We kennen het allemaal. In het spitsverkeer gaat het niet zo snel, je moet telkens stoppen en weer optrekken. Deze zenuwslopende vorm van voortbewegen kunnen we ook toepassen op de huidige economische ontwikkelingen.
De afgelopen drie jaar werden gekenmerkt door grote veranderingen, veroorzaakt door een reeks crisissen. Eerst bracht het coronavirus de wereld in een soort shockverlamming, waardoor het sociale en economische leven vrijwel tot stilstand kwam. De gevolgen waren verstrekkend. Van lege kantoren en fabrieksvloeren tot verlaten straten. Een shutdown die leidde tot aanzienlijke aanpassingen in de hele economie: ontslagen op korte termijn, vooral in de VS, annuleringen van bestellingen en capaciteitsaanpassingen. Terwijl sommige sectoren profiteerden van de sluiting, werd de economie als geheel zwaar getroffen. Met andere woorden, van vol gas naar volledig in de remmen.
De gecoördineerde steunmaatregelen van de overheden en centrale banken leidden op hun beurt tot een sterke stijging van de vraag na de heropening van de landsgrenzen. Daardoor raakten de voorraden van de producenten en handelaars snel op. Zij probeerden op hun beurt de productie snel op te voeren en de voorraden aan te vullen. Een “kickdown” in autotermen. Deze nieuwe start leidde tot aanzienlijke verstoringen. Een prominent voorbeeld zijn de containervrachttarieven, die zich in zeer korte tijd vele malen herstelden. Tegelijkertijd bleven bepaalde regio’s, zoals China, kampen met fabriekssluitingen omwille van corona.
Het resultaat was sterk stijgende prijzen en enorme vertragingen in de toeleveringsketens. Deze verstoringen werden nog verergerd door veranderingen in het consumentengedrag als gevolg van de pandemie. De logistieke knelpunten leidden op hun beurt tot enorme vertragingen: sommige in Azië geproduceerde kerstversieringen bereikten de klanten pas met Pasen. De bedrijven probeerden in het algemeen tijdens periodes van grote vraag hun magazijnen na de opening snel te vullen. Alsof dit nog geen uitdaging genoeg was, zorgde de oorlog in Oekraïne voor een volgende schok die opnieuw voor aanzienlijke verstoringen zorgde. Met name de sterke stijging van de grondstoffenprijzen, de paradigmaverschuiving in het beleid van de centrale banken en de sterke stijging van de rente leidden tot een heropleving van de economische kopzorgen, vooral in Europa.
Grote voorraden en afschrijvingen
De vertraagde leveringen gingen gepaard met een andere verschuiving in het consumentengedrag, wat de bedrijven heel wat hoofdbrekens bezorgde. In de periode na de pandemie bleven veel containers met keukengerei onverkocht en in sommige gevallen zorgde dat voor meerdere miljarden dollars aan afschrijvingen bij detailhandelaren als Walmart en Target. Als gevolg daarvan zal het bedrijfsleven naar verwachting zeer terughoudend blijven met zijn uitgaven. Ook de verwachte verzwakking van de economie en van het consumentenvertrouwen leiden tot voorzichtigheid. Momenteel rapporteren bedrijven met enige omzichtigheid, omdat de voorraden nog steeds worden aangepast en er een gebrek is aan nauwkeurige informatie over de vraagpatronen. Dit blijkt ook uit het feit dat veel moderetailers bijvoorbeeld op hoge voorraden zitten en deze afbouwen, terwijl de mensen nog steeds lang op een nieuwe auto moeten wachten.
Als de kapitaalmarkten de economische vertraging dit jaar juist inschatten en er, in tegenstelling tot de heersende opinie, geen significante correctie plaatsvindt, kunnen we verwachten dat de voet snel van de rem wordt gehaald en het gaspedaal weer wordt ingetrapt, met alle complexe gevolgen voor de economische en kapitaalmarktspelers.
Deze sterke kortetermijnschommelingen van het economisch gedrag zullen waarschijnlijk aanhouden. Het tijdperk van langetermijncycli is waarschijnlijk voorlopig voorbij. De wirwar van uitdagingen zal waarschijnlijk zorgen voor een schokkerige vooruitgang, zelfs op middellange termijn. Het motto van automobilisten in een file geldt daarom ook voor alle deelnemers aan de kapitaalmarkt: blijf kalm!
Door Thomas Meier en Christos Sitounis, Portfolio Managers bij MainFirst
