Gisteren bleek de Amerikaanse economie in het derde kwartaal met 3,5 % te zijn gegroeid. Dat was zelfs nog beter dan verwacht. Daarmee is de zwaarste en diepste recessie sinds 80 jaar voorbij.
Eens te meer bleek de aandelenmarkt een goede voorspeller van de economische toekomst. Tot dus ver hielden veel beleggers steeds een slag om de arm met betrekking tot het herstel van de Amerikaanse economie. Dat is nu niet langer nodig want deze officiële cijfers zetten feitelijk een stempel van goedkeuring op de rally op de beurzen van de afgelopen 8 maanden.
De gevreesde dubbele dip van de economie lijkt te zijn vermeden. Niet iedereen is echter overtuigd van de houdbaarheid van deze nieuwe groeicijfers. Het herstel is immers volledig toe te schrijven aan de grootste staatsinterventie in de economie sinds de jaren ’30.
Daarom is het vooral een nadere analyse van deze cijfers interessant. Wat meteen opvalt is de onverwacht sterke groei van de consumptieve bestedingen. De Amerikaanse consument zou volledig murw geslagen zijn. Niets is minder waar. Waar de consument in het tweede kwartaal nog de hand op de knip hield besteedde hij in het derde kwartaal maar liefst 3,4 % meer. Dat had alles van doen met twee zeer succesvolle overheidsprogramma’s.
Zo was daar in de eerste plaats het inmiddels stopgezette cash-for-clunkers waarbij Amerikanen hun oude barrel tegen zeer gunstige voorwaarden tegen een nieuwe auto mochten inruilen. De nieuwe auto’s vlogen de showrooms uit. En in de tweede plaats was daar het belastingvoordeel voor kopers van een nieuw huis. Ook dit was een groot succes getuige het voorzichtig ingezette herstel op de huizenmarkt.
Waar sceptici zich vooral zorgen over maken is waar de groei dan vandaan moet gaan komen als de helpende hand Uncle Sam er straks niet meer is? Als gevolg van de ingezakte huizenmarkt en de nog steeds oplopende werkloosheid was de Amerikaanse consument immers behoorlijk de weg kwijt.
Waar moet een verdere groei van de bestedingen vandaan komen nu deze helpende hand wegvalt? Deze bestedingen vormen immers zo’n 70 % van de Amerikaanse economie. Dus hoe verder met de groei? Wanneer de huizenmarkt zonder deze verdere steun weer inzakt en de werkloosheid blijft oplopen lijkt een nieuwe terugval van de Amerikaanse economie onvermijdelijk.
Opvallend waren echter ook de gestegen uitgaven aan kleinere producten en diensten. Bestedingen die niet het resultaat waren van overheidssubsidie. De consument gaf aanmerkelijk meer uit terwijl nota bene zijn besteedbaar inkomen daalde. Dat betekent dat hij fors minder is gaan sparen.
Een teken dat het vertrouwen van consumenten in de toekomst is toegenomen. En daar hebben de autoriteiten hun hoop voornamelijk op gevestigd. Een voortgaand economisch herstel is voornamelijk gebaseerd op toenemend vertrouwen van de consumenten en beleggers in de toekomst.
Er vonden gisteren echter nog twee niet onbelangrijke dingen plaats. Ten eerste verhoogde het IMF zijn groeiverwachting voor Azië van 2,8 % naar 5,8 %. Een ruime verdubbeling. Daar deze regio in het huidige herstel van de wereldeconomie leidend is geweest een geweldige opsteker.
Ten tweede wordt vaak gezegd dat de eerste tekenen van herstel pas vertrouwd kunnen worden zodra de autoriteiten hun steun stopzetten. Blijkbaar kan de economie dan op eigen benen staan. Welnu, cash-for-clunkers is reeds beëindigd, het belastingvoordeel op de aankoop van een nieuw huis zal binnenkort worden beëindigd maar gisteren kwam er ook een einde het aankoopprogramma van staatsleningen door de centrale bank. De centrale bank zal nog wel even doorgaan met het opkopen van hypotheekobligaties maar in feite wordt hiermee het tempo waarmee de geldpersen draaien teruggeschroefd.Zonder er al te veel ruchtbaarheid aan te geven zijn overheden zich reeds aan het terugtrekken. Of ze daarin net zo succesvol zullen zijn als in het stimuleren van de economie zal de toekomst uitwijzen.
De bedrijfswinsten over het derde kwartaal bewijzen echter voorlopig hun gelijk. Meer dan 70 % van de beursgenoteerde bedrijven overtroffen de toch al hoge verwachtingen. Conjunctuurgevoelige bedrijven als Alcoa en Caterpillar zetten gisteren de toon op de beurs. Vooral de koers van deze laatste is een zeer goede voorspeller van de wereldeconomie.
Jan-willem Nijkamp
Werkzaam voor Inmaxxa Vermogensbeheer
Recessie voorbij? Ja,technisch gezien wel…indien er positieve groei is t.o.v. het vorige kwartaal.Vandaag weer uitgekomen dat de consument in Amerika nog steeds de hand op de knip houdt.De Fed kon,doordat de dollar een systeemvaluta is,ongeevenaard geld drukken om zo de economie cosmetisch aan te jagen,maar dit middel gaat zeer binnenkort uitwerken.De consument is tijdens deze crisis behoorlijk wegwijs gemaakt in de kennis m.b.t. economie en recessie,dat zij niet gauw weer dezelfde fouten maken als wat de regering aldaar wel doet.Ik heb het idee dat we aan de vooravond staan van een langere periode van stagflatie: een hoge inflatie met daarbij minimale economische verbetering.De toekomst zal uitwijzen hoe het verder gaat,maar de kredietbubble zal hoe dan ook helemaal leeglopen