Turkije staat voor een historische keuze. Op 14 mei zullen de Turken beslissen wie hun volgende president en parlement zal zijn. De uitkomst zal niet alleen het lot van het land beïnvloeden, maar ook dat van de regio en de wereld. Wat staat er op het spel? Wie zijn de kandidaten? Wat willen de Turken? In dit artikel proberen we deze vragen te beantwoorden en een overzicht te geven van de belangrijkste aspecten van de verkiezing.
De Turkse verkiezing is een cruciaal moment voor het land en de wereld. Het zal bepalen of Turkije verder gaat op het pad van autoritarisme en isolatie of terugkeert naar de principes van democratie en integratie. Het zal ook gevolgen hebben voor de economische situatie, de sociale cohesie en de internationale betrekkingen van het land. De Turken hebben een grote verantwoordelijkheid om hun stem te laten horen en hun toekomst te kiezen. Hun beslissing zal niet alleen hun eigen lot beïnvloeden, maar ook dat van miljoenen mensen in de regio en daarbuiten.
De kandidaten en hun visies
De verkiezing zal plaatsvinden op 14 mei 2023 en zal zowel de president als het parlement kiezen1. Er zijn vier kandidaten die officieel meedoen aan de presidentsverkiezing: de zittende president en leider van de regerende Rechtvaardigheids- en Ontwikkelingspartij (AKP), Recep Tayyip Erdoğan; de leider van de belangrijkste oppositiepartij Republikeinse Volkspartij (CHP), Kemal Kılıçdaroğlu; de leider van de centristische Vaderlandspartij, Muharrem İnce; en de leider van de rechtse ATA Alliantie, Sinan Oğan.
De kandidaten hebben verschillende visies op de toekomst van Turkije. Erdoğan belooft om door te gaan met zijn agenda van economische groei, sociale conservatisme en regionale invloed, maar wordt bekritiseerd voor zijn autoritaire stijl, zijn ondermijning van de rechtsstaat en zijn confrontatie met het Westen4. Kılıçdaroğlu belooft om een einde te maken aan het “eenmansregime” van Erdoğan en om de democratische instellingen, de mensenrechten en de rechterlijke macht te herstellen, maar wordt gezien als een zwakke leider die moeite heeft om zijn partij te verenigen. İnce belooft om een “nieuw Turkije” te creëren dat gebaseerd is op pluralisme, secularisme en innovatie, maar wordt beschouwd als een outsider die weinig steun heeft van andere partijen. Oğan belooft om de “nationale waarden” van Turkije te verdedigen en om een sterke defensie en veiligheid te garanderen, maar wordt beschuldigd van extremisme en nationalisme.
De peilingen
De Turken zijn verdeeld over wie hun volgende president moet worden. Volgens een recente peiling van Metropoll, een onafhankelijk onderzoeksbureau, zou Erdoğan 40% van de stemmen krijgen als er vandaag verkiezingen zouden worden gehouden, gevolgd door Kılıçdaroğlu met 28%, İnce met 16% en Oğan met 8%4. Echter, geen van de kandidaten zou een absolute meerderheid behalen in de eerste ronde, wat zou leiden tot een tweede ronde tussen Erdoğan en Kılıçdaroğlu. In dat geval zou Erdoğan 51% krijgen en Kılıçdaroğlu 49%, wat wijst op een nek-aan-nekrace.
De verkiezing zal ook bepalend zijn voor de samenstelling van het parlement, dat bestaat uit 600 leden die worden gekozen via een evenredig systeem1. Volgens dezelfde peiling zou de AKP 38% van de stemmen krijgen, gevolgd door de CHP met 26%, de Nationale Beweging Partij (MHP) met 12%, de Democratische Volkspartij (HDP) met 11%, de Vaderlandspartij met Sinan Oğan
Economische situatie
De verkiezing zal ook gevolgen hebben voor de economische situatie van Turkije, die wordt gekenmerkt door een hoge inflatie, een lage groei en een zwakke munt. Erdoğan beweert dat zijn beleid de economie heeft gestimuleerd en dat de problemen worden veroorzaakt door externe factoren en vijanden. Kılıçdaroğlu belooft om een nieuw economisch model te introduceren dat gebaseerd is op transparantie, verantwoording en productiviteit. İnce belooft om de centrale bank onafhankelijk te maken, de corruptie te bestrijden en de investeringen aan te trekken. Oğan belooft om de nationale industrie te ondersteunen, de handelsbalans te verbeteren en de buitenlandse schuld te verminderen.
Sociale cohesie
De verkiezing zal ook invloed hebben op de sociale cohesie van Turkije, die wordt bedreigd door de polarisatie, de repressie en het geweld. Erdoğan beroept zich op zijn religieuze en nationalistische achterban en beschuldigt zijn tegenstanders van verraad en terrorisme. Kılıçdaroğlu probeert een inclusieve en pluralistische boodschap uit te dragen en een brug te slaan tussen verschillende segmenten van de samenleving. İnce probeert een beroep te doen op zowel seculiere als religieuze kiezers en een gematigde toon aan te slaan. Oğan probeert de nationalistische sentimenten aan te wakkeren en zich te verzetten tegen elke concessie aan de Koerdische minderheid.**
Internationale betrekkingen
De verkiezing zal ook gevolgen hebben voor de internationale betrekkingen van Turkije, die worden gekenmerkt door spanningen, conflicten en isolatie. Erdoğan streeft naar een assertieve en onafhankelijke rol voor Turkije in de regio en de wereld, maar botst vaak met zijn bondgenoten en buren over kwesties als Syrië, Libië, Cyprus, Griekenland, Israël, Iran, Rusland en de VS. Kılıçdaroğlu belooft om de betrekkingen met de EU, de NAVO en andere democratische landen te verbeteren en om een diplomatieke oplossing te zoeken voor de regionale crises. İnce belooft om Turkije terug te brengen naar het Westen en om een constructieve dialoog aan te gaan met alle partijen die geïnteresseerd zijn in vrede en stabiliteit. Oğan belooft om Turkije te beschermen tegen elke buitenlandse inmenging of bedreiging en om een leidende rol te spelen in het bevorderen van de belangen van Turkije en zijn bondgenoten.
