Bescherming (1): verkopen van Calls

Omdat wij toch wat zwaarder weer verwachten in de komende tijd zullen wij in de komende weken een aantal artikelen publiceren, die de vraag zullen beantwoorden of het mogelijk is om een bestaande portefeuille in tijden van malaise op de beurs, te beschermen en hoe dan te werk te gaan. Uiteraard kan men ook profiteren van een daling van de beurs, of van een aandeel, zonder op bescherming uit te zijn. Winsten behaald in een dalende markt zijn even waardevol als winsten behaald in een stijgende markt.

Er is voor de belegger slechts één verschil. Het is gemakkelijker te verdienen in een stijgende markt want de ontwikkeling van een stijging gaat in het algemeen veel gematigder dan de ontwikkeling van een daling. Bij een daling moet men veel sneller handelen niet alleen bij het uitstappen maar ook bij het instappen.

Verkopen van Calls

Het verkopen van Calls (ook wel “Schrijven van Calls” genoemd) kan mits nauwgezet uitgevoerd een bescherming geven bij forse dalingen. In tijden van consolidatie of in tijden van lichte dalingen is het een uitstekende manier om iets extra’s te verdienen of om gebruik te maken van de (geringere) daling om compensatie voor het verlies te krijgen. Wij gaan het hebben over grotere dalingen.

Men kan in twee situaties Calls verkopen:

1. Men bezit de onderliggende waarde. Schrijven van calls is de meest voorkomende en gemakkelijkste manier om te profiteren van zwaktes in de markt. Veel beleggers schrijven ook tijdens stijgende markten. Wij hebben in een aantal recente artikelen aandacht gewijd aan het schrijven van Calls op aandelen met een relatief hoog dividendrendement. Wij hebben toen twee aandelen geïdentificeerd waarop wij continu willen schrijven, dus onafhankelijk van de richting waarin de koers van de aandelen zich gaat bewegen. Het waren Unibail-Rodamco en Royal Dutch Shell. Wij hebben toegezegd om maandelijks, in principe op de woensdag voorafgaande aan de expiratiedatum (de dag waarop wij proberen “door te rollen”) van de resultaten van deze schrijfactie, mededeling te doen in een apart artikel. Wij verwachten dit voor het eerst op 15 juni 2011 te zullen doen.

2. Het is ook mogelijk calls te verkopen  als men de onderliggende waarde niet in bezit heeft. U zult in de literatuur vaak de uitdrukking “naked Calls schrijven / verkopen” tegenkomen. Naked Calls verkopen is zeer risicovol, maar als men de richting van de markt goed heeft ingeschat en volgt kan men het risico aanzienlijk verminderen en het is een methode, die een goed profijt oplevert. Eenmaands Calls schrijven vereist regelmatig aandacht en dat wordt wel gebruikt als argument om de langerlopende call te schrijven. Maar aangezien verwachtingswaarde niet lineair uit opties loopt – het premieverval per tijdseenheid neemt toe naarmate de nog resterende looptijd korter is – is het zaak om opties op een zo kort mogelijke termijn te schrijven.

Type Call

Bij grote dalingen maakt men ook wel gebruik van langerlopende calls, maar de opbrengst is per tijdseenheid duidelijk minder. Vaak wordt gesteld dat het voordeel van langerlopende calls is, dat zij minder aandacht vragen van de belegger en dat hun verwachtingswaarde groter is. Wij prefereren echter om bij grotere dalingen ook eenmaands calls te verkopen maar ze moeten dan wel diep in-the-money zijn. Dit laatste is belangrijk omdat de verwachtingswaarde ten opzichte van de prijs van de onderliggende waarde altijd gering is en hij bij dit soort kort lopende opties relatief snel in waarde daalt.

Als men wil beschermen dan moet men daarom ook intrinsieke waarde terugverdienen. Onze ervaring is dat de eenmaands optie in een politiek van bescherming evenals bij continue gedekt schrijven de beste opbrengst geeft (maar laat u niet weerhouden als u betere opbrengsten vindt). Wij schrijven dan bij voorkeur zoveel mogelijk. Dat wil zeggen dat soms ook de verkochte call weer wordt teruggekocht waarna een nieuwe wordt verkocht dan wel – en dat met name enige dagen vóór de uitoefendatum of wanneer de koers van de onderliggende waarde inmiddels fors gedaald is – dat weer een nieuwe wordt verkocht terwijl de bestaande in portefeuille blijft.

Deze laatste laten wij dan rustig expireren. In het algemeen kunnen er dus twee opties (en bij sterkere dalingen zelfs meerdere) uitstaan, hetgeen natuurlijk extra margin vraagt ten teken dat het hier om een vergroot risico gaat. Een lezer heeft er ons op gewezen dat hij de voorkeur geeft aan dagopties. Ongetwijfeld zullen wij op deze keuze in de toekomst terugkomen maar hier zij reeds gezegd dat men bij het verkopen van dagopties een duidelijk idee moet hebben over de richting die de beurs in de volgende dagen (dus op de zeer korte termijn) zal nemen.

