Jaarlijks brengt Credit Suisse de Wealth Report uit . Dit rapport wordt opgesteld door economen Anthony Shorrocks (met wie ik aan de universiteit ben afgestudeerd), James Davies en Rodrigo Lluberas. Het is de meest uitgebreide studie naar wereldwijde persoonlijke rijkdom en ongelijkheid tussen volwassenen wereldwijd.
Stel je voor dat je nu $100.000 op je bankrekening had staan. Hoe zou je je voelen? Rijk? Comfortabel? Veilig? Nou, je zou verbaasd zijn te weten dat je met $100.000 tot de rijkste 10% van alle volwassenen ter wereld zou behoren. Dat klopt, de meeste mensen ter wereld hebben helemaal geen rijkdom. Sterker nog, volgens het laatste Credit Suisse Wealth Report hebben 1,2% van de volwassenen 47,8% van de wereldwijde rijkdom, terwijl 53,2% slechts 1,1% heeft. Dit is een verbijsterend niveau van ongelijkheid dat ernstige gevolgen heeft voor onze samenleving en onze planeet.
De stijging van de wereldwijde rijkdom
Het Credit Suisse Wealth Report wordt elk jaar geproduceerd door de economen Anthony Shorrocks (met wie ik ben afgestudeerd aan de universiteit), James Davies en Rodrigo Lluberas. Het is de meest uitgebreide studie naar de wereldwijde persoonlijke rijkdom en ongelijkheid tussen volwassenen over de hele wereld.
Persoonlijke rijkdom wordt gedefinieerd als het bezit van onroerend goed en financiële activa (aandelen, obligaties en contant geld) minus schulden voor alle volwassenen ter wereld. Volgens het rapport van 2022 bedroeg de wereldwijde rijkdom eind 2021 $463,6 biljoen, een stijging van 9,8% ten opzichte van 2020 en ver boven het gemiddelde jaarlijkse +6,6% dat sinds het begin van de eeuw werd geregistreerd. Als we wisselkoersschommelingen buiten beschouwing laten, groeide de totale wereldwijde rijkdom met 12,7%, waarmee het de snelste jaarlijkse groei ooit was. De gemiddelde rijkdom per volwassene steeg tot $87.489 eind 2021. Op landniveau voegden de Verenigde Staten de meeste huishoudelijke rijkdom toe in 2021, gevolgd door China, Canada, India en Australië.
De ongelijke verdeling van rijkdom
Deze toename van rijkdom (onroerend goed en financiële activa) werd niet gelijkmatig gedeeld. Integendeel, het vermogensaandeel van de mondiale top 1% steeg voor het tweede jaar op rij tot 45,6% in 2021, tegenover 43,9% in 2019. Dit wordt in het rapport weergegeven door een piramide.
De vermogenspiramide laat zien dat 62 miljoen mensen van een totaal van 4,4 miljard volwassenen ter wereld, of slechts 1,2%, 47,8% van de wereldwijde rijkdom hadden, terwijl 2,8 miljard volwassenen (of 53,2%) slechts 1,1% hadden – een verbijsterend niveau van ongelijkheid. Terwijl de top 1,2% een gemiddelde rijkdom na schulden had van ruim meer dan $1 miljoen per persoon, had de onderste 53% ruim minder dan $10.000 per persoon, minstens 100 keer minder.
En binnen de rijkste groep is de ongelijkheid even scherp – met nog een piramide. Er waren eind 2021 264.200 ultra-high-networth (UHNW) individuen met een nettowaarde boven $50 miljoen. Dit zijn er 46.000 meer dan de 218.200 die eind 2020 werden geregistreerd, die op hun beurt weer 43.400 hoger waren dan in 2019. Deze toenames zijn meer dan dubbel zo hoog als de toenames die in enig ander jaar deze eeuw werden geregistreerd. Samen betekent dit dat het aantal volwassenen met een vermogen boven $50 miljoen in de twee jaar 2020 en 2021 met meer dan 50% is toegenomen. Deze recente stijging van de ongelijkheid is te danken aan de stijging van de waarde van financiële activa tijdens en na de COVID-19-pandemie – en het zijn de rijken die het grootste deel van de financiële activa bezitten.
De regionale verschillen in rijkdom
De algehele toename van de wereldwijde rijkdom weerspiegelt vooral de stijging van de rijkdom in China en de uitbreiding van de ‘middenklasse’ in de zogenaamde ontwikkelingswereld. Zelfs dan bedraagt de gemiddelde rijkdom van deze groep $33.724, of slechts ongeveer 40% van het niveau van de gemiddelde rijkdom wereldwijd. De meerderheid van de rijke en zeer rijke mensen woont nog steeds in het zogenaamde ‘Globale Noorden’. Maar let op: 7% van de allerarmste mensen ter wereld woont in Noord-Amerika.
