De kans dat Griekenland al dan niet gedwongen afscheid gaat nemen van de eurozone, lijkt met de dag dichter bij te komen. De Grieken zelf lijken te geloven dat een afscheid van de euro onvermijdbaar is. Zo hebben de afgelopen weken depositohouders honderden miljoenen van de bank gehaald. Ze verstoppen hun euro’s liever in hun matras of maken hun liquiditeiten over naar banken in Duitsland. Aan het begin van dit jaar hadden Grieken nog een bedrag van € 66 miljard op de bank staan.
Griekse schulden
Politici worden vandaag de dag niet moe om te zeggen, dat een Grexit, een Grieks vertrek uit de euro, geen ramp hoeft te zijn. Het zal heus niet dezelfde gevolgen hebben als de val van Lehman Brothers. Europa is nu beter voorbereid, al was het maar omdat er nu noodfondsen zijn die voldoende middelen bevatten om een Griekse uitslaande brand te voorkomen.
Het zijn geruststellende woorden, waar je rustig vraagtekens bij kunt zetten.
Dat doet ook het gerenommeerde blad the Economist. Als de Grieken vertrekken, is het nog maar ten zeerste de vraag of de achterblijvende lidstaten en de ECB nog ooit iets zullen terug zien van al die leningen die ooit aan Griekenland zijn verstrekt. Volgens het Britse blad is het beslist denkbaar dat overheden en instellingen als de ECB een streep moeten zetten door een bedrag van € 290 miljard, ofwel 3% van het BNP van de eurozone. Maar daar blijft het niet bij. Aan het einde van 2011 hadden Griekse bedrijven en huishoudens schulden bij internationale banken ter waarde van tenminste € 70 miljard.
Stevige economische krimp
Hoe verhouden al deze cijfers zich tot termen van economische groei of krimp? Volgens de Europese Commissie wordt de Eurozone in 2012 getroffen door een bescheiden economische krimp van 0,3% die in 2013 gevolgd wordt door een groei van 1%. Als Griekenland op een ordentelijke manier vertrekt en Europa zou erin slagen het besmettingsgevaar voor andere perifere landen in te perken, dan nog zijn de negatieve effecten aanzienlijk. Volgens ING zal zelfs in dat geval de recessie in Europa dieper worden. Als de uittocht wanordelijk verloopt, waarbij het wantrouwen onmiddellijk overslaat naar andere perifere landen, dan is het leed niet te overzien, dat valt af te lezen aan figuur 1.
In het gunstigste geval verdiept de recessie zich naar 1,6%. Ook de economie in de VS zal niet aan de negatieve gevolgen ontkomen.
Besmettingsgevaar
Over de mogelijke effecten van een chaotisch vertrek kan men maar beter niet teveel speculeren. Toch zijn enkele opmerkingen op zijn plaats. Als Griekenland inderdaad uittreedt, dan komt er een einde aan de mythe dat de zone en de euro één en ondeelbaar zijn. Bijna automatisch komt daarmee de vraag op tafel welk land het Griekse voorbeeld zal volgen. Dat zal aanleiding zijn voor internationale obligatiemarkten om geen vers geld in die landen te steken. In tegendeel, ze zullen eerder geneigd zijn om hun posities in de overheidsschuld van die landen te gaan afbouwen om verliezen à al Griekenland te vermijden. Geef ze eens ongelijk! De Portugese staatschuld is $ 481 miljard, die van Italië komt uit op $ 2,34 biljoen en de Spaanse schuld is met $ 2,3 biljoen nagenoeg even groot. Er is dus heel veel te verliezen.
Terughoudendheid op de financiële markten kan alleen maar afgekocht worden met een steeds hogere coupon. Onzekerheid over de richting van de eurozone kan banken ertoe bewegen om hun kredietverlening aan alles en iedereen, zelfs in de kernlanden, te beperken en af te bouwen.
Feitelijk is dit proces al in werking getreden. De Spaanse coupon gaat alweer richting 7%.
Volgens the Financial Times zijn grote Europese en Amerikaanse beleggingsfondsen druk doende om in de eerste plaats hun beleggingen in perifere overheden en banken af te bouwen. Daar zal het echter niet bij blijven. De fondsbeheerders hebben ook al laten weten, dat ze überhaupt nog weinig trek hebben in Europese financiële waarden. Meer dan een assetmanager liet weten te overwegen om alle beleggingen in euro gerelateerde waarden te willen afbouwen in afwachting van betere tijden in de eurozone. De doorsnee fondsmanager heeft duidelijk minder vertrouwen in de toekomst van de euro dan de (verplicht) optimistische politicus.
Figuur 1 Mogelijke gevolgen van een Grexit
Cor Wijtvliet
De auteur is als freelancer verbonden aan PFG, een onafhankelijke vermogensbeheerder gevestigd in Dusseldorf. http://www.pfgbenelux.com
Start met Automatisch Beleggen
Christian Sewing roept bedrijven op om zich agressiever aan te passen aan de nieuwe omstandigheden als gevolg van de coronacrisis. Hij denkt dat de crisis langer zal duren dan verwacht.
De schijnbaar eindeloze steun van de centrale banken en de reeks overheidsmaatregelen zorgt nu al bijna een jaar op de aandelenmarkten voor een hausse zonder weerga.
Voor een enkeling was de komst van een nieuwe pandemie geen verrassing. Mens en dier leven in grote delen van de wereld simpelweg te dicht op elkaar. Dat moet geregeld wel misgaan.
Ooit zei Lenin: kapitalisten verkopen ons het touw, waar wij hen straks aan zullen ophangen.