Bovendien spelen dan ook uw transactiekosten een veel grotere rol. Hiermede is niet gezegd dat men er niet van kan profiteren in een dalende markt, maar het vereist meer aandacht dan het schrijven van maandopties. Mits goed gedaan moet de opbrengst hoger zijn.

Calls verkopen op Indexen

Men kan calls op aandelen verkopen en op indexen. In het eerste geval heeft men meestal de onderliggende waarde in bezit (men schrijft calls). Voor de bescherming van de portefeuille maakt men liever gebruik van index opties. Het voordeel hiervan is dat zij in Nederland van het Europese type zijn (in tegenstelling tot de opties op aandelen, want die zijn van het Amerikaanse type). Ze zijn dus niet opvraagbaar en daarmede wordt het risico, zoals wij dat beschreven onder andere in ons artikel over Wereldhave, aanzienlijk verminderd.

Gebruik een Volgsysteem

Wij zullen in het hiernavolgende ons beperken tot opties op de AEX, maar ons artikel geldt ook voor andere index opties. Zoals gezegd moet u zeker van uw zaak zijn. Bij bescherming van de portefeuille hebben wij het niet over een eenvoudige kortdurende correctie. Om zekerheid te krijgen neemt men een volgsysteem (om het even welk, het is belangrijker dat u er mee om kunt gaan). U moet weekkoersen gebruiken want hierdoor wordt u verlost van allerlei kortstondige zigzag bewegingen. In het hiernavolgende gaan wij uit van een volgsysteem bestaande uit twee voortschrijdende gemiddeldes die elkaar moeten kruisen. U ziet deze hieronder in de figuur waarin wij de AEX Index hebben getekend vanaf augustus 2007. Het zijn het 10-weeks voortschrijdend gemiddelde (rood) en het 40-weeks voortschrijdend gemiddelde (blauw).

Kruist de rode lijn (MA10) de blauwe (MA40) in benedenwaartse richting dan kunt u met redelijke kans op succes in-the-money calls verkopen. Maar deze kruising moet wel bevestigd worden. Wees nooit gehaast als de bevestiging er nog niet is. Wacht altijd af. U kunt welke indicator dan ook als bevestiger nemen. Wij gebruiken in de figuur een MACD, die wij graag een wat langere termijn geven (dubbele parameters). U ruimt uw verkochte calls op wanneer de koersen door de rode lijn (MA10) omhoog breken, maar ook hier wacht u op de bevestiging.

Wij hebben de MACD dezelfde kleuren gegeven, zodat u zich niet kunt vergissen. Beide rode lijnen moeten hetzelfde doen (of gedaan hebben) anders neemt u geen actie.

De Praktijk

Wij zullen hieronder het verloop volgen.

1. Bij AB, op 8 oktober 2007) breekt de rode MACD lijn door de blauwe. U wordt hiermede gewaarschuwd, dat er iets op til is bij de koers van de AEX Index. Op 12 juli (bij A) breekt de rode lijn (MA10) omlaag door de blauwe (MA40) De bevestiging had u al, dus het is tijd om Calls te verkopen (hierna zullen wij zien hoeveel);

2. Bij A1 gaat de koers omhoog door de MA10 (de rode). Terugkopen dacht U!!!! Neen, niets is minder waar,want de MACD geeft geen krimp. Deze blijft negatief;

3. Bij A2 raakt de koers zelfs aan de MA40. De MACD zegt dat er nog niets aan de hand is. De doorgewinterde verkoper verkoopt hier zelfs extra calls;

4. Bij A3 herhaalt zich de situatie. De MACD bevestigt niet dus u gaat rustig door met het verkopen van calls;

5. Bij B op 4 oktober 2009 wordt het anders. De koers gaat door de MA10. Tegelijkertijd gaat bij BB de rode MACD omhoog door de blauwe. U aarzelt niet maar ruimt alle verkochte calls op;

6. Bij C op 7 februari is er een nieuwe kruising van de MA10 door de MA40 naar beneden. De MACD bevestigt tegelijkertijd. U verkoopt weer Calls;

7. Maar twee dagen later komt de koers boven de blauwe lijn. Dit is een (nog niet genoemd) signaal om alle shortposities op te ruimen. In feite is het een Stop Loss signaal. Zodra de koers boven zijn 40-daags voortschrijdend gemiddelde komt kan men niet meer geloven dat er sprake is van een serieuze terugval. Kort daarop ontstaat er echter weer een verkoopsignaal. Wij honoreren nooit een signaal direct na een valse uitbraak. Eenmaal kan men door een zigzag gepakt worden maar geen tweemaal. Het is zaak om in een dergelijk geval een extra en duidelijke aanwijzing af te wachten dat het om een echte uitbraak gaat. In dit geval ontbrak deze en bleek het een tweede valse uitbraak ter zijn. U had overigens ook kunnen blijven zitten. De MACD liet dit toe. U had dan de twee zigzags moeten accepteren op 23 oktober was u er dan definitief uitgegaan, toen de markt zijn opgaande trend hervatte;