De wereldwijde ongelijkheid stijgt of daalt als reactie op veranderingen in vermogensongelijkheid binnen landen: het zogenaamde “binnenlandse” component. Maar het wordt ook beïnvloed door veranderingen in de gemiddelde vermogensniveaus in landen ten opzichte van het wereldgemiddelde: het “tussenlandse” component. Deze eeuw heeft de stijging van het huishoudelijk vermogen in opkomende markten, met name in China en India, de vermogensverschillen tussen landen verkleind, zodat het tussenlandse component vrij snel is gedaald. Dit is de dominante factor die de algemene neerwaartse ongelijkheidstrend bepaalt.
In de 21e eeuw is het mediane vermogen per persoon gestegen van $1613 naar $8296 in 2021, een jaarlijkse stijging van 8,1%. Maar dit is het resultaat van de scherpe stijging van het mediane vermogen in China van $3133 per persoon naar $26752 in 2021 (12% per jaar), of van 7% van het mediane vermogen in Noord-Amerika in 2000 naar 28% in 2021. Het mediane vermogen per persoon in China was in 2000 ongeveer twee keer zo hoog als het wereldgemiddelde; nu is het meer dan drie keer zo hoog.
Ook India zag een stijging van het mediane vermogen per volwassene van $1005 in 2000 naar $3295 in 2021, 7% per jaar, maar in 2000 was het vermogen per volwassene in India slechts 2% van dat in Noord-Amerika; nu is het slechts 3%; en de volwassenen in India blijven ver onder het wereldgemiddelde. Sterker nog, die verhouding daalde van 62% in 2000 naar 40% nu. India gaat relatief achteruit, terwijl China relatief vooruitgaat.
En hier is een belangrijk punt om te overwegen. Als je een woning bezit om in te wonen en, na aftrek van eventuele hypotheekschulden, je nog steeds meer dan $100.000 aan eigen vermogen en spaargeld hebt, behoor je tot de rijkste 10% van alle volwassenen ter wereld. Je vindt dat misschien moeilijk te geloven, maar het is waar omdat de meeste volwassenen ter wereld helemaal geen rijkdom hebben.
De genderkloof in rijkdom
Wat betreft de ongelijkheid tussen mannen en vrouwen, constateert het rapport dat van de 26 landen die 59% van de mondiale volwassen bevolking uitmaken, er 15 landen zijn (waaronder China, Duitsland en India) waarin de rijkdom van vrouwen de afgelopen twee jaar is gedaald.
De gevolgen van vermogensongelijkheid voor onze toekomst
Het Credit Suisse Wealth Report onthult de schokkende realiteit van de wereldwijde vermogensongelijkheid die miljarden mensen over de hele wereld treft. Het laat zien hoe een kleine minderheid van superrijke individuen bijna de helft van de wereldwijde rijkdom bezit, terwijl de meeste mensen worstelen om te overleven met weinig of geen activa. Het laat ook zien hoe vermogensongelijkheid varieert over regio’s, landen, geslachten en tijdperken, als weerspiegeling van historische, politieke, economische en sociale factoren. Vermogensongelijkheid is niet alleen oneerlijk en onrechtvaardig, maar ook schadelijk en gevaarlijk voor onze samenleving en onze planeet. Het ondermijnt democratie en mensenrechten, wakkert conflict en geweld aan, verergert armoede en honger, verslechtert gezondheids- en onderwijsresultaten, vergroot milieuvervuiling en klimaatveranderingsrisico’s en bedreigt sociale cohesie en stabiliteit. We moeten dringend actie ondernemen om vermogensongelijkheid te verminderen en een meer rechtvaardige en duurzame wereld voor iedereen te creëren.
Conclusie
De wereldwijde vermogensongelijkheid is een van de grootste uitdagingen van onze tijd. Het laat zien hoe een kleine elite profiteert van de groei van de rijkdom, terwijl de meerderheid van de mensen achterblijft of verarmt. Het laat ook zien hoe deze ongelijkheid wordt beïnvloed door historische, politieke, economische en sociale factoren die verschillen per regio, land, geslacht en tijdperk. Het is niet alleen een kwestie van rechtvaardigheid, maar ook van welzijn, veiligheid en duurzaamheid. Als we willen dat iedereen een waardig en gelukkig leven kan leiden, moeten we de vermogensongelijkheid aanpakken en een eerlijkere verdeling van de rijkdom nastreven. Dit vereist politieke wil, sociale beweging, internationale samenwerking en individuele actie. We hebben allemaal een rol te spelen in het creëren van een meer rechtvaardige en duurzame wereld voor iedereen.
