Verschillende (academische) onderzoeken hebben in de afgelopen jaren duidelijk gemaakt dat actief beheerde beleggingsfondsen het lang niet altijd beter doen dan fondsen die (passief) het verloop van een index volgen (de zogenoemde indextrackers, ook wel exchange-traded funds genoemd).
Er zijn allerlei redenen te bedenken waarom beheerders van veel beleggingsfondsen er niet in slagen waar voor hun geld te leveren. Allereerst vormen de beheerders zelf een kostenpost: zij moeten immers actief aan de slag om voor hun fonds de juiste aandelen te selecteren en de beste beleggingsstrategieën toe te passen. Daarnaast liggen de transactiekosten die voor het fonds gemaakt worden in veel gevallen hoger dan bij een indextracker. Het ligt immers voor de hand dat een beleggingsfonds dat actief probeert de markt te verslaan, daartoe ook regelmatig transacties doet: slecht presterende aandelen worden verkocht, terwijl veelbelovende aandelen juist aan het fonds worden toegevoegd. Het up-to-date houden van een indextracker vergt over het algemeen minder mutaties.
Vanwege de hierboven genoemde factoren zijn de kosten van een beleggingsfonds over het algemeen hoger dan de kosten van een indextracker. Hogere kosten betekenen voor jou als belegger dus een lager rendement. Dit zou gecompenseerd kunnen worden door het rendement van de belegging zelf. Vandaar dat er in de afgelopen jaren veel onderzoek is gedaan naar de rendementen van beleggingsfondsen: wat blijft er -na aftrek van kosten- voor jou als belegger over? In veel gevallen valt dat nogal tegen en ben je beter af met een indextracker. Daarmee volg je het verloop van de markt (in goede en in slechte tijden), waarbij je rendement niet wordt gemarginaliseerd door hoge kosten. Er zijn gelukkig beleggingsfondsen die – gemeten over verschillende tijdsperioden- mooie resultaten weten neer te zetten en daarmee waar voor hun geld leveren. Maar een kritische houding bij het selecteren van fondsen is geen overbodige luxe.
Dat die kritische houding gerechtvaardigd is, werd onlangs weer eens duidelijk. Op de website van nieuwsdienst en krant Financial News verscheen eind november een artikel waarin aandacht werd gegeven aan verschillende aspecten van het beleid van beleggingsfondsen in de afgelopen jaren. Bijna hilarisch is de reden die fondsmanager John Pollen geeft voor de underperformance van het door hem beheerde Pioneer Emerging Markets Equity Fund in 2008: meneer zat midden in een verhuizing op het moment dat de kredietcrisis uitbrak. “I moved from Dublin to London that October. It really took my eye off the ball”, aldus Pollen. Het moet gezegd worden: zijn eerlijkheid siert hem.
Niets menselijks is fondsmanagers vreemd. En als je zwetend trappen op en af moet lopen met dozen, bankstellen en kasten, dan is de aandelenmarkt wel het laatste waar je mee bezig bent. Maar de timing van Pollen om te verhuizen was, op zijn zachtst gezegd, ongelukkig. Dat geldt overigens niet alleen voor de rendementsontwikkeling van zijn fonds: Pollen zelf had achteraf vast ook graag een ander moment gekozen voor zijn verhuizing naar Londen. Sommige fondsmanagers en bankiers in de Londense City gingen in de maanden na het uitbreken van de credit crunch in een trui en spijkerbroek naar hun werk. Niet omdat het casual friday was, maar uit angst om als bankiers herkend te worden door de razende menigte die de straten onveilig maakte. Welcome to the neighbourhood…
Allard Gunnink
CoBeleggen
Disclaimer
Allard Gunnink is als redacteur en columnist betrokken bij CoBeleggen, een initiatief van de Beleggers Coöperatie. Deze column is niet bedoeld als beleggingsadvies. De auteur kan posities hebben in (beleggingsinstrumenten op) onderliggende waarden die hij beschrijft.