Invloed op Turkse lira
Een ander belangrijk aspect van de verkiezingen is de impact op de Turkse lira, die de afgelopen jaren sterk is gedaald ten opzichte van de dollar en de euro. De lira heeft te lijden gehad onder de hoge inflatie, de lage rente, de politieke onzekerheid en de buitenlandse sancties1. Sommige analisten verwachten dat de lira verder zal dalen na de verkiezingen, vooral als Erdogan wint en zijn onorthodoxe economische beleid voortzet2. Anderen denken dat de lira kan herstellen als Kilicdaroglu wint en een meer orthodox en geloofwaardig economisch beleid invoert.
De toekomst van de Turkse lira is onzeker en hangt af van vele factoren, waaronder de verkiezingsuitslag, het economisch beleid, de inflatie, de rente, de buitenlandse vraag en het vertrouwen van de markten. Sommige voorspellingen suggereren dat de lira verder zal verzwakken tegenover de dollar en de euro in 2023, met een gemiddelde van 22.78 USD/TRY en 25.34 EUR/TRY aan het einde van het jaar1. Andere voorspellingen zijn optimistischer en verwachten dat de lira zal stabiliseren of zelfs herstellen na de verkiezingen, met een gemiddelde van 18.50 USD/TRY en 20.80 EUR/TRY aan het einde van het jaar. De volatiliteit van de lira is momenteel de hoogste ter wereld, wat wijst op een grote onzekerheid en risico.
De verwachtingen en eisen van de Turkse burgers
Een laatste belangrijk aspect van de verkiezingen is de verwachtingen en eisen van de Turkse burgers, die uiteindelijk het lot van hun land zullen bepalen. De Turken zijn verdeeld over hun steun aan Erdogan of Kilicdaroglu, maar ze delen ook enkele gemeenschappelijke zorgen en aspiraties.
Uit opiniepeilingen blijkt dat de belangrijkste kwesties voor de Turkse kiezers de economie, de democratie, de rechten en vrijheden, de corruptie, de buitenlandse betrekkingen en de nationale veiligheid zijn . De Turken zijn ontevreden over de verslechtering van hun levensomstandigheden, de erosie van hun instellingen, de inperking van hun rechten en vrijheden, de toename van de corruptie en het nepotisme, de isolatie van hun land op het internationale toneel en de bedreigingen voor hun territoriale integriteit en soevereiniteit.
De Turken verwachten dat hun volgende president deze problemen zal aanpakken en hun land zal leiden naar een betere toekomst. Ze willen een president die bekwaam, eerlijk, verantwoordelijk, respectvol en representatief is. Ze willen een president die naar hen luistert, hen raadpleegt, hen beschermt en hen dient. Ze willen een president die hun belangen behartigt, hun waarden respecteert, hun diversiteit erkent en hun eenheid bevordert.
De Turken eisen ook dat hun volgende president zich houdt aan de grondwet, de wetten en de internationale verdragen. Ze eisen dat hun volgende president de scheiding der machten, de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht, de vrijheid van meningsuiting en pers, de mensenrechten en de burgerlijke vrijheden respecteert. Ze eisen dat hun volgende president zich inzet voor een vreedzame oplossing van het Koerdische conflict, een constructieve dialoog met Griekenland en Cyprus, een samenwerking met de NAVO en de EU, en een bijdrage aan de regionale stabiliteit en veiligheid.
Conclusie
De Turkse verkiezing is een historische kans voor de Turken om hun stem te laten horen en hun toekomst te bepalen. Het is ook een belangrijke test voor de democratie, de rechtsstaat en de mensenrechten in Turkije. Het is ook een cruciaal moment voor de regio en de wereld, die worden geconfronteerd met vele uitdagingen en kansen. De Turken hebben een grote verantwoordelijkheid om een weloverwogen en verstandige keuze te maken. Hun beslissing zal niet alleen hun eigen lot beïnvloeden, maar ook dat van miljoenen mensen in de regio en daarbuiten.
Gebruikte bronnen:
• Nate Schenkkan en Aykut Garipoglu, “Turkey Elections 2023: Erdogan vs. Kilicdaroglu?”, Foreign Policy, 8 mei 2023.
• Ali Kucukgocmen en Ezgi Erkoyun, “‘We Can’t Afford Anything’: Turkey’s Cost-of-Living Crisis Threatens Erdogan’s Re-election”, Reuters, 8 mei 2023.
• Selcan Hacaoglu, “Erdogan Challenger Vows to Probe Turkey Bourse, Economy Data”, Bloomberg, 9 mei 2023.
• Steven A. Cook, “Why Turkey’s Upcoming Elections Matter So Much for the World”, The Washington Post, 10 mei 2023.
