich te ontwikkelen. Na een flinke stijging naar 114 in augustus, kwam de ING BeleggersBarometer in september uit op 105 punten. Toch is de score van september altijd nog aanzienlijk hoger dan het gemiddelde van heel 2013. De daling lijkt vooral te komen door een negatiever oordeel over de eigen financiële situatie en de eigen beleggingsportefeuille. Daarnaast verwacht maar liefst 55% van de beleggers een economische krimp door de maatregelen die op Prinsjesdag zijn gepresenteerd.
Eigen financiële situatie verdrukt positief economisch nieuws
Waar het oordeel van particuliere beleggers over de algemene economische situatie van de afgelopen drie maanden redelijk gelijk is gebleven, is dat over de eigen financiële situatie significant negatiever geworden. Bijna de helft vindt dat deze is verslechterd, vergeleken met slechts 33% een maand eerder. En waar in augustus nog 47% van de beleggers een waardestijging van de eigen portefeuille mocht noteren, is deze groep in september gekrompen naar 37%.
Bob Homan, hoofd van het ING Investment Office, snapt de teneur van de beleggers wel. “Uiteindelijk komt het gevoel dat mensen hebben toch vooral uit het feit hoe zij zelf de situatie ervaren. Wanneer je zelf de broekriem moet aanhalen, ben je minder snel geneigd om positief over de economie te denken. Toch zijn er zeker economische lichtpunten te zien. Denk bijvoorbeeld aan het herstel van de Eurozone. Daar is het einde van de recessie in zicht, eerder dan aanvankelijk werd verwacht. Daarnaast hebben beleggingsportefeuilles het in september over het algemeen goed gedaan, zowel aandelen als obligatiekoersen stegen.”
Komende drie maanden: gemengde gevoelens
Ondanks de positieve ontwikkelingen, blijft de belegger kritisch. Vergeleken met vorige maand is de groep die een economische teruggang verwacht gegroeid, van 26% naar 36%. Ook over de eigen financiële situatie is de stemming niet beter geworden: 38% verwacht daarvan een verslechtering, vergeleken met 27% vorige maand. En waar vorige maand nog de helft van de beleggers geld overhad om extra te beleggen, is deze groep gekrompen naar 39%. Hier staat tegenover dat nog steeds 42% denkt dat de waarde van de beleggingen zal stijgen en verwacht slechts 14% een daling. Dit sentiment loopt parallel aan de verwachting van de AEX: de helft van de beleggers denkt dat de AEX de komende drie maanden gaat stijgen; 28% verwacht een gelijke stand en 23% een daling.
Economische krimp verwacht
Meer dan de helft van de beleggers verwacht een economische krimp door de maatregelen die op Prinsjesdag zijn gepresenteerd. Slechts 17% verwacht een economische groei. Opvallend is overigens dat voor driekwart van de beleggers dit verwachte economische ontij geen aanleiding is om meer buiten dan binnen Nederland te gaan beleggen. Volgens Homan zouden beleggers juist gebaat zijn om meer over de grenzen heen te kijken: “Juist op het moment dat je je kwetsbaar voelt in Nederland, loont het om over de grens te beleggen. Je spreidt hiermee je risico en bent minder afhankelijk van één politieke en economische situatie. Achter de dijken blijven zitten en hopen op betere tijden lijkt op dit moment niet te lonen.”
Twee stapjes naar voren, een stapje terug, is nu precies waar het bij een index ook om draait. En als men goed kijkt ziet de grafiek van de beleggersbarometer er hetzelfde uit als de grafiek van een beurs. Dit is het gedrag van de collectieve psyche, welk in (wederkerende)patronen gaat. Deze grafiek is met gemak te analyseren met de Elliott wave methode, en zelfs met Fibonacci tools. Eigenlijk is alles waar het menselijk gedrag aan te pas komt te analyseren, dit heeft namelijk een constante in zich. Ralph Nelson Elliott heeft dit ooit ontdekt, en hier is de Elliott wave theorie uit voort gekomen.
Eén maand zegt nog niets, het is een correctie binnen het groter geheel, net als op een index gebeurt natuurlijk.