De cyclus van toenemende geopolitieke risico’s houdt aan, waardoor goud op 10 augustus naar een maandelijks hoogtepunt van $1807 per ounce steeg, toen China militaire oefeningen hield boven en rond de regio Taiwan. Het machtsvertoon was ongekend. In een opiniestuk in de Wall Street Journal stellen Hal Brands en Michael Beckley dat de nieuwe militaire capaciteiten van China, in combinatie met de afnemende Amerikaanse militaire macht sinds half 2020, het land de kans biedt om Taiwan weer bij China in te lijven.1
Volgens de RAND Corporation zou één jaar van oorlog in de regio Taiwan het BBP van Amerika met 5-10% laten dalen en die van China met 25-35%.2 Logischerwijs zijn het menselijk lijden en de economische kosten van een poging tot eenwording onbetaalbaar. Aan de andere kant dachten ook velen dat Rusland Oekraïne nooit zou aanvallen…
Goud kwam de rest van augustus lager uit en eindigde tegen $ 1711,04 per ounce, een verlies van $ 54,90. Op 15 augustus presenteerde China cijfers over retailverkopen, industriële productie en werkloosheid, die beneden alle verwachtingen waren.
Dit leidde tot een verkoopgolf van grondstoffen, waaronder goud. Goud stond ook onder druk van de Amerikaanse dollar, die op 29 augustus een nieuw hoogtepunt in twintig jaar tijd bereikte. De dollar won aan kracht toen Powell, de voorzitter van de Amerikaanse Federal Reserve Bank (Fed), aangaf dat de Fed er klaar voor is om de rente verder te verhogen en deze langer hoog kan houden om de inflatie te bestrijden.
Goudaandelen lijken de stijgende kosten grotendeels te hebben ingeprijsd
De rapportage over het tweede kwartaal werd in augustus afgesloten en de resultaten waren niet goed. Bedrijven werden getroffen door een combinatie van dalende metaalprijzen en stijgende kosten, wat leidde tot minder inkomsten en kostenherzieningen. De meeste bedrijven verschoven de kostenverwachtingen naar de bovengrens of stelden ze hoger bij.
We nemen het bedrijven niet kwalijk, omdat ze het grootste deel van de kostenstijgingen niet in de hand hebben. Niemand hield in januari rekening met een oorlog in Oekraïne. Brandstof, energie en consumptiegoederen die gelinkt zijn aan de petrochemische keten zijn enkele van de belangrijkste veroorzakers van de prijsstijgingen. Een andere wordt gevormd door de arbeidstekorten, die wereldwijd optreden. De oorspronkelijke prognose van het bedrijf ging uit van een kosteninflatie van 3-6% in 2022, maar die ramingen zijn verdubbeld en de AISC (All-In Sustaining Costs) bedragen nu gemiddeld ongeveer $ 1200 per ounce.3
De marges blijven goed genoeg om het dividendbeleid te ondersteunen en veel bedrijven blijven aandelen inkopen. De onzekerheid over de lengte van deze periode met stijgende kosten lijkt grotendeels te zijn ingeprijsd in goudaandelen, want de NYSE Arca Gold Miners Index4 (GDMNTR) presteerde in het tweede kwartaal 15,5% slechter dan goud. In augustus daalde de GDMNTR nog eens met 8,7% en de MVIS Global Junior Gold Miners Index5 (MVGDXJTR) daalde met 11,7%.
Inflation Reduction Act = Inflation Induction Act?
De inflatie nam in juli af, omdat de U.S. Producer Price Index6 met 9,8% daalde7 en de U.S. Consumer Price Index8 met 8,5%.9Dat is nauwelijks iets om te vieren, maar wellicht geeft het aan dat het ergste voorbij is. Het Amerikaanse Congres heeft in augustus de Inflation Reduction Act aangenomen. Dat is ook geen reden voor feest, omdat we ons door de onderdelen van deze wet afvragen of deze de inflatie niet verder zullen verhogen. Door de wet worden de belastingen op bedrijven verhoogd, die meestal worden doorberekend aan de consument in de vorm van hogere prijzen.
De wet voorziet daarnaast in meer belastingcontroles, wat de nalevingskosten voor belastingbetalers verder verhoogt. De wet levert daarnaast een aantal voordelen op het gebied van groene energie op. Alhoewel dit voordelig is voor het milieu kost groene energie meer dan fossiele brandstoffen en wordt hierdoor de vraag naar metalen gestimuleerd, waardoor de opwaartse druk op de prijzen hoog blijft. En alhoewel de regering beweert dat de Inflation Reduction Act de inflatie kan verminderen, zal het begrotingstekort door de laatste vier wetsvoorstellen van de regering, in combinatie met de verlichting van de studieschuld, aanzienlijk toenemen.
