Europa verliest de valutaoorlog met Amerika

Het lijkt bizar dat de VS massaal hun bondgenoten in Europa bespioneren. Zelfs de Duitse bondskanselier Angela Merkel wordt afgeluisterd. Toch is het niet onlogisch, dat de NSA dit doet. Denkt u maar terug aan de tijd van de Koude Oorlog. Toen moest de CIA en haar spionnen de Russen elke dag in de gaten houden. De Koude Oorlog is voorbij, maar daarvoor in de plaats is een economische oorlog gekomen. Iedereen bestrijdt iedereen in deze oorlog.

De economieën van de VS en Europa hebben het al jaren zwaar te verduren. Ze gaan gebukt onder een enorme schuldenlast, die alleen maar groter wordt. Amerika pompt maandelijks $ 85 miljard de markt in. Dat is meer dan $ 1000 miljard per jaar ofwel bijna het dubbele van het bruto nationaal product van Nederland. Door de grote instroom van nieuw geld wordt de dollar steeds goedkoper. Dat heeft direct positieve gevolgen voor de concurrentiepositie ten opzichte van bijvoorbeeld Europa. Daardoor neemt de werkgelegenheid in de VS toe, maar af in Europa. Ergo, de politieke en economische beslissingen van regeringen zijn cruciaal voor de relatie tussen de VS en Europa.

Valutaoorlog

Het is nog maar net een jaar geleden, dat bijna niemand nog een cent voor het voortbestaan van de euro gaf. De munt leek ten onder te gaan aan de aanhoudende crisis in de periferie van Europa. Maar het kan verkeren. Aan het einde van de maand oktober van dit jaar was de euro misschien wel de sterkste munt ter wereld. Uit onderzoek van Bloomberg bleek, dat de munt van de eurozone in de loop van 2013 6,7% duurder was geworden ten opzichte van een mandje van negen concurrerende valuta’s. Ten opzichte van de dollar was de munt 4,6% duurder geworden en ten opzichte van de Japanse yen zelfs 17%. Op 22 oktober van dit jaar bereikte de euro het hoogste niveau ten opzichte van de yen in meer dan 4 jaar. Op die dag gingen er 1,3551 yen in de euro.

• De dagelijkse waarde van de transacties op valutamarkten bedraagt $ 3,2 biljoen
• De waarde van deze dagelijkse transacties is 35x groter dan die van the New York Stock Exchange
• Ongeveer 34% van de transacties vinden plaats in het Verenigd Koninkrijk en 16,6% in de VS

Die aanhoudende waardestijging heeft negatieve consequenties voor al die Europese bedrijven die hun factuur in euro’s schrijven. Op 16 oktober jl. moest het Duitse luchtvaartbedrijf Lufthansa vaststellen, dat de stijgende koers van de euro ten opzichte van de dollar en de yen het bedrijf maar liefst 6% omzet had gekost in het afgelopen kwartaal. Diezelfde sombere constatering viel te beluisteren bij het Nederlandse AkzoNobel. Ook bij dat bedrijf kostte de dure munt omzet en wel 5% in het derde kwartaal.

Figuur 1 euro wordt steeds duurder

Waar komt die waardestijging eigenlijk vandaan? Het is onmiskenbaar het gevolg van een samenloop van omstandigheden. De euro is de afgelopen weken en maanden uitgegroeid tot de belangrijkste vluchthaven voor valutabeleggers. Veel beleggers schuilen in de euro totdat er meer duidelijkheid komt over de richting die de Amerikaanse politiek gaat inslaan. Er is een groeiende vrees voor blijvende politieke instabiliteit in het land van Uncle Sam. Daarnaast is er vrees over het beleid van de Fed. Wanneer zullen de centrale bankiers besluiten om de monetaire stimulering te gaan afbouwen? Zal dat al in december gebeuren, zoals sommigen fluisteren? Of zal het pas medio 2014 gebeuren, wanneer er duidelijkheid is over het schuldenplafond en de nieuwe baas van de Fed, Janet Yellen, wat steviger in haar voorzittersstoel zit?

