Angst voor verlies belangrijkste drijfveer voor particuliere beleggers
- Angst voor verlies (35%) en optimisme (29%) zijn de belangrijkste emotionele drijfveren achter beslissingen van Nederlandse particuliere beleggers
- 80% van de Nederlandse beleggers geeft toe dat persoonlijke ervaringen en emoties invloed hebben op hun beleggingskeuzes
- De overgrote meerderheid van de respondenten (61%) houdt koers in wisselvallige tijden
9 mei 2025 – Angst voor verlies en optimisme zijn de twee belangrijkste emotionele drijfveren die de beleggingsbeslissingen van particuliere beleggers beïnvloeden, blijkt uit de meest recente Retail Investor Beat van handels- en beleggingsplatform eToro.
Uit het onderzoek onder 10.000 particuliere beleggers in 12 landen blijkt dat 35% van de Nederlandse beleggers de angst om geld te verliezen als de meest invloedrijke emotionele drijfveer voor hun beleggingskeuzes beschouwt. Van de acht landen die werden onderzocht scoort Nederland daarmee het laagst, al blijft het de hoogst scorende emotie. Gemiddeld genomen zegt 43% van de beleggers dat angst om geld te verliezen de belangrijkste drijfveer is. Hierna volgt optimisme, dat wereldwijd door 31% van de beleggers wordt genoemd als de belangrijkste factor (Nederland 29%).
Opvallend is dat Nederlanders bovengemiddeld vaak ongeduld noemen als emotie die hun handelen het sterkst beïnvloedt (21%). De lijst wordt gecompleteerd door opwinding (17%), overmoed (16%), hebzucht en de angst om iets te missen (beide 11%) en tot slot paniek (10%).
eToro’s marktanalist Jean-Paul van Oudheusden: “Nederlandse beleggers scoren op geen van de emoties het hoogst, wat een zekere mate van nuchterheid impliceert. Natuurlijk worden we allemaal beïnvloed door emoties, en dat is niet erg. Wel is het goed om je er niet te veel door te laten afleiden en je langetermijnbeleggingsdoelen in het oog te houden. Het is daarom goed om te zien dat de meeste beleggers vasthouden aan hun strategie, zelfs bij marktschommelingen.”
De data laten flinke geografische verschillen zien (tabel 1). De angst voor verlies is met name sterk in Italië (61%), terwijl Britse beleggers vooral worden beïnvloed door optimisme (36%). Spanje heeft het hoogste percentage beleggers dat wordt gedreven door overmoed (23%), Australische beleggers worden vaker beïnvloed door opwinding (23%) en ongeduld wordt het meest genoemd in Duitsland (25%). Frankrijk is koploper wat betreft het percentage beleggers dat zich laat leiden door hebzucht (41%), terwijl het wereldwijde gemiddelde slechts 14% bedraagt.
Tabel 1: Emotionele drijfveren impact op beleggerskeuzes
| VK | VS | Duitsland | Australië | Frankrijk | Spanje | Italië | Nederland | |
| Angst voor verlies | 37% | 43% | 41% | 37% | 42% | 46% | 61% | 35% |
| Optimisme | 36% | 35% | 34% | 35% | 24% | 31% | 20% | 29% |
| Opwinding | 20% | 22% | 16% | 23% | 11% | 14% | 12% | 17% |
| Ongeduld | 13% | 17% | 25% | 17% | 14% | 21% | 18% | 21% |
| Overmoed | 15% | 15% | 9% | 15% | 13% | 23% | 17% | 16% |
| Hebzucht | 10% | 12% | 11% | 13% | 41% | 11% | 8% | 11% |
| Paniek | 12% | 14% | 12% | 13% | 9% | 10% | 9% | 10% |
| Angst om iets te missen | 13% | 14% | 6% | 19% | 5% | 15% | 7% | 11% |
Verliezen zorgen voor voorzichtigheid en veerkracht
Uit het onderzoek bleek ook dat Nederlandse particuliere beleggers voorzichtiger worden als ze verliezen op hun beleggingen lijden. 42% zegt voorzichtiger te worden zodra de waarde van hun beleggingen daalde, 29% denkt dat het weinig tot geen invloed op hen heeft gehad en bijna een op de vijf (18%) denkt dat het hen weerbaarder heeft gemaakt als belegger. Nog eens 14% zegt dat het verliezen van geld op hun beleggingen hen minder zelfverzekerd heeft gemaakt.
Hoewel particuliere beleggers voorzichtiger worden wanneer de waarde van hun beleggingen daalt, laat de data zien dat ze langetermijnstrategieën aanhouden om de wisselvalligheid van de markt te doorstaan. Het onderzoek toont aan dat de overgrote meerderheid van de Nederlandse respondenten (61%) op koers blijft en hun bestaande beleggingsstrategie aanhoudt in wisselvallige tijden, terwijl 12% ervoor kiest om hun portfolio te herschikken. 10% ziet wisselingen in de koers als een mogelijkheid om meer beleggingen te kopen en slechts een klein deel (9%) reageert door hun beleggingen te verkopen.
Van Oudheusden: “Nederlandse particuliere beleggers laten zich niet uit het veld slaan door tijdelijke verliezen. Ze worden eerder voorzichtiger en leren van hun ervaringen, wat hun veerkracht vergroot. Het feit dat een grote meerderheid vasthoudt aan hun langetermijnstrategie, onderstreept dat ze beseffen dat volatiliteit bij beleggen hoort en niet direct reden is om hun koers te wijzigen. Dat wordt ook bevestigd door historische data. Sinds 1928 herstelde de S&P 500 zich meer dan 25 keer van dalingen van 10% of meer en behaalde daarbij een gemiddeld jaarlijks rendement van ongeveer 10%. De data suggereren dat particuliere beleggers kortetermijnverliezen in perspectief kunnen plaatsen en de lange termijn voor ogen houden.”
Verschillende groepen erkennen emotionele impact
80% van de Nederlandse particuliere beleggers geeft toe dat persoonlijke ervaringen en emoties invloed hebben gehad op hun beleggingsbeslissingen, terwijl 18% zegt geen invloed te ondervinden.
De data laat een aanzienlijk verschil zien tussen generaties en landen. Millennials en Gen Z zijn het meeste geneigd om de invloed van persoonlijke ervaringen en emoties te erkennen (90%), vergeleken met 81% bij de boomers. Kijkend naar nationaliteit scoren Poolse (92%) en Italiaanse (91%) beleggers het hoogste, terwijl Nederlanders (81%) en Denen (79%) het laagste scoren.
Van Oudheusden: “Dat 80% van de Nederlandse beleggers erkent dat emoties hun beleggingsbeslissingen beïnvloeden, laat zien dat de emotionele impact breed wordt ervaren. Vooral jongere generaties zijn zich hier meer van bewust, wat erop wijst dat zij zich bewuster zijn van de rol die emoties spelen bij het nemen van financiële beslissingen. Dit bewustzijn kan hen helpen om beter om te gaan met de psychologische uitdagingen van beleggen.”
