Begin van dit jaar heb ik een aantal weken in Brazilië doorgebracht. De verhalen over zonovergoten stranden, overdadige maaltijden en uit de hand gelopen caipirinha-feestjes zal ik u besparen. Mijn reisverslag beperkt zich tot één observatie: Braziliaanse consumenten leven graag op de pof. In een tweeluik wil ik wat dieper ingaan op dit fenomeen.
De eenentwintigste eeuw lijkt voor de Brazilianen the credit century te zijn: vanaf 2000 steeg het aantal consumentenkredieten explosief. Overheidsbeleid dat zich richtte op het omlaag brengen van de rente, vormde in de afgelopen jaren een belangrijke factor bij deze toenemende kredietbehoefte.
Het verstrekken van kredieten aan consumenten wordt gestimuleerd door de detailhandel, waar het kopen-op-afbetaling niet bepaald beperkt blijft tot luxegoederen als lcd-schermen en stereotorens. Ook kleinere uitgaven kunnen over een aantal maanden worden uitgesmeerd. Op bijgaande foto ziet u een paar schoenen dat te koop is voor R$ 104, ruim € 45. De schoenen kunnen afbetaald worden in vier maandelijkse termijnen van R$ 26 (circa € 11) . Geen wonder dat de Braziliaanse shopping malls avond na avond bomvol zijn (de Utrechtse Bijenkorf op zaterdagmiddag beschouw ik tegenwoordig als een oase van rust).
Een Braziliaanse kennis wees mij op een gewoonte die illustreert hoezeer het kopen-op-krediet in de afgelopen jaren vergroeid is met de Braziliaanse stijl van consumeren. Wie in een winkel vraagt naar de prijs van een product -laten we de schoenen als voorbeeld nemen- krijgt niet de werkelijke prijs te horen, maar de volgende rekensom: “4 keer R$ 26”.
Vooralsnog vormen de enthousiast consumerende Brazilianen een stevige basis voor economische groei. Brazilië liet al in het tweede kwartaal van 2009 de recessie achter zich. Het land wist afgelopen jaar per saldo zelfs een bescheiden groei te realiseren, waar eerder een krimp werd verwacht. De Braziliaanse minister van Financiën liet in januari weten, dit jaar een economische groei van ruim 5% te voorzien (bron: Reuters). Deze maand ging hij nog een stapje verder door te spreken over een groei tussen 5,5% en 6%. Dat zijn overigens “conservative estimates”, aldus de minister.
Spelen de kredietlustige Brazilianen met vuur? Dat zal moeten blijken. In het tweede deel van deze column zal ik proberen de schulden van de Braziliaanse huishoudens in perspectief te plaatsen. Wordt vervolgd…
Allard Gunnink
Disclaimer
Allard Gunnink is als redacteur werkzaam voor de Beleggers Coöperatie, de beleggingssupermarkt van Nederland. Deze column is niet bedoeld als beleggingsadvies. De auteur kan posities hebben in (beleggingsinstrumenten op) onderliggende waarden die hij beschrijft.
Brazilie is een wereldeconomie van formaat en alles moet vrijwel geimporteerd worden daarom is alles mbt electronica gewoon het zelfde geprijst als in het Westen. Brazilie is een geweldig land waar de mensen open en aardig zijn. Het verschil tussen rijk en arm is er volgens de Bosatlas het grootste van de wereld.
Dit zorgt voor de enorme scheiding tussen rijk en arm.
Kopen op afbetaling doen wij nederlanders alleen als het gaat om auto’s en mobiele telefoons. Voor de rest doen we het niet vaak. Gek is dat iedereen in NL wel meedoet aan de Mobiele telefoon lening….
Lenen is prima als het om kleine bedragen gaat. Je kan wel eens krap bij kas zitten….
Vermoed dat vrijwel iedereen in termijnen goederen kan kopen en geen lening kan krijgen of Creditcard bij de bank en daarom springt de detailhandel hier handig op in.
Wij zullen brazilianen nooit snappen…geld uitgeven kunnen ze als de beste evenals flirten !!
Brazilië is dus de nieuwe zeepbel. Het wachten is op het klappen en de tranen door alle dikke schulden. Vervolgens komt de overheid met stimuleringsplannen die niet werken en het land zakt weg in Japanse toestanden. O, o, mensen leren het ook nooit. Al die jubelverhalen over BRIC, en allemaal leven ze op de pof natuurlijk.
Rijk worden, beste mensen, doe je niet door geld te lenen en bij te maken, maar door te produceren.
Schoenen e.d. op afbetaling is ook in Argentinie heel geaccepteerd, kennelijk dus meer Zuidamerikaans dan Braziliaans. Wel zijn Brazilianen een stuk armer volgens mij.
Een zeepbel? Misschien wel… In het tweede deel van deze column hoop ik daar nog wat dieper op in te gaan.