Totdat er meer duidelijkheid uit de VS komt, hebben beleggers een voorkeur voor de euro. De yen is immers beslist geen deugdelijk alternatief. De Bank of Japan voert een zo mogelijk nog agressiever stimuleringsbeleid dan de VS.

Figuur 2 Yen is structureel zwakker dan de euro

Het is echter niet alleen de buitenwacht, die de euro stuwt. Er zijn ook interne Europese factoren aan te wijzen, die bijdragen aan de waardevermeerdering. De aanhoudende bezuinigingen in de periferie beginnen eindelijk effect te sorteren. Een land als Spanje heeft nu een overschot op de lopende rekening. Dat is enerzijds te danken aan een betere exportpositie door de loonsverlagingen. Anderzijds zorgt de gedaalde koopkracht ervoor, dat de importen dalen. Het Europese overschot is nu met 2,4% van het bruto nationaal product nagenoeg even groot als dat van China met een overschot van 2,5%. Dit Europese succes trekt steeds meer beleggers aan en dat stuwt opnieuw de euro verder omhoog.

Bedreigd herstel

Er zit uiteraard een schaduwzijde aan deze dure euro. Dat blijkt wel uit het geweeklaag van veel bedrijven. Europa krijgt het op de wereldmarkt moeilijker om te concurreren en dat brengt het fragiele herstel in gevaar. Europese bedrijven kunnen immers niet eeuwig de lonen verlagen om de effecten van de waardestijging teniet te doen. De enige partij die voor enige opluchting kan zorgen is de ECB. Zij kan de waardestijging van de euro een halt toeroepen door de rente, die nu 0,5%, bedraagt, naar nul te verlagen of zelfs de rente negatief maken. Het is maar de vraag of de ECB hiertoe zal besluiten. De macht en invloed van de Deutsche Bundesbank is nog steeds heel groot. Het is maar de vraag of de Duitsers geneigd zijn monetaire experimenten te steunen, zeker als die uitmonden in een stijging van de inflatie. Er is bovendien een sterke stroming binnen de ECB die een sterke euro helemaal geen probleem vindt, integendeel zelfs. Aanhangers van een sterke euro wijzen erop, dat dit het beste middel is om de hervormingen binnen de eurozone een sterk en structureel karakter te geven. Zij vinden, dat het voldoende is als Draghi lippendienst bewijst aan de noodzaak van het stutten van het herstel. Hij moet door management by speech de euro verzwakken.

Figuur 3 Deutsche Bundesbank houdt niet van experimenten

Als de ECB de komende tijd geen actie onderneemt tegen de waardestijging van de euro, dan kan de dollar weleens de lachende derde worden. De zakenkrant Financial Times wees er in een recent commentaar op, dat in reële termen gesproken, de waarde van de dollar het laagste niveau sinds het uiteenvallen van Bretton Woods stelsel in 1971 bereikt heeft. Ondanks een recent herstel van de dollar ligt de weg naar $ 1,40 in de euro en verder nog steeds open, als er aan beide zijden van de oceaan geen beleidswijziging komt.

INVINCO

De afgelopen weken heeft INVINCO u bij herhaling gewezen op de grote risico’s die de Shutdown en het Schuldenplafond voor uw beleggingsportefeuille vormen. Daar voegt zich nu de dure euro bij. Wij hebben er echter eveneens op gewezen dat bedreigingen ook kansen bieden, maar dan moet u uw oor wel te luisteren leggen bij kennis, kunde en ervaring. Die bezit INVINCO in ruime mate. Neem eens contact op. De professionals van INVINCO staan u graag met raad en daad bij.

• Wij hebben een jarenlange ervaring en expertise in de wereld van de commodities en valuta’s
• Volledige vergunning van de AFM te Amsterdam en van de FSMA te Brussel
• Effectenrekening op eigen naam
• Full-Service, eigen accountmanager
• Liquide investering

Gratis nieuwsbrief

INVINCO biedt wekelijks tips voor beleggers. Schrijf u nu vrijblijvend in op hun gratis nieuwsbrief.

Dit is een opinie van Invinco GmbH en het mag niet worden opgevat als beleggingsadvies of uitnodiging om te gaan beleggen. In het verleden behaalde rendementen bieden geen garantie voor de toekomst.