Het huidige economische herstel in de VS leunt zwaar op de grootste staatsinterventie sinds mensenheugenis. Daarover zijn economen het unaniem eens. Over de houdbaarheid van dit herstel zijn de meningen echter sterk verdeeld.
Een voortgaand herstel zal sterk afhangen van weer stijgende huizenprijzen en een afnemende werkloosheid. Want pas wanneer op deze beide markten de rust is weergekeerd zullen de Amerikaanse consumenten weer voldoende vertrouwen in de economie krijgen. En zonder dat vertrouwen zal het bestedingspatroon zeker niet omhoog gaan. En een economie die voor 70 % vaart op consumentenbestedingen kan zonder een sterk consumentenvertrouwen niet structureel groeien. De regelmatig gepubliceerde cijfers over de werkloosheid worden door beleggers dan ook steevast met argusogen bekeken.
Schokgolf over de beurzen
De vorige week gepubliceerde werkloosheidscijfers in de VS raasden dan ook als een schokgolf over de beurzen. In de VS staat inmiddels 10,2 % van de beroepsbevolking geregistreerd als werkzoekende.
Deze grimmige mijlpaal maakt eens te meer duidelijk dat de recessie in de officiële cijfers weliswaar over is maar niet voor de man in de straat. En dan vertekent dit cijfer ook nog de werkelijkheid. Want wanneer degenen die wel graag zouden willen werken maar het zoeken naar een nieuwe baan hebben opgegeven en degenen die liever full-time dan part-time zouden willen werken worden meegeteld stijgt dit percentage naar een duizelingwekkende 17,5 %.
Tijdens de crisis zijn inmiddels ruim 7 miljoen banen verloren gegaan. Wie dieper in deze cijfers duikt ziet echter niet alleen maar ellende. Zo bleek dat het tempo waarmee maandelijks banen verloren gaan afneemt. En ook werd de hoeveelheid verloren banen van de afgelopen maanden later fors naar beneden bijgesteld. Een dergelijke bijstelling duidt over het algemeen op een bodem.
Bovendien bleek het aantal opgeroepen uitzendkrachten voor de derde maand op rij weer toe te nemen. De werkgelegenheid in economieën die veel naar de VS exporteren – bijvoorbeeld Japan, Canada en Zuid-Korea – nam eveneens toe.
Baanloze groei
De toename van de economische groei heeft tot op heden nog niet geresulteerd in nieuwe banen. Bedrijven hebben voorlopig nog voldoende ruimte om hun bestaande personeel langer te laten werken.
De gemiddelde werkweek in de VS was namelijk gedaald tot slechts 33 uur. Uit gepubliceerde cijfers van het Ministerie van Arbeid bleek dat de arbeidsproductiviteit in het derde kwartaal maar liefst met 9,5 % was gestegen. Een ongekend snelle toename. En ondertussen daalden de loonkosten met 6 %. Werknemers werken dus veel harder voor een aanmerkelijk lager loon. Veel Amerikanen voelen zich niet geheel ten onrechte overwerkt en onderbetaald. Voor bedrijfswinsten echter geen slechte ontwikkeling.
Vaak wordt het huidige herstel van de economie van de VS wel meesmuilend een jobless recovery genoemd. Hierbij wordt echter over het hoofd gezien dat ieder herstel aanvankelijk verloopt zonder groei van de werkgelegenheid om bovengenoemde redenen. Na verloop van tijd is een dergelijke groei van de arbeidsproductiviteit niet vol te houden. Bedrijven zullen zich gedwongen voelen weer nieuw personeel aan te gaan trekken.
Gevolgen voor beleggers
Wat zijn de gevolgen voor beleggers? De monetaire autoriteiten zullen de rente voorlopig laag houden. De centrale bank van de VS zal de rente niet eerder verhogen dan wanneer er duidelijke signalen zijn dat de werkloosheid structureel daalt. Tot die tijd blijft het huidige ruime geldbeleid onverminderd van kracht. En zijn beleggingscategorieën als aandelen, vastgoed, grondstoffen en hoogrenderende bedrijfsobligaties een goede belegging.
Een eerste rentestap van de centrale bank wordt vooralsnog niet eerder dan in de loop van 2010 verwacht. Een stijgende werkloosheid vormt voor beleggers niet direct een bedreiging.
Een afnemende werkloosheid daarentegen wel. Zo heeft de werkloosheid voor het eerst sinds 1982 weer de 10 % bereikt. Dat was tijdens de vorige zware recessie. Toen bleef de werkloosheid gedurende 10 maanden boven de 10 % en bereikte op een gegeven moment zelfs 10,8 %. Voor beleggers was deze periode van september 1982 tot juni 1983 minder vervelend. Zo steeg de S & P 500 met ruim 40 %. Pervers voor werknemers die hun baan verliezen.
Maar het is een feit dat pas wanneer de werkloosheid weer gaat dalen de koerswinsten serieus gevaar gaan lopen. Arbeid en kapitaal zijn geen vrienden van elkaar in deze fase van de economie.
Jan-willem Nijkamp
Werkzaam voor Inmaxxa Vermogensbeheer
Start met Automatisch Beleggen
Gaat Pfizer waarmaken wat het belooft, dan kan dat grote gevolgen hebben voor de financiële markten.
Meta was het slachtoffer van een ongekende beurscrash. Het aandeel daalde met ruim 20% in een mum van tijd. Wat is het vooruitzicht?
Superbelegger Warren Buffet lijkt het voortdurende herstel van de aandelenmarkt niet te vertrouwen en ziet weinig waarde in de markt voor overnames.
Er deden zich de afgelopen weken een aantal opmerkelijke ontwikkelingen voor op de internationale beurzen.
