Help us, oh mighty China!

De Amerikaanse economie slaagt er maar niet in voldoende arbeidsplekken te scheppen. Als niets helpt, zou dan de redding uit het Oosten kunnen komen?

Fed-voorzitter Ben Bernanke, die toch niet tot taak heeft economisch pessimisme in zijn land te bevorderen,  was in zijn toespraak in Atlanta afgelopen dinsdag uitzonderlijk mat. De economische groei is wat lager dan verwacht (1,8% geannualiseerd in het eerste kwartaal). Hij noemt de aardbeving en tsunami in Japan mede als oorzaak. Overigens zullen opnieuw weersomstandigheden, maar dan in de V.S. zelf , de productiecijfers over het lopende kwartaal negatief beïnvloeden.
Maar … als de olieprijzen bereid zijn te gaan dalen, dan zou de economische groei in de tweede helft van het jaar wat kunnen aantrekken.

Al met al wordt mij niet duidelijk waar een groeiversnelling vandaan moet komen. Het grote probleem blijft  de werkloosheid. In vergelijking met andere post-recessieperiodes worden er veel te weinig banen geschapen: zie grafiek.

Amerika loopt bijna 7 miljoen banen “achter” in vergelijking met andere herstelperiodes. Bernanke noemt in zijn speech het aantal gewerkte uren dat, na bijna twee jaar herstel, nog   6 ½% onder het pre-recessieniveau ligt.

Ook het andere probleem, dat van de huizenmarkt, blijft reuzegroot. Tabel 1 geeft inzicht in de grootte:

Tabel 1. Total housing wealth destruction between Q2 2006 and Q2 2010
State	Total housing  value Q2 2006	Total housing  value Q2 2010	Actual wealth  loss	Loss per home-  owner (in $)	Loss as a % of total as of Q2 2006
California	$ 6.0tm	$3.7tm	$2.3tm	231,320,	39%
Arizona	S0.7tm	$0.3tm	$0.3tm	157,404	50%
Florida	$1.8tm	$1.0tm	$0.8tm	146,815	46%
New York	$1.3tm	$1.1tm	$0.2tm	76,165	18%
Illinois	$0,9tm	$0.6tm	$0.2tm	74,689	27%
U.S.	$28.6tm	$23.1tm	$5.5tm	49,417	19%

Bron: Deutsche Bank, mei 2011. N.B. Amerikaanse eenheden.

Sinds een jaar geleden is de situatie verder verslechterd. Onder meer hierdoor kan de bouwsector die in het herstelproces na een recessie altijd een voortrekkersrol vervulde, ditmaal nauwelijks bijdragen.

Wat te doen? Opnieuw een monetaire impuls geven als de Quantitative Easing afloopt per eind juni? In een net verschenen studie van de Federal Reserve Bank of Boston (THE ESTIMATED MACROECONOMIC EFFECTS OF THE FEDERAL RESERVE’S LARGE-SCALE TREASURY PURCHASE PROGRAM, Jeffrey C. Fuhrer and Giovanni P. Olivei)wordt berekend wat de macro-effecten van QE2 zijn geweest: zie tabel 2 hieronder.

Table 2   Breakdown of estimated effects of $600B Treasury purchases
Component	Effect	Implication
Effect of purchases on interest rates	20-30 basis points	Treasury and related yields reduced by this amount
Effect of interest rates on spending (GDP)	2 to 4 times rate changes	Real GDP about 40-120 basis points higher after 1-2 years. We use 75-80 bps as areasonable compromise.
Effect of spending increase on unemployment	0.5 times spending change	Unemployment rate about 0.3 to 0.4 ppt lower after 2 years
Employment effect	With a labor force of about 153 million	Implies an additional 700,000 jobs

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Het resultaat is niet bijzonder, maar misschien was het plaatje wel veel slechter geweest zonder QE2. De Fed-voorzitter hint niet op een QE3, maar misschien komt het er toch van omdat men niets beters weet.

Van de overheidssector moeten de V.S. het ook niet hebben. Bernanke noemt dit een difficult tradeoff : voor een gezonde economische toekomst moeten de overheidsfinanciën onder controle worden gebracht. En wat hij er niet bij zegt: anders zullen Moody’s c.s. en de financiële markten dit wel afdwingen. Maar aan de andere kant kan een te sterke budgettaire consolidatie elk herstel volledig in de grond boren. Bernanke denkt dat alleen een geloofwaardig, lange termijn plan voor een gezonde begroting de uitweg uit dit duivels dillemma biedt.

Het lijkt dan of er niets anders op zit dan uit te zieken en te wachten tot de schuldposities van consumenten en overheden tot normaler proporties zijn gedaald, als de Verenigde Staten tenminste niet van plan zijn de grote pijn in één keer te nemen.

Amerika kan ook de handen vouwen en bidden dat de rest van de wereld meehelpt haar uit het moeras te trekken. China zou daar natuurlijk de hoofdrol in moeten spelen. Een sterkere yuan zou daarbij helpen, maar Peking zal zeker niet toestaan dat de muntappreciatie te snel verloopt.

De Chinese autoriteiten zijn al geruime tijd bezig de oververhitting van de economie tegen te gaan en zo het gevaar van excellererende inflatie te bestrijden. Dat lijkt te lukken. Het laatste inflatie bedroeg 4,5% jaar-op-jaar bij een economische groei die “afkoelt” van 10,3% in 2010 naar 9,4% dit jaar.

China probeert haar export- en investeringsgeleide economie om te buigen naar een meer consumptie-georiënteerde economie. Anders dan men zou verwachten, neemt de Chinese invoergroei op dit moment niet toe.  Tegelijkertijd stijgen voor Amerika en andere westerse landen de prijzen vanuit de goederen die uit China worden geïmporteerd. Door twee decennia van outsourcing naar China als fabriek van de wereld is het aanbod “sticky” geworden (prijs-inelastisch) en moet het westen de Chinese prijzen accepteren. De productie van veel industriële goederen kan niet simpel en snel worden teruggeplaatst naar de V.S.

Uiteindelijk zal dit voor een deel wel gebeuren. China biedt echter voor Amerika geen snelle nooduitgang uit de misère. De situatie van 2008 waarin de Chinese overheid door een grote boost van haar uitgaven meehielp de crisis te bestrijden, zal zich nu niet herhalen.

Franke Burink
Castanje Vermogensbeheer