In Nederland is nog steeds een enorm vermogen belegd in beleggingsfondsen, zelfs obligatiebeleggingsfondsen gericht op Europese staatsobligaties. Wij analyseren dagelijks portefeuilles waar nog veelvuldig bancaire beleggingsfondsen in voorkomen. Wat het meest opvalt is niet zozeer dat de prestaties van die fondsen achterblijven ten opzichte van de benchmark (de markt waar de prestatie mee vergeleken wordt). Neen, meer dat de meeste beleggers een verkeerd verwachtingspatroon hebben van deze producten en verwachten dat de bank wel voor hun nadenkt, maar helaas is dat niet het geval.
Geen aanpassingen
Er wordt vaak verwacht dat de fondsmanager actief inspeelt op de ontwikkelingen in de betreffende regio of sector zodat zij er zelf geen omkijken naar hebben. Maar wat is actief inspelen als de fondsmanager eigenlijk gewoon een globale kopie maakt van de te volgen markt? De fondsmanager van een beleggingsfonds gericht op Nederland zal immers nooit afscheid nemen van de hele positie Shell wanneer hij daar mindere verwachtingen van heeft. Want stel dat het toch niet uitkomt. Dan loopt hij ten opzichte van de benchmark achter de feiten aan en dat zou rampzalig zijn. Meeveren met de hele meute is het beste; als het naar beneden gaat is gedeelde smart toch echt halve smart.
Maar als dat zo is? Waarom belegt men dan niet alles in Trackers? Die volgen immers ook de index. En dan tegen sterk lagere tarieven dan de gemiddelde beleggingsfondsen. Inderdaad, die groei komt vanzelf, daar heb ik alle vertrouwen in. Die markt is sterk groeiend, maar de Nederlander is nou eenmaal niet zo snel als de Amerikaan of Duitser. Of wordt de ontwikkeling van deze groeimarkt geremd door partijen die andere belangen hebben?
Grootbanken
Helaas zit het grootste deel van het belegde vermogen nog steeds bij de zogenaamde grootbanken. Die promoten om verschillende redenen bij voorkeur hun eigen huisfondsen en inmiddels ook de eigen indexfondsen. De reden van deze eenzijdige advisering is gelegen in een combinatie van zorgplicht en verdienmodel. Verdienmodel omdat het structurele inkomsten zijn, ongeacht of u wel of niet actief wenst te zijn. Zorgplicht omdat er weinig specifieke risico’s zijn wanneer u de hele modelportefeuille van de bank opneemt.
Ondernemerschap
Het grootste nadeel van standaard modelportefeuilles bij banken is dat de bank niet meedenkt met u en de markt. Gedreven door de zorgplicht en het verdienmodel is het ondernemerschap in beleggingsportefeuilles ver te zoeken. Liquide gaan is er in principe niet bij, omdat liquide gaan betekent dat de inkomsten sterk verminderen, er kan immers geen beheervergoeding meer worden berekend. Of de bank moet verlegen zitten om liquiditeiten op de eigen balans. Dan worden spaarrekeningen en deposito’s gepromoot.
Een trend die nu nieuw leven ingeblazen wordt is het feit dat banken en beheerders een hele rits aan eigen producten gaat uitgeven. Want bij het wegvallen van de bestandsvergoedingen of kickbacks blijven de inkomsten uit de eigen producten ongeschonden. Natuurlijk wordt er meegegaan met de tijd en zijn dat bijvoorbeeld ook indexproducten. Klinkt modern, maar wat is het nut daarvan voor de belegger? Op de markt zijn immers reeds duizenden indextrackers verkrijgbaar. Wat is de toegevoegde waarde van een volgend product? Puur klantenbinding en inkomsten! Als belegger heb je er geen voordelen, vaak alleen maar nadelen van. Want een enkele aanbieder kan vrijwel nooit met zoveel smaken komen ten opzichte van de vrije markt. Daarnaast worden er dan wel indexproducten geleverd, maar hoe goed wordt de betreffende index bijgehouden. Een objectieve beoordeling daarvan is er niet. De markt van indexproducten, zoals Trackers, is dermate volwassen dat alle smaken voorhanden zijn en met een zeer goede verhandelbaarheid. En voor veel indexen zijn er meerdere aanbieders die met elkaar vergeleken kunnen worden op de relevante criteria. Dat is in het belang van de belegger.
Wanneer een relatie na een analyse van de portefeuille naar de eigen bank gaat en de vraag stelt waarom zij slechts de eigen fondsen en producten voorstellen wordt steevast geantwoord dat zij die het beste kennen. Dat mag je inderdaad wel verwachten, maar dat betekent helaas ook dat zij geen oog hebben voor al het moois dat buiten hun eigen bankgebouw afspeelt.
Jochem Baalmann
Partner Indexus
www.indexus.nl
