Centrale banken, de grote – en enige – rechthouders van het globale monetaire systeem lijken momenteel, en steeds meer, de controle kwijt te raken. Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) heeft sinds 2014 reeds 9x haar voorspelling betreffende de groei van de wereldeconomie moeten terugschroeven. De wereldhandel is sterk teruggevallen, vooral omwille van de hoge totale schuldenlast. Bovendien blijft de wanorde en volatiliteit op de financiële markten toenemen. Wat is er precies gaande ?
De twee basisstrategieën van de centrale banken, kwantitatieve verruiming (QE) en het aanhouden van de nulrente – telkens met de zogezegde bedoeling om de groei te herstellen en zowel inflatie als een welvaartseffect te creëren – hebben slechts negatieve gevolgen voortgebracht. Hun acties hebben namelijk geleid tot het ontstaan van omvangrijke aandelen- en vastgoedbubbels, waarbij grootbanken, beursgenoteerde multinationals en speculanten (allemaal “Wall Street”) enorm geprofiteerd hebben ten koste van de werkgelegenheid en het budget van gezinnen en kleine – of middelgrote bedrijven (samen is dat “Main Street”).
Sinds maart 2008 hebben alle centrale banken samen de intrestvoeten maar liefst 637 keer verlaagd. Tegelijkertijd hebben ze een recordbedrag van 12.300 miljard dollar aan activa opgekocht. De nationale bankiers hebben als dusdanig nog nauwelijks enige mogelijkheid om als reddende engelen op te treden, integendeel. Transportindexen schetsen over het algemeen een goed beeld van de ontwikkeling van de wereldhandel. Zeer recent noteerde de Baltic Dry Index, de belangrijkste graadmeter voor de tarieven van de bulkscheepvaart, de laagste stand ooit.
Er is een overaanbod aan bulkschepen, maar ook op andere terreinen van de wereldeconomie kan men de overcapaciteit (ijzerertsmijnen, staal- en aluminiumfabrieken enz) vaststellen. De jaarlijkse groei van de wereldhandel was al, sinds 2008, ingestort van 7,4% (de periode tussen 1992 en 2006) naar amper 1% in 2015. Volgens het IMF was de groei van de wereldexport in 2015 bijna het slechtste resultaat in 50 jaar.
De belangrijkste reden voor de momenteel lage wereldvraag dient echter te worden gezocht bij hét centrale probleem van de wereldeconomie : de excessieve schuldenlast. Het onvermijdelijke afbouwen van die schuld maakt dat de globale economie het steeds lastiger heeft om te groeien. Volgens een studie van het bekende managementbureau Mc Kinsey is de wereldschuld opgelopen tot 199.000 miljard dollar (2e kwartaal 2014), vergeleken met 142.000 miljard dollar einde 2007. Sindsdien is de globale schuld dus met 57.000 miljard toegenomen. Maar in dezelfde periode is het wereld BBP slechts met 15.000 miljard dollar gestegen, namelijk van 55.000 miljard naar zo’n 70.000 miljard. De 57.000 miljard dollar, die er door de monetaire stimulus van de centrale banken is bijgekomen, hebben dus nauwelijks 15.000 miljard dollar aan nieuw BBP gegenereerd.
In een van onze vorige bijdragen hebben we het reeds gehad over de mogelijkheid van een oorlogsconflict in het Midden-Oosten. Maar ook andere grote problemen lijken zich toe te voegen bij de wegzakkende wereldgroei : de opmars van negatieve rente, de ‘war on cash’ : overheden die chartaal geld willen uitschakelen, de lage olieprijsproblematiek, de grote moeilijkheden in China en Japan en de wankele eurozone (Griekenland niet opgelost, Portugal : stijgende obligatierente, Italië : slechte leningen op Italiaanse bankbalansen ter waarde van 17% van het BBP, mogelijkheid Brexit, wankele grootbanken : Deutsche Bank !, de migrantencrisis …).
De eindconclusie kan niet anders zijn dan dat het er niet goed uitziet voor de wereldeconomie. En dat we niet te maken hebben met een gewone recessie of iets dergelijks, maar met een structurele crisis van het kapitalistische systeem. In die zin blijft het verbazingwekkend dat de massamedia deze dringende problematiek zo goed als nooit (willen ?) aankaarten.
Auteur: Dirk Bauwens
Start met Automatisch Beleggen
In januari van dit jaar betoogde Larry Fink, de hoogste baas van vermogensbeheerder BlackRock, dat klimaatverandering de grootste bedreiging vormt voor financiële markten.
Het was feest op de financiële markten in de maand april. Beleggers keken al vooruit naar de periode van herstel na het einde van de coronacrisis.
Eind augustus ontving de Federal Reserve Bank of Kansas City opnieuw centrale bankiers van over de hele wereld op het jaarlijkse symposium in Jackson Hole, Wyoming, VS.
De grote uitdagingen van deze eeuw zijn vergrijzing en klimaatverandering.
Geen. Er zal veel verdwijnen, wereldeconomie, geld. Gewoon de ideale wereld dus. Maar daarvóor zal het eerst chaos worden, dat punt is bijna bereikt.
Klinkt heel somber, het zal alleen maar voordelen met zich meebrengen, geen stress meer om/vanwege geld waar eigenlijk alles om draait in de wereld. Het zal even wennen worden ja, maar daarna weet je niet beter.
Tot aan die tijd moet je ook nog leven, het liefst iets beter dan nu, daarvoor lenen de verscheidene indexen zich goed voor voor winstgevende handelsacties aan de short kant.
Of je wilt of niet, dit ‘systeem’ is klaar, op naar de volgende episode in/voor de mensheid.