8. Zoals gezegd ontstaat er op 22 oktober een signaal om de arena te verlaten. Daags daarna bevestigt de MACD dit signaal en dus gaat u er uit als u niet van het Stop Loss signaal gebruik hebt gemaakt. Het zal u opvallen dat de blauwe lijnen in de grafiek, zowel die van de koersen als die van de MACD, nogal horizontaal verlopen. Hun horizontale richting wijst er op dat de markt in een consolidatiefase zit en de kans op zigzags is dan groot. Als dat het geval is dan verkoopt u beter geen diep in-the-money opties, maar geeft u de voorkeur aan out-of-the-money opties. Als de blauwe lijnen zouden gaan dalen gaat u verder met diep in-the-money calls;

U hebt hiermede een mooie rit gemaakt en hoogstwaarschijnlijk hebt u hier en daar wat peentjes gezweet, maar het kompas wat u had in de vorm van uw volgsysteem zou het u mogelijk gemaakt hebben om een mooie winst te maken op de calls, hetgeen ongetwijfeld een goed tegenwicht heeft gevormd voor de daling van de waarde van de te beschermen portefeuille.

Hoeveel calls moet u verkopen op uw portefeuille?

In ons artikel de Sprinter en de Optie kozen wij, uitgaande van de leverage in de sprinter, voor een 1 op 1 verhouding. U bepaalt in het onderhavige geval daartoe de waarde van de portefeuille en u deelt dat door de actuele waarde van de AEX Index. De uitkomst deelt u nog eens door 100 en dit levert het aantal opties per contract. Een lezer wees ons er indertijd op dat er een betere methode was en hij had hierin gelijk. De professional gaat uit van de Delta van de optie en berekent bovendien de Bèta van de portefeuille.

De Delta is de mate waarin een optiepremie verandert als de prijs van de onderliggende waarde verandert. De Bèta van een portefeuille is de mate waarin de portefeuille meebeweegt met de gekozen marktindex (in dit geval de AEX Index). Het probleem van deze methode is dat de Delta steeds verandert (de Bèta is minder bewegelijk van aard, maar ook geen constante). U moet dus continu herrekenen en calls terug- of verkopen om de Delta in takt te houden. Wij geven de voorkeur aan de simpele berekening zoals hierboven beschreven.

Wij ronden de verkregen uitkomst ook nog af, zodat wij in principe een lichte overmaat aan dekking hebben, maar onze berekening is niet zo nauwgezet als de professionele. Wij hebben met onze berekening ook wel te maken met enige verandering van de verhoudingen maar dit valt meestal weg in de afronding.

De Risico’s

Het grootste risico bij deze hedge-actie is dat u zit te slapen of dat u geen tijd heeft om de beurs en uw volgsysteem regelmatig te bekijken. Het kan ook zijn dat u tè aarzelend bent, U bent daarmede zelf de veroorzaker van het risico. Bent u niet zeker van uzelf, blijf er dan vanaf of laat anderen het werk voor u doen. Natuurlijk kan het volgsysteem dat u gebruikt u in de steek laten doordat het teveel zigzagt. Het gelijktijdig gebruik van een confirmatie heft ongetwijfeld een aantal zigzags op, maar met name als u vindt dat u in een valse uitbraak bent beland, wees dan verstandig en ruim uw posities op. De kans om opnieuw in te stappen komt vanzelf.

Meer Beschermingsmethodes

In de komende tijd zullen wij aandacht schenken aan nog meerdere methodes om uw portefeuille te beschermen, c.q. te profiteren van een grotere daling van de markt. Aan de orde zullen komen het kopen van Puts of Sprinters Short, het “naakt” verkopen van aandelen, het kopen van ETF’s short en het investeren in een volatiliteitindex zoals bijvoorbeeld de VIX.

Gijsbrecht K. van Dommelen

Vladeracken BV

www.vladeracken.nl

Disclaimer

De auteur is verantwoordelijk voor het beleggingsbeleid van Vladeracken BV, een vermogensbeheerder met vergunning van de AFM. Vladeracken BV heeft voor sommige cliënten positie in de hier besproken of vergelijkbare effecten. Dit stuk is geen beleggingsadvies. Wie in de hier besproken producten belegt of wenst te beleggen, doet dat voor eigen rekening en risico. In dit kader wijzen de auteur en Vladeracken BV alle verantwoordelijkheid voor de inhoud van dit stuk van de hand. Het besproken product vertegenwoordigt een hoog risico.