Al het gespeculeer of er een double-dip komt in de Verenigde Staten is academisch. Voor Joe Sixpack voelt elk economische groeicijfer onder de 2% als een recessie.
Deze en vorige week werd alle langzaam verzamelde hoop op een verder herstel in Amerika naar aanleiding van goede en soms zelfs uitmuntende tweede kwartaalbedrijfscijfers de grond in geslagen. Tegenvallers op macro-economische gebied – waaronder een stijging van de eerstmalige aanvragen voor een werkloosheiduitkering, lagere economische verwachtingen in de Philadelphia-regio, forse dalingen van de huizenverkopen en orders voor duurzame goederen die tegenvielen – maken duidelijk dat de stimuleringsmaatregelen van Washington op hun einde lopen. Bedrijfsleven en consumenten nemen nog niet uit zichzelf het stokje over. De Amerikaanse burger die een te grote schuld op zijn rug draagt, zal eerst zijn verplichtingen willen verminderen (deleveraging), maar met aan de activakant dalende huizenprijzen wordt dat extra moeilijk. Bij een lage of negatieve groei duurt dit proces langer en draagt ook bij aan die lage groei. De Dow Jones leverde in augustus dan ook prompt 5,7% in.
De Europese beurzen volgden braaf het Amerikaanse sentiment. Deze slaafse navolging door Europa is toch wel opvallend, omdat deze week vanuit Duitsland het bericht kwam dat de Bundesbank de verwachte BBP-groei voor dit jaar naar boven bijstelde naar 3%. De Duitse KvK deed er later in de week nog een schepje bovenop met een voorspelling van 3,4%.
Twee vragen kunnen we hierbij stellen.
1) Ontwikkelt Duitsland zich echt zo sterk dat het zich kan losmaken van de Amerikaanse malheur. Het zou denk ik op voorhand voorbarig zijn om een “Alleingang” van Duitsland c.q. Europa te verwachten. De laatste keer dat we dit verwachtten was in 2008 toen de V.S. al duidelijk op een recessie afstevenden onder invloed van de huizencrisis en in Europa nog geen vuiltje aan de lucht scheen. Die hoop werd toe hard de bodem ingeslagen.
Een belangrijk verschil met toen is dat de Duitse motor nu vooral loopt op de export naar de opkomende markten, met name China en dat daar geen sprake is van een substantiële daling van de economische activiteit. De dynamiek van de Duitse binnenlandse sectoren laat echter nog wel wat te wensen over.
2) Duitsland heeft niet alleen te maken met een verzwakkende Amerikaanse economie, maar ook met de rest van Europa, met name in Zuid Europa, waar lang niet zo veel wordt geprofiteerd van de exportvraag uit Azië en Latijns Amerika. De vraag is dan of de Duitsers de rest van de eurozone mee omhoog trekken of juist mee omlaag gezogen worden het moeras in?
Ik denk dat deze vraag nog niet beantwoord kan worden. Het is duidelijk dat de bezuinigingsprogramma’s in alle eurozone-landen op korte termijn de groei kunnen aantasten, maar met een voortvarend beleid kan er een vertrouwensherstel komen, dat zorgt dat de moeilijke periode korter kan uitpakken dan gedacht. Positief is dat de soberheidsprogramma’s in een paar knoflooklanden goed lijken aan te slaan,
De komende maanden zullen duidelijkheid verschaffen over deze twee vragen. Mochten Duitsland, c.q. Europa het hoofd verder boven water kunnen houden dan de V.S., dan zou de dollar wel eens het kind van de rekening kunnen worden.
Gratis nieuwsalert
Als u nog geen abonnement heeft op onze gratis nieuwsalerts kunt u lid worden. Daarmee blijft u op de hoogte wanneer er een nieuw artikel is gepubliceerd. De alerts zijn toegesneden op uw interesse gebied. Klik hier om u aan te melden als u dat nog niet heeft gedaan.
Franke Burink
Castanje Vermogensbeheer
Start met Automatisch Beleggen
leinere centrale banken laten momenteel zien hoe een exit uit een accommoderend monetair beleid kan werken zonder een crash.
Hoewel een herhaling van de stagflatie van de jaren zeventig onwaarschijnlijk lijkt, houdt het huidige klimaat een aantal risico's in die we niet mogen onderschatten.
De eerste 100 dagen in functie zijn een maatstaf om het succes van Amerikaanse presidenten te meten. Wat is tot nu toe de impact op de markten geweest en wat mogen we nog verwachten?
Het ambitieniveau van Europa is hoog, heel hoog. Dit deel van de wereld moet tegen 2050 CO2-neutraal zijn.
denk niet dat de Amerikanen met hun dollar door het putje gaan…althans, niet zonder Europa voor te laten gaan of mee te sleuren.
De voornaamste kredietbeoordelaars, die voornamelijk uit de USA komen, zullen Europa af en toe downgraden, zodat er een soort -balans in zwaktes- blijven bestaan(euro en dollar hebben het beide even slecht, waardoor een munt/valutacrisis minder waarschijnlijk is).
Globalisatie maakt dat er nagenoeg geen enkel land meer is dat makkelijk aan de malaise kan onttrekken …ook een land als China wordt mijn inziens nu teveel kracht toegedicht; misschien wel qua aantallen mensen en in militair opzicht, maar politiek bij lange na nog niet. De belangrijkste consument in China is de overheid…consumenten(burgers) stellen daar nog weinig voor, want wie voor een hoger loontje op de barricade gaat staan kan er de doodstraf krijgen! (gisteren nog vernomen om welke onbenulligheden men daar geexecuteerd kan worden).
Ook goede economische cijfers kunnen net als geld gewoon ‘bijgedrukt’ worden….ik hecht daarom meer waarde aan wat ik zelf waarneem en niet wat media voor mij (en voor ons allen) waarnemen.
Duitsland zal zich mijn inziens losweken van Europa zodra datzelfde Europa Duitsland dreigt om te trekken…een economische scheuring tussen Noord en Zuid-Europa is een kwestie van tijd, maar politiek verwacht ik dat dat Noorden het Zuiden volledig zal domineren(goedkope arbeidskrachten binnen ‘eigen grenzen’).