Inflatie wordt gestimuleerd door een te grote vraag en/of een gebrek aan aanbod. Het Congres en de regering kunnen het aanbod reguleren door bedrijven in staat te stellen goederen en services goedkoper te produceren. Dit kan gestimuleerd worden met beloningen voor investeringen in kapitaal, capaciteit en technologie. En dit ontstaat weer door lagere belastingen, minder regelgeving, specifieke trainingen en een immigratiebeleid waardoor hooggeschoolde arbeiders het land in kunnen. Hier is niets van terug te vinden in de Inflation Reduction Act.
Goud wacht af door balanceeract van de Fed
De Fed kan de inflatie aan de kant van de vraag beïnvloeden door de percentages en kwantitatieve verkrapping te verhogen, waardoor de economische groei afneemt. Maar op basis van ervaring uit de jaren ’70 is het mogelijk dat de huidige verkrappingssnelheid van de Fed niet voldoende is om de inflatie terug te brengen naar het doel van 2%. Er is wellicht ook een maximum aan de bereidheid van de Fed om de percentages te laten stijgen.
Als de Fed de rente verhoogt, moeten ze namelijk ook de rente verhogen die ze betalen over de triljoenen dollars die ze vasthouden voor commerciële banken en andere depositobanken. Nu het beoogde Fed Funds-percentage (momenteel 2,5%)10 boven de 3% uitkomt, zal de betaalde rente hoger zijn dan het rendement dat wordt verdiend met hun portefeuille. In een recent opiniestuk in de Wall Street Journal schat Shelton dat een Fed Funds-percentage van 3,25-3,5% de schatkist jaarlijks $ 195 miljard kost.11
De Fed kan daarom steeds meer politieke druk ondervinden om het stijgen van de rente te stoppen, omdat de kosten te hoog worden. Daarnaast zei Jerome Powell tijdens een recente conferentie in Jackson Hole: “Alhoewel hogere rentepercentages, een langzamere groei en betere arbeidsmarktomstandigheden de inflatie kunnen laten afnemen, brengen ze ook pijn met zich mee voor huishoudens en bedrijven.” Zal de Fed stoppen met het gevecht tegen de inflatie als de ‘pijn’ ondraaglijk wordt?
Vorig jaar stelde de Fed dat de inflatie ’tijdelijk’ was. Inmiddels zegt dhr. Powell dat het een langetermijnprobleem is. Tot nu toe houden de markten zich meer bezig met de stijgende percentages dan met de inflatie. We denken dat de markten op een bepaald moment geen geduld meer hebben met de Fed en gaan inzien dat de inflatie volledig uit de hand is gelopen. Zo’n moment zou goed zijn voor goud. De prijsdruk voor de goudmijnbedrijven zou meer dan gecompenseerd kunnen worden door een stijgende goudprijs.
1 https://www.wsj.com/articles/taiwain-china-invasion-america-navy-military-strategy-11660246588
2 https://www.rand.org/content/dam/rand/pubs/research_reports/RR1100/RR1140/RAND_RR1140.pdf
3 Gold & Precious Minerals, Q2/22 Review: More of the Same – All About Costs. Scotiabank, 2022 August; Gold & Precious Minerals, Gold Monthly Statistics – September 2022. Scotiabank, 2022 September.
4 De NYSE Arca Gold Miners Index (GDMNTR) is een aangepaste marktkapitalisatiegewogen index die bestaat uit beursgenoteerde ondernemingen die voornamelijk actief zijn in de goudmijnbouw.
5 De MVIS Global Junior Gold Miners Index (MVGDXJTR) is een op regels gebaseerde aangepaste marktkapitalisatiegewogen en voor free-float gecorrigeerde index die bestaat uit een internationaal universum van beursgenoteerde small- en mid-capbedrijven die ten minste 50% van hun omzet halen uit goud- en zilvermijnbouw, of eigenaar zijn van vastgoed dat deze potentie heeft, of primair investeren in goud of zilver.
6 De U.S. Producer Price Index (PPI) vertegenwoordigt de gemiddelde verandering in de verkoopprijzen van de Amerikaanse productie in loop van de tijd en wordt meestal gebruikt als maatstaf voor de inflatie, op basis van de inkoopkosten van producenten.
7 https://www.bls.gov/opub/ted/2022/producer-prices-up-9-8-percent-from-july-2021-to-july-2022.htm
8 De Amerikaanse algemene consumentenprijsindex (CPI) is een maatstaf voor de gemiddelde verandering van de prijzen die stedelijke consumenten tussen twee momenten betalen voor goederen en diensten. De CPI kan ook de koopgewoonten van stedelijke consumenten representeren.
10 https://fred.stlouisfed.org/series/DFEDTARU
Bron: Door Joe Foster, Portfolio Manager, Gold Strategy bij van VanEck