Tracker of mandje?

Trackers zijn hot!
Als je kijkt naar de snelle ontwikkeling van het aantal verschillende trackers dan kun je spreken van een rage. Op dit moment zijn er ruim 400 genoteerd op de NYSE Euronext (zie grafiek). Een tracker is een exchange traded fund, afgekort ETF. Een ETF is een indexvolgend beleggingsfonds dat beursgenoteerd is en verhandeld wordt als een aandeel. Het is een vorm van Passief beleggen.

Het is niet voor niets dat Trackers populair zijn, er zijn namelijk legio studies die uitwijzen dat je er beter aan doet om passief  een index te volgen dan een actief stockpick beleid te voeren. In de grafiek hiernaast kun je ook duidelijk zien dat het met name gaat om aandelenindextrackers. Stap je als kritische belegger zonder meer in een tracker als je een passieve strategie wilt volgen? Het antwoord is nee, niet zonder meer.

Hot or not…

Volgens verschillende onderzoeken doet circa 80% van de actieve beleggingsfondsen het minder goed dan de index. Als je naar aanleiding hiervan de keuze hebt gemaakt om passief te gaan beleggen volgens een index dan rijst de volgende vraag: koop ik een ETF(tracker) of koop ik het indexmandje zelf.

De feiten op een rijtje:

Een aandelenindex is het gewogen gemiddelde van een aantal belangrijke aandelen. Vaak zijn dit de “grootste” aandelen van de beurs, zoals de AEX index in Nederland, de Bel20 in België of de DAX-index in Duitsland. Als je de index direct koopt dan dien je de afzonderlijke aandelen volgens de weging van de betreffende index te kopen.

Een tracker is een replica van een index met als doel de betreffende index zo nauwkeurig mogelijk te volgen. Als we kijken naar de kosten dan zien we dat deze variëren tussen de 0,2% en 0,5%. Dit is aanzienlijk lager dan bij actieve fondsen. Het rendement van trackers is hierdoor gelijk aan die van de betreffende index minus de kosten. Het aankopen gaat aanzienlijk makkelijker dan een heel mandje aandelen omdat je maar een regel aankoopt.

Tip! Koop geen Tracker op de AEX of AMX van een buitenlandse uitgevers.  Op Nederlandse index-trackers die door buitenlandse instellingen zijn uitgegeven loopt je dividendbelasting mis. Bij een dividend van 3% scheelt dit (0,15%*3%) 0,45%.

De afweging

De afweging die gemaakt dient te worden tussen het aankopen van een tracker of direct in de index beleggen berust op drie punten.

1)      Kosten:

We hebben gezien dat als je een tracker koopt je per jaar een TER (Total expense ratio) hebt van circa 0,3%.  Dit is exclusief de transactiekosten. Een internetbroker is over het algemeen het goedkoopst, maar hanteert vaak een minimaal aankoopbedrag. Bij Binck is dit bijvoorbeeld 8 euro + 0,1%. Mocht je de AEX, 25 aandelen, willen kopen dan ben je dus minimaal 200 euro kwijt +0,1%. Het break-even moment ligt daarbij op een aankoopwaarde van circa 70.000 euro.

Een goede methode om dit breakevenpunt omlaag te halen is door optimale replicatie. Dit is een methode waarbij je bijvoorbeeld alle aandelen die voor minder dan 1% of 2% in de index vertegenwoordigd zijn niet meeneemt. Dit kun je doen omdat de tracking error dan erg klein blijft. Bij de AEX houdt je dan respectievelijk 20 en 15 aandelen over. De breakevenpunten liggen dan op circa 50.000 en 40.000 euro.

2)      Juridisch eigendom

Op het moment dat je een mandje aandelen aankoopt ben je zelf juridisch eigenaar van alle stukken die bij de bewaarbank liggen. Een faillissement van het bewaarbedrijf doet daar geen afbreuk aan.

Op het moment dat u een tracker koopt bent u eigenaar van de tracker maar bent u geen juridische eigenaar van de onderliggende effecten. Het bewaarbedrijf is juridisch eigenaar. Het zal niet snel gebeuren maar als het betreffende bewaarbedrijf failliet zou gaan ben je zelf de gedupeerde.

3)      Liquiditeitsrisico

Als je zelf een mandje hebt gekocht van een grote liquide index, dan kunt je er vanuit gaan dat er altijd veel handel is in de onderliggende aandelen, zodat je makkelijk in en uit kan stappen tegen een minimale spread.

Om in- en uitstappen mogelijk te maken heeft iedere tracker een of meerdere liquidity providers. Hier schuilt een extra risico. Op het moment dat een liquidity provider scheef zit (een verkeerde positie heeft) dan kan dat gevolgen hebben op de spread en op de verhandelbaarheid van de trackers.

Conclusie:

Trackers zijn ideaal voor kleinere beleggers die passief een aandelenindex willen volgen. Het volgen van een aandelen index komt uit onderzoeken in circa 80% van de gevallen beter uit de bus dan actief aandelenmanagement. Het extra prijskaartje is 0,3%. Als je voor een AEX tracker kiest neem dan een Nederlands uitgevende instelling i.v.m. dividendbelasting. Bijkomende risico’s van een tracker zijn wel dat het juridisch eigendom bij de bewaarbank ligt en dat niet de beurs maar een liquidity provider de spread en prijs bepaalt.

Voor grotere beleggers heeft het aankopen van een indexmandje de voorkeur. Door optimale replicatie kan eventueel een afgeleide van de index worden bepaald om minder transactiekosten te betalen en kleine fondsen te elimineren. Hierbij dien je wel jaarlijks te herwegen. Bij een tracker wordt dat voor je gedaan.

Drs. ing Alain E. de Haas
Managing Director Helliot
http://www.helliot.nl/